تهدید غرب با گسترش داعش در افغانستان

آریانا نیوز: به نظر می رسد که امروزه به دلیل توسعه و پیچیدگی های نظامی داعش و هدف قرار دادن افراد ملکی توسط این گروه در افغانستان و کشورهای دیگر، خطر داعش از طالبان نیز بیشتر شده است…

به گزارش واشینگتن پست در تاریخ 20/03/1398 ، اجمل عمر یک عضو شورای ولایتی ننگرهار در تاریخ پنجشنبه 09/03/1398 طی مصاحبه ای با آسوشیتد پرس در شهر جلال آباد گفت: گروه داعش خلافت خود در عراق و سوریه را از دست داد. اما این گروه به دنبال گسترش جای پای خود در کوه های شمال شرقی افغانستان می باشد. داعش در آن مناطق به عضو گیری شبه نظامیان جدید مشغول است و حملاتی را علیه امریکا و دولت های غربی انجام می دهند. اجمل عمر همچنین افزود، در حال حاضر داعش در ولایات ننگرهار، نورستان، کنر و لغمان حضور دارد.

پس از دو دهه اشغال افغانستان به دست امریکا و متحدانش، به نظر می رسد که امروزه به دلیل توسعه و پیچیدگی های نظامی داعش و هدف قرار دادن افراد ملکی توسط این گروه در افغانستان و کشورهای دیگر، خطر داعش از طالبان نیز بیشتر شده است. علی رغم اینکه طالبان و داعش در افغانستان با یکدیگر درگیری هایی دارند، اما بیم آن می رود که طالبان بتواند کنترول داعش را در دست بگیرد.

یک مقام استخباراتی امریکا در افغانستان به خبرنگار آسوشیتدپرس گفت، موج جدید حملات در کابل را می توان به حیث تمرین داعش برای حملات بزرگتر در اروپا و امریکا تصور کرد. به عقیده وی، داعش سریع ترین تهدید برای نیروهای خارجی در افغانستان است. هسته اصلی رهبری داعش همواره به آن ها می گوید: شما سرانجام در عملیات های خارجی شرکت خواهید کرد. این هدف کلان آن ها است.

بروس هافمن مدیر مرکز مطالعات امنیت پوهنتون جرج تاون نیز در همین زمینه گفت، پس از خروج داعش از سوریه و عراق، به نظر می رسد که افغانستان می تواند به پایگاه جدید داعش تبدیل شود. بافمن در ادامه می افزاید، داعش سرمایه گذاری کلانی در افغانستان انجام داده و ذخایر اسلحه هنگفتی در شرق دارد.

ولایتی برای خلافت

تنها مدت کوتاهی پس این که هسته نظامی داعش در سوریه و عراق در سال 2014 در هم پیچید، نشانه های حضور این گروه در افغانستان مشاهده شد. آن ها خود را داعش خراسان نامیدند که به بخش هایی از ایران، آسیای مرکزی و آسیای میانه اشاره دارد.

در ابتدا، اعضای داعش خراسان را تعداد اندکی از شبه نظامیان طالبان پاکستان تشکیل می دادند که از پایگاه های خود در سرحدات آمده بودند.

داعش خراسان همچنین اقدام به جذب اعضای ناراضی طالبان افغانستان نیز نمودند. برخلاف طالبان که فعالیت خود را تنها محدود به افغانستان می داند، شبه نظامیان داعش خراسان بیعت خود را با ابوبکر البغدادی اعلام کردند و دعوت جهانی وی را برای جهاد علیه غیر مسلمانان پذیرفتند. آن ها همچنین حملاتی را ضد اقلیت شیعه افغانستان طراحی کردند و آن ها را مانند افراد مرتد، مستحق مرگ می دانستند. داعش خراسان ابتدا با کمبودهایی مواجه شد و برخی رهبران آن نیز توسط حملات هوایی امریکا کشته شدند. اما اتحاد با جنبش اسلامی اوزبیکستان در سال 2015 موجب تقویت این گروه شد. امروز این گروه هزاران عضو از کشورهای مختلف جهان مانند کشورهای عربی، آسیای مرکزی، هند، بنگله دیش، چچنیا و اقلیت قومی ایوغور در چین دارد.

ناحیه حضور داعش افغانستان شامل ولایات ننگرهار، نورستان، کنر و لغمان می شود که ایتلاف غرب به رهبری امریکا آن منطقه خطرناک را N2KL می نامد. شبه نظامیان در سال 2005 از قله های کنر یک راکت را به یک چرخبال امریکایی چینوک پرتاب کردند که بر اثر آن 16 تن از اعضای خاص نیروی بحری و نیروهای عملیات خاص کشته شدند.

اجمل عمر عضو شورای ولایتی ننگرهار در همین پیوند گفت که داعش در تمام این چهار ولایت حضور دارد. عمر در ادامه افزود، در حال حاضر در ولایت کنر، داعش در سمت چپ سرک و طالبان در سمت راست سرک ایستاده و دولت در میان سرک قرار دارد. اجمل عمر که از درون خانه بسیار مستحکمش در جلال آباد مرکز ولایت ننگرهار مصاحبه می کرد به خبرنگار گفت، ولایت کنر به زودی مرکز ثقل داعش در خاورمیانه را تغییر می دهد. آن ها ابتدا 150 نفر بودند اما در حال حاضر هزاران نفر استند.

یک مامور استخباراتی همچنین افزود، خبر بد این است که آن ها به زمین های مهم و کلیدی دست یافته اند، می توانند خود را در ارتفاعات آن مناطق پنهان کنند و دسترسی آسان به پول، سلاح و تجهیزات داشته باشند. آن ها می توانند از آن جا طراحی کنند، آموزش بدهند و حملات را تسهیل و تسریع کنند. به عقیده وی، توسعه قلمرو داعش در شرق افغانستان هدف اول نظامی آن گروه می باشد و شبه نظامیان در نهایت به دنبال محاصره جلال آباد استند.

چرخش به سوی طالبان

امریکا نزدیک به 18 سال است که به افغانستان حمله کرده تا طالبان را نابود کند. طالبان در آن زمان به القاعده پناه داده بود و در نتیجه بن لادن و ستیزه جویانش حملات 11 سپتمبر را طراحی کردند. اما در حال حاضر مقامات استخباراتی و نظامی طالبان را به حیث متحدی بالقوه علیه تهدیدات مشابه می دانند.

در ماه های اخیر طالبان گفته است که آن ها نمی خواهند پس از پایان جنگ در افغانستان، قدرت را در انحصار خود داشته باشند. در حالی که داعش خود را متعهد به سرنگونی دولت کابل می داند تا بتواند به خلافت جهانی داعش بپیوندند و آن را برپا کند.

طالبان و داعش تفاوت های ایدئولوژیکی و تاکتیکی بسیاری با یکدیگر دارند. طالبان عمدتا اهداف دولتی و نیروهای امنیتی افغان را مورد هدف قرار می دهد. طالبان و داعش دفعات زیادی با یکدیگر درگیر شده اند. در این میان طالبان هنوز هم یک نیروی بزرگتر و قویتر به شمار می رود.

در ماه های اخیر، زلمی خلیل زاد نماینده خاص امریکا تاکنون چندین دور گفتگو با طالبان برگزار کرده تا بتواند طولانی ترین جنگ تاریخ امریکا را به پایان رساند. به نظر می رسد دو طرف به توافق نزدیک شده اند. بنابر توافق اولیه که هنوز رسمی نشده، امریکا نیروهایش را از افغانستان خارج خواهد کرد و طالبان نیز متعهد می شود تا شبه نظامیان و گروه های تروریستی هرگز از خاک افغانستان به حیث پایگاهی برای راه اندازی حملات علیه امریکا و دیگر کشورها استفاده نکنند.

یک مقام ارشد استخباراتی که نامش فاش نشد در این باره گفت، یکی از امیدهای توافق در مذاکرات این است که طالبان در حکومت اشتراک کند و به همراه نیروهای امنیتی به مبارزه با داعش بپردازد. آن جا سرزمین طالبان است و آن کوه ها و سرزمین ها را به خوبی می شناسند.

اما توافق در مذاکرات می تواند به خروج نیروهای افراط گرای طالبان و پیوستن آن ها به داعش منجر شود. البته در حال حاضر این فرایند در بخش هایی از شمال و شرق افغانستان آغاز شده است. جایی که طالبان برای تصرف زمین های داعش به آن ها حمله کرد و ستیزجویان به گروه های افراطی رقیب پیوستند. همچنان که سرگئی شویگو وزیر دفاع ملی روسیه در دیدار گذشته خود از قرغزستان اظهار داشت که افغانستان به پایگاهی برای داعش تبدیل شده است.

روسیه نیز مانند امریکا توافق صلح میان دولت افغانستان با طالبان را بهترین راه برای مقابله با تهدید داعش می داند و مسکو همچنین دو دوره مذاکرات غیر رسمی میان سیاسیون افغان و نماینده گان طالبان برگزار کرده است.

البته همانطور که فضای صلح در افغانستان بسیار شکننده است، روسیه نیز اقدامات عملی مرگباری برای مقابله با این تهدیدات انجام داده است.

شویگو وزیر دفاع ملی روسیه گفته است که روسیه نیروهای قرقیز را به تجهیزات سنگین از جمله چرخبال ها و وسایط نقلیه زرهدار مجهز کرده و آماده گی نظامی خود را در پایگاه های خود در جمهوری های پیشین شوروی مانند تاجکستان و قرغزستان افزایش داده است.

تهدید غرب

بدون اتخاذ استراتیژی های تهاجمی ضد تروریستی، داعش خراسان قادر خواهد بود که تا سال آینده عملیات های تروریستی بزرگی را در امریکا و اروپا طراحی و اجرایی کند. مقامات استخباراتی از استنطاق نیروهای داعشی دستگیر شده در افغانستان به این نکته پی برده اند که آن ها با شبه نظامیان در کشورهای دیگر ارتباط دارند.مقامات امریکایی همچنین 8 نفر را در امریکا دستگیر کردند که با داعش در افغانستان ارتباط داشتند.

مارتین عزیزی یارند نوجوان 18 ساله اهل تگزاس در سال 2018 حمله به یک مرکزخرید شاهراهی در حومه شهر را طراحی کرد. مارتین ادعا کرد که تحت تاثیر داعش بوده و خود را برای پیوستن به داعش افغانستان آماده می کرد. او به 20 سال حبس در زندان محکوم شد.

همچنین رحمت اکیلاو 39 ساله ازبکی که در سال 2017 با لاری خود به سمت عابران پیاده در استکهلم حمله کرد نیز با داعش افغانستان ارتباط داشت. وی در جریان استنطاق گفت: این قوماندان من در افغانستان است و او به من می گوید که چکار باید انجام دهم.

مقامات استخباراتی اظهار داشتند که داعش در افغانستان به طور فعالی اقدام به جذب نیرو در پوهنتون های کشور می کند. زیرا در پوهنتون ها، افراد زیادی با تکنالوژی آشنا استند و می توانند به خارج از کشور سفر کنند. این افغان ها قادرند از شبکه های اجتماعی استفاده کرده و به طراحی حملات پیچیده کمک کنند.

تاکتیک های وحشیانه این گروه سالها در افغانستان از طریق نمایشگرها پخش شده اند. بم گذاری های انتحاری موجب مرگ صدها فرد ملکی شیعه در کابل و دیگر شهرها شده است. ساکنانی که از مناطق اشغال شده فرار کرده و توسط داعش دستگیر شده اند از حکومت ترور و وحشتی سخن می گویند که مشابه آن در سوریه و عراق نیز مشاهده نشده است.

فرمان الله شیرزاد پس از حمله داعش به مناطق محلی، قریه خود در ننگرهار را ترک کرد. او در این پیوند گفت، من ترسیده بودم که بمانم. وقتی داعش قریه را اشغال کرد، اقدام به کشتار مردم نمود. آن ها به اطفال اهمیتی نمی دادند. به خانه ها حمله می کردند و زنان را می گرفتند.