آریانا نیوز: با وجود قراردادهای متعدد شرکت‌های چینی برای استخراج منابع معدنی در افغانستان، پکن همچنان از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی کلان در این کشور خودداری کرده است. این در حالی است که طالبان تلاش دارند افغانستان را از طریق دهلیز واخان به چین متصل کرده و این کشور را به یک مرکز تجاری بین‌المللی تبدیل کنند…
روزنامه واشینگتن پست در گزارشی نوشته است که پس از سه سال از تسلط طالبان، افغانستان همچنان با بحران اقتصادی و انزوای سیاسی مواجه است. علی‌رغم تمایل طالبان برای توسعه تجارت با چین، هیچ پیشرفت محسوسی در پروژه‌های زیرساختی مهم مشاهده نشده است.
به‌طور خاص، تصاویر ماهواره‌ای شرکت مکسار نشان می‌دهد که در سمت افغانستان، از ماه آگِست تاکنون هیچ ساخت‌وساز جدیدی در گذرگاه واخان و خجیر انجام نشده است. در حالی که بخشی از سَرک در زمین‌های ناهموار ساخته شده، کار ساخت‌وساز کمتر از یک کیلومتر مانده به سرحد چین، متوقف شده است.
چین یکی از معدود کشورهایی است که پس از سقوط دولت پیشین افغانستان، تعامل اقتصادی خود را با طالبان حفظ کرده است. این کشور قراردادهای چندین ملیارد دالری برای استخراج مواد معدنی نایاب از افغانستان امضا کرده است، اما برخلاف انتظار طالبان، پکن از اجرای پروژه‌های زیرساختی کلان خودداری کرده است.
به نظر می‌رسد چین ترجیح می‌دهد در استخراج منابع طبیعی افغانستان اشتراک کند، اما در توسعه زیرساخت‌ها که نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و ثبات سیاسی است، تردید دارد.
۱. بی‌ثباتی امنیتی و حضور داعش:
یکی از نگرانی‌های اصلی چین، فعالیت گروه‌های تروریستی مانند داعش شاخه خراسان در افغانستان است. این گروه بارها حملاتی را در این کشور انجام داده و حضور آن در نزدیکی سرحد چین، سرمایه‌گذاران را نگران کرده است.
۲. عدم به رسمیت شناختن رسمی طالبان:
رژیم طالبان هنوز از سوی چین و دیگر قدرت‌های جهانی به رسمیت شناخته نشده است. عدم شفافیت در ساختار حکومتی طالبان و تحریم‌های بین‌المللی علیه این گروه، سرمایه‌گذاری بلندمدت را برای چین پرخطر می‌کند.
۳. ریسک‌های اقتصادی و عدم اطمینان از بازگشت سرمایه:
سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی مانند احداث سرک‌ها، خطوط ریلی و پروژه‌های انرژی، به ثبات اقتصادی و تضمین‌های بلندمدت نیاز دارند. اما نبود یک نظام بانکی کارآمد، تحریم‌های اقتصادی و نبود تضمین‌های قانونی در افغانستان، باعث شده است که چین در این زمینه محتاط عمل کند.
۴. اولویت چین در پروژه‌های منطقوی دیگر:
پکن تمرکز بیشتری روی پروژه‌های کمربند و سَرک (BRI) در کشورهای دارای ثبات اقتصادی و سیاسی بیشتر، مانند پاکستان، آسیای مرکزی و خاورمیانه دارد. افغانستان به دلیل عدم ثبات و زیرساخت‌های ضعیف، در اولویت پایین‌تر قرار دارد.
با وجود تمایل طالبان به توسعه روابط تجاری با چین، پکن همچنان رویکرد محتاطانه‌ای در قبال سرمایه‌گذاری‌های کلان زیرساختی در افغانستان دارد.
اگر امنیت و ثبات اقتصادی افغانستان بهبود یابد، ممکن است چین تمایل بیشتری برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیربنایی نشان دهد. اما در شرایط کنونی، تمرکز پکن همچنان بر استخراج منابع معدنی افغانستان است، نه توسعه سَرک‌ها، خط آهن یا نیروگاه‌های برق.
بنابراین، علی‌رغم تبلیغات طالبان در مورد همکاری اقتصادی با چین، سرمایه‌گذاری زیرساختی این کشور در افغانستان همچنان در حد قراردادهای معدنی باقی مانده و توسعه دهلیز واخان و سایر پروژه‌های کلان با ابهامات جدی مواجه است.
