رئيس جمهور كرزي در سال 2001 ميلادي يك ويرانه را به دست گرفت و بيش از يك دهه بر آن حكومت كرد. او در اين دوره كار هاي مهم و اساسي انجام داد. او ميليون ها كيلو متر سرك ساخت. ساخت سرك ها اساسي ترين و مهمترين مولفه در رشد اقتصادي است. زيرا ساخت سرك حمل و نقل را تسهيل مي بخشد. رشد اقتصادي در دوران رئيس جمهور كرزي در تاريخ افغانستان بي سابقه بوده است. در سال هاي 2008 و 2009 اقتصادي كشور در حدود 8% رشد داشته است. اگر چه به زير بنا هاي اقتصادي كمتر پرداخته شد اما به صورت كلي، سطح زندگي و سطح رفاه مردم بالا رفت.
رئيس جمهور كرزي در بخش حكومت داري نيز، موفق بوده است و بايد از او تقدير و تشكر كرد. در كنفرانس بن اگر چه او بنيانگذار حكومت دموكراتيك نبود. اما او توانست حكومت دموكراتيك را حفظ كند. او در حالي در رأس قدرت سياسي قرار گرفت كه گروه هاي مختلف جهادي مسلح بودند و هر كدام مي توانست مشكلي فراروي حكومت او خلق كند. با وجود اين چالش او توانست همه گروه هاي جهادي را خلع سلاح نمايد و اكثر آن ها را در چارچوب قدرت مشاركت دهد. او در حقيقت توانست افراد و گروه هاي را در چارچوب حكومت جمع كند كه اين افراد و گروه ها براي سال هاي متمادي با همديگر جنگيده بودند. گروه هاي جهادي در طول بيش از يك دهه مانع جدي فراروي حكومت ايجاد نكرد. به باور نويسنده اين از درايت رئيس جمهور كرزي بود كه توانست آن ها را به گونه اي مديريت نمايد كه كسي ممانعت جدي براي حكومت او ايجاد نكند.با درايت رئيس جمهور كرزي در مديريت گروه هاي جهادي تا حدودي ثبات سياسي نسبي به وجود آمد. از اين جهت افغانستان گام هاي بلند در راستاي توسعه به صورت عام و توسعه سياسي به صورت خاص برداشت كه همه اين ها با مديريت رئيس جمهور كرزي ممكن گرديد.
تاريخ سياسي و اجتماعي افغانستان تاريخ اختناق و استبداد بوده است. فضاي خصوصي وجود نداشته است. آزادي بيان، عقيده، رسانه و … بر مردم حرام بوده است. در طول تاريخ افراد زيادي به خاطر عقايد و باور هاي متفاوت كشته شدند. در دوره حكومت رئيس جمهور كرزي ما نسبت به كشور هاي همسايه از آزادي بهتري برخوردار بوده ايم. هر شهروند افغانستان در ابراز عقيده و باور هاي خود آزاد بوده است. رسانه ها زيادي به خاطر آزادي به وجود آمده به وجود آمدند. رسانه هاي تصويري، چاپي و صوتي بار ها بدون منطق و دليل بر رئيس جمهور كرزي تاختند و برخي تنها رئيس جمهور كرزي را فحش و ناسزا گفتند اما رئيس جمهور كرزي به خاطر باورمندي به آزادي، چالشي فراروي آزادي هاي شكل گرفته به وجود نياورد. از اين جهت، رفتار هاي كنش هاي رئيس جمهور كرزي در تاريخ سياسي و اجتماعي افغانستان يك نمونه است.
حكومت رئيس جمهور كرزي اگر چه در طول بيش از يك دهه به خاطر فرار از قانون و فساد گسترده مورد انتقاد بوده است اما بايد متذكر شد كه حكومت رئيس جمهور كرزي تا حدودي زيادي موفق بوده است. او قوانين زيادي را به وجود آورد. او با فساد مبارزه كرد. اما از آنجايي كه ساختار كلان جامعه ما معيوب و ناقص است تلاش هاي او جواب نداد. آنچه مهم و اساسي است اين است كه رئيس جمهور كرزي براي از بين بردن فساد مبارزه نمود. در طول بيش از يك دهه حكومت هيچ پرونده مبني بر فساد شخص رئيس جمهور كرزي مطرح نشد.
در بخش سياست خارجي نيز رئيس جمهور كرزي تا حدودي موفق بوده است. اگر برخورد هاي دوگانه او با پاكستان و امضا نكردن پيمان امنيتي در گذريم او روابط گسترده و نيك با تمام كشور هاي دنيا داشته است. روابطي كه ما در تاريخ روابط خارجي خود تجربه نكرده بوديم.او توانست ميان ابر قدرت ها بازي نمايد. بازي كه تا هنوز هزينه اي در بر نداشته است. تا حدودي زيادي در دوره حكومت رئيس جمهور كرزي منزلت ملي ما دگرگون شد. با وجود چالش ها و موانع مختلف در اين بخش نيز، بايد از رئيس جمهور كرزي تقدير و تشكر كرد.
ليست تمام خدمات رئيس جمهور كرزي در اين نوشتار ممكن نيست. او بيش از همه حاكمان سياسي افغانستان براي كشور كار نموده است. مردم افغانستان براي او و حكومت او ديق خواهد شد. رئيس جمهور بعدي (اشرف غني يا عبدالله عبدالله) ويژگي ها و خصوصيات او و حكومت او را نخواهد داشت. نه اشرف غني صبر و حوصله رئيس جمهور كرزي را دارد و نه عبدالله عبدالله درايت و توانايي مديريتي رئيس جمهور كرزي. هيچ از يك از دو كانديد رياست جمهوري توانايي مديريت گروه هاي مختلف را ندارد. مردم افغانستان براي رئيس جمهور كرزي و حكومت او ديق خواهد شد. حكومت او براي نسل هاي بعد يك نمونه خواهد بود.
حكومت بعدي بايد درس هاي زيادي از حكومت كنوني و از شخص رئيس جمهور كرزي بگيرد. رئيس جمهور كرزي به نفي گروه هاي قومي نپرداخت. اگر چه او متهم به كنار زدن هزاره ها از قدرت بود. اما به صورت سيستماتيك اين كار را نكرد.كنار زده شدن هزاره ها از قدرت بيشتر نتيجه بازي خام خود هزاره ها بود. رئيس جمهور بعدي بايد مانند رئيس جمهور كرزي همه گروه هاي اجتماعي را در ساختار قدرت سهيم سازد. آزادي هاي به وجود آمده را حفظ كند. حكومت مردمي و دموكراتيك را تحكيم بخشد. در سياست خارجي، روابط خود را با كشور هاي مختلف حفظ نمايد. حكومت بعدي اگر از دوران حكومت كرزي درس نگيرد، افغانستان به گذشته باز خواهد گشت.با تمام اما و اگر ها در يك كلام بايد گفت تشكر رئيس جمهور كرزي!
