آریانا نیوز: گزارش‌های تازه نشان می‌دهد که وزارت تحصیلات عالی طالبان به هزاران جنگجوی خود مدارک تحصیلی ماستری و لیسانس اعطا کرده است، در حالی که بسیاری از این افراد حتی سواد نوشتن و خواندن صحیح ندارند. این مسئله نگرانی‌های جدی در مورد کیفیت نظام آموزشی و مشروعیت مدارک علمی در افغانستان ایجاد کرده است…
طالبان هر سال آزمون‌های تثبیت سویه برگزار می‌کنند که در آن هزاران عالم دینی و جنگجوی طالبان شرکت می‌کنند. اما گزارش‌ها حاکی از آن است که نتایج این آزمون‌ها به جای شایستگی، بر اساس وابستگی‌های گروهی و سیاسی تعین می‌شود.
منبعی از وزارت تحصیلات عالی طالبان تأیید کرده است که:
افرادی که حتی سواد نوشتن ندارند، موفق به دریافت سند ماستری شده‌اند.
برخی از این افراد به دلیل نداشتن حداقل سواد لازم، از وظایف اداری خود برکنار شده‌اند اما مدارک تحصیلی‌شان همچنان معتبر تلقی می‌شود.
مولانا مقبول احمد وقاص، آمر متحسبین ولسوالی پنجاب، یکی از افرادی است که به گفته منابع، کاملاً بی‌سواد بوده اما موفق به دریافت مدرک ماستری شده است.
بر اساس گزارش‌ها، طالبان مدارک تحصیلی را به فارغ‌التحصیلان مدارس جهادی در پاکستان اعطا کرده‌اند. این مدارس که عمدتاً به تفکرات افراطی و تندروانه معروف‌اند، سال‌ها به عنوان پایگاه ایدئولوژیک طالبان فعالیت کرده‌اند.
مدارک ماستری برای فارغان مدارس زیر صادر شده است:
دارالعلوم حقانیه اکوره ختک
دارالعلوم تاج آباد پشاور
نورالمدارس فاروقیه کویته
امدادالعلوم الاسلامیه پشاور
العمریه فی الپاکستان
سراج‌العلوم کاهی پاکستان
گفته می‌شود بیشترین مدارک ماستری به فارغین مدارس حقانیه اکوره ختک اعطا شده که پایگاه ایدئولوژیک اصلی طالبان محسوب می‌شود.
در ۲۳ جدی سال جاری، طالبان برای ۲۶ هزار جنگجو و طلاب مدارس دینی آزمون تثبیت برگزار کردند. آمارها نشان می‌دهد که هزاران نفر از شرکت‌کنندگان، به سرعت مدارک لیسانس و ماستری دریافت کرده‌اند، بدون اینکه روندهای علمی و آکادمیک رعایت شود.
این مسئله نه تنها اعتبار مدارک تحصیلی افغانستان را در سطح بین‌المللی تضعیف می‌کند، بلکه باعث می‌شود ظرفیت‌های مدیریتی و تخصصی کشور به شدت کاهش یابد.
کارشناسان معتقدند که این روند:
نظام آموزشی افغانستان را فلج خواهد کرد و اعتبار علمی کشور را از بین می‌برد.
افراط‌گرایی مذهبی را در بستر رسمی و آموزشی کشور نهادینه می‌کند.
باعث گسترش فساد سازمان‌یافته در نهادهای آموزشی و دولتی می‌شود.
مانع از توسعه علمی و فرهنگی افغانستان در بلندمدت خواهد شد.
نهادهای بین‌المللی آموزشی و حقوق بشری باید به این وضعیت نگران‌کننده توجه خاص داشته باشند و از طریق فشارهای دپلوماتیک طالبان را وادار به توقف این روند مخرب کنند. سرنوشت نظام آموزشی افغانستان و آینده نسل‌های بعدی در گرو واکنش جامعه جهانی به این سوءاستفاده سیستماتیک از آموزش است.
افغانستان برای بازسازی و پیشرفت به یک نظام آموزشی شفاف، علمی و عادلانه نیاز دارد — نه مدارک جعلی برای جنگجویانی که سواد نوشتن نام خود را هم ندارند.
