تلفات غیرنظامیان افغانستانیت وسط سربازان امریکایی، بحث جنجال برانگیزی است که حتا پس از امضای سند راهبردی میان کابل و واشنگتن نیز تا هنوز جریان دارد.
به دنبال امضای این سند، بمباران هواپیماهای ناتو از روز شنبه تا کنون در ولایت های لوگر، کاپیسا، هلمند و بادغیس، جریان داشته و تعدادی کشته و زخمی به شمول زنان و کودکان به دنبال داشته است.
اگرچه این قضیه خشم رییس جمهور را نیز برانگیخته و جان آلن؛ فرمانده عمومی نیروهای ناتو و رایان کراکر؛ سفیر امریکا در افغانستان به ارگ ریاست جمهوری فراخوانده شدند.
دفتر ریاست جمهوری طی یک بیانیه، به نقل از حامد کرزی نوشته است که رفتار نظامیان امریکایی را غیرقابل قبول بوده و در صورتی که افغان ها در خانه های خود مصون نباشند، سند راهبردی مفهوم خود را از دست می دهد.
اگرچه این بار اول نیست که غیرنظامیان افغان توسط سربازان امریکایی کشته می شوند؛ اما تلفات آنان پس از امضای پیمان، بحثی است که باید به بررسی گرفته شود.
روستار تره‌کی؛ استاد پیشین دانشگاه کابل در گفتگو با جمهور بر این باور است که اگرچه توقف کشتار غیرنظامیان بارها از سوی آنان مطرح شده؛ اما تناقض در اینجاست که در سطح بین المللی، امریکا یکه‌تاز میدان دیپلماسی و فعالیت های نظامی به شمار می رود.
به گفته او این تناقض باعث می شود که در سطح داخلی، بازخواستی از جنایات مرتکب شده آنان صورت نگیرد.
به باور تره‌کی، نه بیرون از حکومت افغانستان، نه در درون حکومت و نه هم اپوزیسیون توانایی بازخواست از این امر را ندارند.
این تحلیلگر، اپوزیسیون سیاسی دولت کرزی را ضعیف عنوان کرده می گوید که آنان به دکانداران سیاسی می مانند که فعالیت موثری ندارند.
وی همچنین می افزاید که ممکن است نشست شیکاگو سرنوشت جنگ افغانستان را تعیین کند؛ چه بر اساس مذاکره و مفاهمه و یا بر اساس استراتژی حفظ بی ثباتی، استوار باشد.
استاد سابق دانشگاه کابل، در پاسخ به این پرسش که با اینکه بارها کشتار غیر نظامیان توسط سربازان ائتلاف از سوی حکومت کرزی منع شده، چرا همچنان ادامه دارد؛ می گوید:”این حکومت، یک حکومت دست نشانده بوده و در استقامت اهداف ائتلاف نظامی بین المللی، خدمت کرده و کدام عکس العملی در برابر خونریزی و ادامه جنگ نشان داده نمی تواند.”
به نظر او، پشتون های جنوب و دو طرف خط دیورند، قوت های فزیکی و انسانی قابل توجهی هستند؛ بنابراین، ائتلاف نظامی بین المللی قصد دارد که پتانسیل جنگی این قوت را حذف کرده و راه را برای تطبیق استراتژی دیگر باز گذارد.
در همین حال فریبا احمدی کاکر؛ نماینده مردم قندهار در مجلس نیز در گفتگو با خبرگزاری جمهور می گوید که یگانه توقع مردم، عدم کشتار غیرنظامیان بوده که متاسفانه کشتارهای اخیر آنان را بدبین کرده و روابط دو کشور صد فیصد خراب خواهد شد.
وی با اینکه واکنش دولت افغانستان را تایید می کند؛ اما نگران این موضوع است که چرا این برخوردها جدی گرفته نمی شود و مردم را نیز نگران ساخته است.
به گفته وی، نماینده های مردم نیز در این مورد مسئول اند و باید پرسیده شود که چرا این همه غیرنظامی از بین می رود؟
او همچنین می افزاید با اینکه چندی پیش پیمان استراتژیک با کشور امریکا امضا شد؛ اما کشته شدن غیرنظامیان نشانگر این مسئله است که در حرف و عمل دولت واشنگتن، پارادوکس وجود دارد.
افراد ملکی این سرزمین در حالی توسط سربازان خارجی کشته می شوند که پیش از این نیز در ولایت قندهار، عده ای به دلایلی که هرگز روشن نشد جان شان را از دست دادند؛ اما عملا کاری برای بازخواست آن صورت نگرفت.
