آریانا نیوز: ایمل فیضی کارشناس مسایل سیاسی و سخنگوی سابق حامد کرزی در یادداشتی نوشت که با وجود امضای قرارداد امنیتی و دفاعی افغانستان و امریکا در سال 2014، شمار تلفات ملکیان در حال افزایش است. در حالی که آمار کشته‌شده گان نیروهای امنیتی افغان در بالاترین حد خود قرار دارد و تروریزم نیز به شدت افزایش یافته است.
انتظار می‌رود رییس‌جمهور امریکا دونالد ترمپ تصمیم خود را درباره پیشنهاد تقویت حضور نظامی امریکا در افغانستان و اعزام 3 تا 5 هزار نیروی بیشتر نظامی امریکا در افغانستان اتخاذ کند. براساس این پروگرام جدید، امریکا حملات هوایی خود علیه طالبان را نیز افزایش خواهد داد.
واشینگتن در حالی بار دیگر بر طبل جنگ می‌کوبد که در مبارزه با تروریزم شکست خورده است. انگیزه واقعی امریکا هرچه باشد، آوردن طالبان بر سر میز مذاکره نیست.
افغانستان و همسایگان دور و نزدیک آن باید باهم برای ایجاد راهکار سیاسی و دیپلوماسی فعال برای حفظ صلح و امنیت در منطقه همکاری کنند.
تروریزم در افغانستان در حال گسترش است
تنها چند هفته پیش، نیرویی متشکل از 300 تفنگدار امریکایی به ولایت هلمند افغانستان که کانون کشت خشخاش و درگیری است، بازگشتند. جیمز ماتیس وزیر دفاع امریکا نیز با اشاره به تروریزم اخیرا اخطار داد که سال 2017 سال سخت دیگری برای افغانستان خواهد بود.
مانند بسیاری از دیگر افغان‌ها، من نیز از پیش‌بینی‌های سالانه مقامات امریکایی از آینده تاریک امنیتی افغانستان خسته شده‌ام. این راپور‌ها تنها بر شبهات و سوء‌ظن‌های موجود درباره جنگ واشینگتن و نقش آن در افغانستان می‌افزاید.
در سال 2014، قویترین استدلال واشینگتن برای امضا کردن قرارداد دو جانبه امنیتی و دفاعی با کابل این بود که اگر این قرارداد به امضا نرسد، و اگر امریکا قایل به اعزام نیرو و منابع به افغانستان پس از سال 2014 نباشد، دولت کابل قادر به جلوگیری از بازگشت القاعده در بخش‌هایی در افغانستان نخواهد شد و مناطق تحت کنترول طالبان در کشور نیز گسترش خواهد یافت.
با گذشت حدود 2.5 سال پس از امضای قرارداد امنیتی کابل و واشینگتن، جنرال جان نیکلسن قومندان نیروهای امریکایی در افغانستان، نگرانی خود درباره حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان، از جمله القاعده، و شاخه انشعابی داعش را ابراز کرده است.
به گفته جنرال نیکلسن، بیشترین حضور گروه‌های تروریستی در جهان در منطقه افغانستان-پاکستان است و به اعتقاد نیکلسن، از 98 سازمان تروریستی تعین شده توسط امریکا در جهان، 20 سازمان در این منطقه قرار دارد.
علاوه بر القاعده و داعش که توسط کشورهای خارجی تقویت می‌شوند، طالبان نیز اکنون جایگاه قابل توجهی در افغانستان دارد و اکنون بیش از هر زمان دیگری از آغاز هجوم امریکا مناطق بیشتری را در افغانستان تحت کنترول خود دارد.
مصارف انسانی جنگ جاری در افغانستان روز به روز دردناک‌تر می‌شود.
راپور اخیر دفتر نماینده گی سازمان ملل در افغانستان موسوم به یوناما، از افزایش قابل توجه تلفات ملکیان بر اثر حملات هوایی در سه ماهه اول سال 2017 نسبت به زمان مشابه در سال گذشته خبر می‌دهد.
بر اساس راپور یوناما، از ابتدای سال جدید عیسوی 2 هزار و 181 تلفات ملکیان در افغانستان به ثبت رسیده است. این در حالی است که آمار کشته‌های نیروهای امنیتی افغان نیز در بالاترین سطح خود در 2 سال اخیر قرار دارد. در ماه گذشته بیش از 160 عسکر افغان در یک حمله تروریستی در شمال کشور جان خود را از دست دادند. بر اساس راپوری از دولت امریکا، نیروهای امنیتی و دفاعی افغان در 8 ماه اول سال 2016 متحمل تلفات حدود 15 هزار نفری شدند.
این تحولات باعث شده تا افغان‌ها سوالاتی مبنی بر شکست امریکا برای اجرای مفاد قرارداد امنیتی این کشور با افغانستان را مطرح کنند. این قرارداد امنیتی در نظر دارد تا امنیت و ثبات در افغانستان را تقویت کند، در صلح و ثبات منطقوی و بین‌المللی اشتراک کند، با تروریزم مبارزه کرده و در نهایت منطقوی را به وجود آورد که دیگر پناهگاه القاعده و دیگر گروه‌های وابسته به آن نباشد.
این قرارداد امنیتی کابل-واشینگتن در همه این موارد شکست خورده است.
اگر قرارداد امنیتی و دفاعی با امریکا منجر به صلح و ثبات در افغانستان نشود، بنابراین فواید این قرارداد امنیتی چیست؟
وجود تناقض‌های بسیار در جنگ 16 ساله افغانستان
قومندانی نظامی امریکا در افغانستان تایید می‌کند که طالبان و شبکه حقانی بزرگترین تهدید برای امنیت در افغانستان است و رهبران این گروه‌ها همچنان از آزادی عمل در پناهگاه‌های خود در پاکستان برخوردارند و نیز تحت فشار قرار ندارند.
چندی قبل، جنرال نیکلسن در کمیته نیروهای مسلح سنای امریکا تصریح کرد: تا زمانی که نیروهای شبه نظامی از پناهگاه‌ها و حمایت خارجی برخوردارند نمی‌توان آنها را شکست داد.
وی همچنین تاکید کرد که عامل اصلی که باعث موفقیت ما در افغانستان خواهد شد از بین بردن پناهگاه‌های خارجی و حمایت از شبه‌نظامیان است.
با این حال، مقامات نظامی امریکا این سوال اساسی را پاسخ نمی‌دهند که چطور افزایش نیروها و بمباردمان افغانستان مشکل وجود پناهگاه‌ها و حمایت‌های خارجی از گروه‌های تروریستی در افغانستان را حل خواهند کرد؟
امریکا؛ تماشاچی رشد داعش در افغانستان
پس از آزمایش بزرگترین بم غیر اتمی در افغانستان در ماه گذشته، قومندان نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان اعلام کرد که داعش در افغانستان را در سال 2017 نابود خواهد کرد. در جَنیوری سال 2016، من در یادداشتی نوشتم که بی‌میلی امریکا برای مقابله با حضور و فعالیت شاخه انشعابی داعش در افغانستان بسیار سوال‌برانگیز است.
در سال 2015، پنتاگون تایید کرد که داعش در پی ایجاد پناهگاه در افغانستان است. در فِبریوری همان سال، جنرال امریکایی جان اف کمپل گفت: ما حضور احتمالی داعش در افغانستان را تحت بررسی داریم. نیاز نظارت بر داعش اولویت استخباراتی امریکا بود. اما تهدید داعش در افغانستان برای پنتاگون نوپا به نظر می‌رسید.
در جَنیوری سال 2015، پنتاگون تاکید کرد که به دقت حضور داعش در افغانستان را بررسی می‌کند و فعالیت‌های داعش را اینطور توصیف کرد که فعالیت‌های داعش در افغانستان منحصر به تلاش‌های محدود این گروه برای جذب نیرو است و داعش در افغانستان در فاز اکتشافی به سر می‌برد.
در ابتدا به شاخه انشعابی داعش در افغانستان، طالبان با برند جدید گفته می‌شد. یک ماه پس از آن در جولای 2015، جنرال کمپل اعلام کرد: ما در ابتدا خطر داعش را نوپا توصیف کردیم، اما اکنون می‌توان گفت نیاز مبرمی برای اجرای عملیات علیه این گروه وجود دارد.
در نتیجه پس از مدتی افغان‌ها شاهد ساخته شدن مخفیگاه‌های تروریست‌های خارجی، جذب نیروهی آنها و مجبور کردن مردم برای ترک خانه‌هایشان بودند. پس از تابستان سال 2015، داعش در افغانستان صدها افغان بی‌گناه را قتل عام کرد.
در سال 2016، بر اساس راپور‌ها، نیروهای امریکایی عملیات‌هایی علیه داعش انجام دادند که اکثر آن حملات هوایی بود. با حمایت امریکایی‌ها، نیروهای افغان نیز 430 بم را علیه مواضع داعش استفاده کرند و همچنین عملیات‌هایی را برای مقابله با این گروه تا اواسط جولای همان سال انجام دادند.
حال این سوال پیش می‌آید که چطور یک گروه تروریستی خارجی مانند داعش در حضور هزاران نیروی امریکایی، گسترش پیدا کرده است؟ افغان‌ها امریکایی‌ها و غنی را در این باره مقصر می‌دانند.
جنگ علیه تروریزم امریکا در افغانستان، باعث افزایش تروریزم در کشور شده است.
افزایش شدید تروریزم و ظهور گروه‌های خشن و افراط‌گرای جدید، سوال‌ها را درباره جنگ کنونی افغانستان، بیش از پیش افزایش می‌دهد.
راهکار برون رفت از بحران افغانستان چیست؟
پیش از آنکه دیر شود، تمام بازیگران منطقوی باید راه‌حل صلح‌آمیزی را برای جنگ تحمیل شده خارجی بر افغانستان از اهداف کلیدی در سیاست خود قرار دهند.
سازمان همکاری‌های شانگهای فعال شود و نقش مهمی را برای جلوگیری از گسترش سریع تهدید تروریزم در منطقه ایفا کند.
قدرت‌های منطقوی نیز تاکید بیشتری بر همکاری‌های منطقوی و ابتکارهای نتیجه محور برای ایجاد صلح داشته باشند.
بی‌توجهی به شرایط کنونی افغانستان پیامدهای گسترده‌ای در منطقه خواهد داشت.
