تبیین دلایل شکست دخالت‌های جهانیان درافغانستان

آریانا نیوز: روزنامه القدس العربی در مقاله‌ای دلایل شکست دخالت‌های جهانیان در افغانستان را تبیین کرده است.

عنوان مقاله مذکور، افغانستان راه ابریشم یا تله جهانیان می باشد.

در این یادداشت آمده است: طی 2 هزار سال گذشته افغانستان، مسیر طبیعی کشورگشایان و تجار بوده است، از اسکندر مقدونی که در سال 328 قبل میلاد به این کشور حمله کرد تا عرب‌های مسلمان، مغول‌ها، انگلیسی‌ها، روس‌ها و امریکایی‌ها که هر کدام در برهه‌ای به خاک افغانستان تجاوز کردند.

یکی از مهمترین دلایل این وضعیت، جغرافیه افغانستان است که مانع دسترسی مردم آن به بحر می‌شود، به گونه‌ای که با مجموعه‌ای از همسایگان قدرتمند احاطه شده است، سلسله کوه‌های هندوکش نیز که از شمال شرق تا جنوب غرب افغانستان کشیده شده، یکی از موانع اضافی در ارتباط افغانستان با دیگر مناطق بوده است.

عموما کشورهای ساحلی از ظرفیت بیشتری برای دستیابی به منابع از طریق تجارت بحری و ماهیگیری برخوردارند که به ثروت آن کشور فزونی می دهد اما افغانستان از هر سو با دیگر کشورها محاصره شده است

افغانستان در گذشته در مسیر عبور راه مشهور ابریشم بوده که خاور دور از آسیا و هند را به خاورمیانه و اروپا متصل می کند.

از زمان ظهور امپراتوری های نوین، افغانستان عرصه درگیری بین امپراتوری روسیه و انگلیس و سپس بین امریکا و شوروی و همچنین بین دو همسایه آن یعنی پاکستان سنی مذهب و ایران شیعه مذهب بوده است.

درست 38 سال پیش از امروز در بیست و هفتم ماه دیسِمبر سال 1979 عیسوی اردوی شوروی به دستور لئونید برژنف، رهبر و سرمنشی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی وارد افغانستان شد و افغانستان را رسما به اشغال خود در آورد.

اشغالی که به هدف گسترش نظام کمونیستی، رسیدن به آب های گرم که از زمان پتر کبیر روسها آرزوی آن را داشتند و مبارزه با امپریالیزم جهان پنداشته می شود.

از سوی دیگر بیشتر مردم افغانستان دست به قیام و ایستاده‌گی در برابر اردوی سرخ و نظام کمونیستی زدند. در ضمن کشورهای همسایه، کشور های اسلامی، کشور های غربی خاصتاً ایالات متحده امریکا به مجاهدین افغانستان کمک می نمودند.

مردم افغانستان با رشادت فوق العاده ای در برابر اردوی سرخ و دولت مورد پشتیبانی شوروی ایستاده‌گی کردند. جنگی که بیشتر از دوملیون کشته و زخمی برجای گذاشت و حدود پنج ملیون باشنده افغان هم به کشور های همسایه و دور پناهنده شدند.

تمامی زیرساخت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور از هم پاشید و از سوی دیگر اردوی سرخ شوروی نیز تلفاتی سنگینی را متقبل شد، به گونه ای که حدود چهارده هزار نفر از عساکرش کشته شدند و چهل ملیارد دالر هزینه جنگی به بار آورد.

تا اینکه سرانجام شوروی در روز 15 اوریل سال 1988 براساس توافقی که با امریکا، افغانستان و پاکستان امضا کرد به اشغال افغانستان خاتمه داد و در 16 اوریل 1992 عیسوی کابل به دست مجاهدین سقوط کرد.

از آن جایی که هر گروه مجاهدین از یک کشور خارجی پشتیبانی شده بود، زمینه یک جنگ داخلی را آماده کرد امریکا که دیگر به هدفش که شکست کمونیزم بود رسیده بود، افغانستان را تنها گذاشت، تا اینکه جنگ های داخلی در افغانستان بین مجاهدین آغاز و سرآغاز مداخله پاکستان در امور داخلی افغانستان شد، و گروه طالبان با پشتیبانی کشور های عربی، امریکا و پاکستان، سر انجام در سال 1996 عیسوی کابل را به تصرف خود در آوردند.

امریکا و هم قراردادانش در تاریخ هفتم آکتُبر سال 2001 عیسوی پس از حملات تروریستی به مرکز های تجارت جهانی نیویارک در یازدهم سِپتِمبر بلافاصله در راستای سرکوب گروه القاعده وارد افغانستان شد.

تجاوزی که بیش از یکصد هزار عسکر امریکایی را به افغانستان کشاند و به طولانی ترین نبرد تاریخ امریکا مبدل شد و این نبرد تا به امروز ملیارد ها دالر برای امریکا و هم قراردادانش هزینه برداشته و هیچ موفقیت قابل ذکری برای این کشور به همراه نداشته است چرا که نه تنها نتوانست بر افغانستان مسلط شود بلکه در پایان دادن به ناآرامی هایی عمیقی که به همه جای دنیا منتقل شده ناکام مانده است.

هم اینک هشت هزار و چهارصد نظامی امریکایی در کنار پنج هزار عسکر ناتو در افغانستان هستند دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا در حال بررسی مساله اعزام چندین هزار نظامی به افغانستان است در حالی که فراموش کرده شش سال پیش یکصد هزار نظامی امریکایی در این کشور بودند و کاری از پیش نبردند.

در واقع ترمپ دروس جغرافیه سیاسی و تاریخ افغانستان را به فراموشی سپرده که می گوید: امکان تسلط نظامی بر مُـلکی که جنگ های بزرگی علیه دو امپراتوری کلان داشته و در دو نوبت آنها را شکست داده است، وجود ندارد.

افغانستان در طی دوران اشغالگری روس ها و امریکایی ها با جنگ های پی در پی روبرو بوده است، افغانستان مُـلکی است که ارتفاعات مساحت بزرگی از آن را تشکیل می دهد و هیچ گذرگاه بحری ندارد و با کشورهایی احاطه شده که بیش تر آن مفلس بوده و با ناآرامی های سیاسی روبرو هستند.

افغانستان همچنین با درگیری های قومی و قبیله ای عمیقی روبروست که تسلط حکومت مرکزی بر آن را دشوار ساخته است به گونه ای که افغانستان به یک تله ای برای دنیا مبدل شده که توانسته است هر اشغالگری نظامی را ناکام گذارد حتی اگر قدرت کلان امریکا پشتیبان این اشغالگری ها باشد.

گزینه برتر برای حل بحران افغانستان و جهان این است که صدها ملیارد دالری که صرف ساخت زرادخانه های نظامی می شود برای رشد و توسعه افغانستان، ایجاد عدالت سیاسی متوزان در آنجا و کاهش تنش های منطقوی پیرامون آن بخصوص در پاکستان هزینه شود.

چین نیز در جایگاه مُـلکی که فاصله چندانی با افغانستان ندارد اخیرا اعلام کرد که صدها ملیارد برای توسعه کشور هایی که راه ابریشم قدیم از آنجا عبور می کرده تخصیص داده است و این گامی در راستای راهبردهای سیاسی پکن برای چند دهه آینده است راهبردهایی هوشمندانه تر از سیاست های دراز مدت نظامی که نتیجه ای دربرنداشته است.

اشرف غنی چند روز پیش اعلام کرد که چین نقش میانجیگری در روند صلح افغانستان داشته و به دنبال حل اختلافات بین کابل و اسلام آباد است. چین یکی ازطرف های گفت وگوهای چهارجانبه ای است که شامل افغانستان، پاکستان و امریکاست تا روند صلح از بن بست کنونی خارج شود.

این گفت وگوها به دنبال ترور ملا اختر منصور رهبر طالبان در حمله امریکا در داخل خاک پاکستان در ماه مه 2016 به حال تعلیق درآمده است.