آریانا نیوز: عربستان قصد دارد با راه‌اندازی پوهنتون علوم دینی در ننگرهار هم به فعالیت‌هایش در حوزه وهابیت را توسعه دهد و هم به نوعی بر زبان مردم منطقه تأثیر بگذارد.
پیشینه حضور عربستان در افغانستان مربوط به سال‌های اخیر نیست. گفته می‌شود که سابقه این حضور به حدود چهار دهه پیش بازمی‌گردد، اما نحوه فعالیت عربستان طی سال‌های گذشته در افغانستان تغییر کرده و همین موضوع نگرانی‌هایی را در میان مردم به وجود آورده است.
عربستان سعودی که در سال‌های گذشته به منظور توسعه و تسلط فکری خود بر کشورهای اسلامی، اقدام به راه‌اندازی مکاتب مختلف کرده است، این‌بار قصد دارد تا در ولایت ننگرهار پوهنتون دینی تأسیس کند. گفته می‌شود که این پوهنتون، یکی از بزرگترین پوهنتون‌های علوم دینی در منطقه است و این ظرفیت را دارد که از دیگر کشورها، محصل بپذیرد. عربستان برای راه‌اندازی این پوهنتون ۵۰۰ ملیون دالر هزینه می‌کند و پیش‌بینی می‌شود که تا ۱۵ سال آینده، به بهره‌برداری برسد.
راه‌اندازی پوهنتونی در این ابعاد، نگرانی‌های دیگری را نیز به وجود آورده است: زبان تدریس در این پوهنتون به زبان عربی خواهد بود؛ این در حالی است که تاکنون تدریس در پوهنتون‌ها و حتی مکاتب دینی افغانستان عمدتاً به زبان‌های ملی کشور صورت می‌گرفته است. منابع درسی نیز به زبان‌های ملی یا زبان‌هایی که بیشترین سخنوران را دارد، ترجمه و عرضه می‌شد. حال این موضوع مطرح است که احتمالاً عربستان قصد دارد با راه‌اندازی این پوهنتون هم به فعالیت‌هایش در حوزه وهابیت را توسعه دهد و هم به نوعی بر زبان مردم منطقه تأثیر بگذارد.
عربستان سعودی پیش‌تر نیز اقداماتی از این دست در کشورهایی مانند پاکستان، انجام داده است؛ نتیجه آن هم رشد افراطی‌گری در برخی از مناطق پاکستان و افزایش تنش‌های دینی و مذهبی در این کشور است. حال فعالیت‌های این‌چنینی در افغانستان موجب نگرانی کارشناسان فرهنگی و بین‌المللی شده است. به گفته برخی از آنها، بیم آن می‌رود که با افزایش چنین مراکزی، افغانستان نیز همانند همسایه جنوبی خود، به کانونی دیگر برای درگیری‌های مذهبی و حتی زبانی تبدیل شود؛ موضوعی که تاکنون در جامعه افغانستان کمتر به چشم خورده است.
تعداد مراکزی که با این ساختار در مُـلکی مانند افغانستان فعالیت می‌کند و هزینه‌ای که برای راه‌اندازی و استمرار فعالیت آنها صرف می‌شود، مشخص نیست. بسیاری از مکاتب این‌چنینی به صورت ثبت نشده در افغانستان فعالیت می‌کنند و همین موضوع مانع از نظارت دولت بر نحوه فعالیت آنها می‌شود. راه‌اندازی صرف مکاتب دینی در افغانستان موضوع بحث کارشناسان نیست، بلکه آنها معتقدند که این مکاتب با نام دین، کانونی برای اشاعه اعتقادات افراطی‌گری در منطقه هستند. به گفته کارشناسان، این مکاتب حتی در حوزه دختران نیز فعال‌اند و در برخی از ولایات افغانستان، مکاتبی ثبت نشده به منظور آموزش به دختران فعالیت می‌کنند؛ مکاتبی که در نهایت تعریف دیگری از دین به مخاطب ارایه می‌دهد و به او می‌آموزد هر آن کس که نظری مخالف با آنها داشته باشد، کافر است. حال اینطور تصور می‌شود سعودی‌ها دارند با یک تیر، دو نشان می‌زنند: ایجاد تغییر در ذهن و زبان مردم افغانستان.
