ایا د بهرنیو ځواکونو وتل به د افغانستان د نه ختمیدونکې جګړې پای وي؟

آریانانیوز: بهرني ځواکونو پریکړه کړې چې دا نه ختمیدونکې جګړه له دوه لسیزو وروسته پای ته ورسوي ، چې په ترڅ کې یې شاوخوا 50 زره  ملکي وګړو او شاوخوا  70 زره  افغان سرتیرو خپل ژوند له لاسه ورکړي دی...

د ناټو متحدینو سره په افغانستان کې د دوه لسیزو نظامي شتون وروسته، امریکایانو پریکړه کړې چې دا اوږده جګړه پای ته ورسوي.

د سکای نیوز ویب پاڼې په وینا ، د متحده ایالاتو اردو اوس مهال د هغه تجهیزاتو په اړه پریکړه کوي چې د دې وخت په اوږدو کې افغانستان ته لیږدول شوي دی ،  ځینې ​​تجهیزات متحده ایالاتو ته ستنیږي ، ځینې به افغان امنیتي ځواکونو ته وسپارل شي او پاتې به د هیواد په بازار کې وپلورل شي.

ټاکل شوې وه چې د متحده ایالاتو سرتیري د شنبې په ورځ (د غوایی په 11مه) د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ او طالبانو ترمینځ د یوې موافقې پراساس له افغانستان څخه د وتلو پروسه بشپړه کړي. مګر ولسمشر جو بایډن دا نیټه د امریکا د وتلو د پیل په توګه اعلان کړه او ژمنه یې وکړه چې دا پروسه به د سپټمبر د یوولسمې د برید په کلیزه پای ته ورسیږي.

طالبانو ، له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو د  ناوخته وتلو په اړه د متحده ایالاتو ژمنې ته په ځواب کې ، ګواښ وکړ چې دا اقدام به بې ځوابه پاته نشي.

طالبانو په یوه بیان کې ویلي چې له افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو وتل د می د لومړۍ نیټې څخه ځنډول د تړون سرغړونه ده او د بهرنیو ځواکونو پروړاندې د دې ډلې لخوا د هر ډول مناسب اقدام لپاره لاره هواره شوې ده.

د متحده ایالاتو حکومت له افغانستان څخه د وتلو پریکړې سربیره ، امریکايي رسنیو د پایلو په اړه خبرداری ورکړی او مخالفت یې کړی.

نیویارک ټایمز ، تر دې سرلیک  لاندې په خپل  مقاله کې “ایا افغانستان بیا د تروریزم لپاره جنت شي ؟” ، په افغانستان کې د 20 کلن نظامي شتون وروسته د متحده ایالاتو د ځواکونو په وتلو انتقاد وکړ.

واشنګټن پوسټ هم په سرلیک سره یوه مقاله خپره کړې: “له افغانستان څخه د عسکرو له وتلو وروسته به امریکا د تروریزم پر ضد د مبارزې وړتیا ساتلو کې له ننګونې سره مخ وي” ، او لاس انجلس ټایمز لیکلي : “امریکایي سرتیري له افغانستانه وځي ، خو القاعده پاتې ده. ”

له بلې خوا ، په افغانستان کې د متحده ایالاتو او ناتو ځواکونو قوماندان سکاټ میلر پر بهرني سرتیرو د برید د احتمال په اړه خبرداری ورکړ چې د می له لومړۍ نیټې  وروسته په هیواد کې شتون لري.

په براون پوهنتون کې د جګړې  لګښتونو ډلې لخوا د یوې مطالعې له مخې ، امریکایانو په تیرو دوه لسیزو کې په افغانستان کې شاوخوا دوه ټریلیون ډالره د جګړې لپاره مصرف کړي دي.

جګړه د سپټمبر د یوولسمې له حملې لږ وروسته  او د 2001  کال د اکتوبر په اوومه د القاعده مشرانو او فعالینو سره د مقابلې په پلمه ، پیل شوه او شاوخوا دوه میاشتې وروسته ، اسامه بن لادن او د القاعدې نورو فعالینو په افغانستان کې خپل دریځ پریښود.

لس کاله دمخه ، امریکایي ځواکونو اعلان وکړ چې دوی په بن لادن او د هغه ملګري په پاکستان کې په عملیاتو کې وژلي دي.

جو بایډن ، بیا د متحده ایالاتو مرستیال ولسمشر ، تیره میاشت ومنله چې د متحده ایالاتو ماموریت د بن لادن په مرګ پای ته رسیدلی و .

جوبایډن استدلال کوي چې افراطي ترهګر اوس یوه نړیواله پدیده ګرځیدلې او د دوی سره د جګړې لاره دا نه ده چې په یو هیواد کې د امریکایی ځواکونو لوی شمیر وساتي.

د جګړې لګښتونو د ګروپ په وینا ، په افغانستان کې د ناتو د نظامي شتون په 20 کلنو کې 47، زره او  245 افغان ملکي وګړو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی. په دې منځ کې له  2005 راهیسې تر ، 26 زره  ډیر افغان ماشومان وژل  او ټپیان شوي دي.

له بلې خوا ، د دې نظامي برید په پایله کې ، ملیونونه ملکي وګړي د افغانستان نورو برخو یا نورو هیوادونو ته کډوالۍ ته اړ شوي.

اټکل کیږي چې په تیرو 20 کلونو کې د 66، او 69 زره ترمینځ افغان سرتیري وژل شوي  او له بلې خوا ، متحده ایالاتو او ناتو په میاشت کې شاوخوا څلور ملیارد ډالر د خپلو امنیتي ځواکونو لپاره مصرف کړي دي.

د متحده ایالاتو د دفاع وزارت په وینا ، په تیرو دوه لسیزو کې د متحده ایالاتو  2442  سرتیري او د ناټو د نورو غړو هیوادونو 1144 سرتیري وژل شوي دي.