پرداخت غرامت به خانواده های قربانیان حادثه قندهار بار ديگر دموكراسي، آزادي، برابري و احترام به حقوق بشر مورد ادعاي غرب را با سؤال جدي مواجه مي‌كند. آيا ارزش جان انسان‌هاي بيگناه و غيرنظاميان در كشورهاي توسعه نيافته با كشورهاي پيشرفته غربي تفاوت دارد؟
در حالی خبر پرداخت غرامت به خانواده قربانیان حادثه قندهار در صدر اخبار رسانه‌های غربی قرار گرفت که مقایسه‌ای بین پرداخت غرامت حادثه لاکربی و فاجعه قندهار نوع نگاه مقامات غربی به حقوق بشر را بخوبی نشان می‌دهد.
“دولت افغانستان به حادثه‌دیدگان قندهار غرامت پرداخت کرد”. این خبری بود که رسانه‌های غربی روز گذشته بلافاصله در صدر اخبار خود قرار دادند.
بر مبنای این خبر دولت با پولی که عنوان می‌شود ارتش آمریکا در اختیارش قرار داده به ازای هر فرد کشته شده در این حادثه ۴۶ هزار دلار و به مجروحان نیز ۱۰ هزار دلار پرداخت کرده که جمعاً رقم این غرامت بالغ بر ۸۶۰ هزار دلار می‌شود.
در نگاه اول شاید پرداخت ۴۶ هزار دلار به ازای هر فرد کشته شده آن هم در حالی که اکثر ۱۷ کشته شده از ۳ خانواده بوده‌اند، رقم زیادی برای خانواده‌های این منطقه محروم باشد، اما با مقایسه‌ای بین حوادث مشابه رخ داده در کشورهای دیگر به خصوص اروپا و آمریکا در می‌یابیم که این رقم بسیار ناچیز است.
حادثه لاکربی که در پی آن ۲۵۹ مسافر در یک اقدام مشکوک تروریستی که به لیبی نسبت داده شد، کشته شدند، نمونه خوبی است.
در این حادثه، هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شرکت هواپیمایی “پان‌امریکن” که در سال ۱۹۸۸از لندن به مقصد نیویورک درحال پرواز بود، بر فراز آسمان شهر لاکربی اسکاتلند منفجر شد.
در پی این حادثه دولت‌های آمریکا و انگلیس لیبی را مقصر اعلام کرده و تحریم‌های بین‌المللی را علیه این کشور اعمال کردند. این فشارها به قدری زیاد بود که سرانجام دولت قذافی وادار به تسلیم و پرداخت غرامت شد و عامل حادثه را که آمریکا “عبدالباسط مقراحی” می‌دانست، تسلیم انگلیس کرد که مقراحی در این ماجرا توسط دستگاه قضایی بریتانیا به حبس ابد محکوم شد.
در سال ۲۰۰۳ قذافی با پذیرفتن مسئولیت این حادثه مبلغ ۳ میلیارد دلار به عنوان غرامت به خانواده‌های قربانیان پرداخت کرد که به ازای هر فرد بیش از ۱۱ میلیون دلار می‌شود.
در آن حادثه کشوری مقصر اعلام و فردی به حبس ابد محکوم و ۳ میلیارد دلار غرامت مطالبه شد، در حالیکه نه لیبی و نه فرد مظنون هیچگاه مسئولیت حادثه را نپذیرفتند و دولت لیبی تنها به دلیل فشارهای بین‌المللی و تحریم، مجبور به این کار شد.
اما حادثه قندهار به کلی متفاوت است. در این حادثه که گفته می‌شود یک یا چند سرباز آمریکایی به محله‌ای رفته و ضمن تجاوز به ۲ زن، ۱۷ نفر را که اکثر آنها کودک و زن بودند را کشته و سپس اجساد آنها را آتش زده‌اند.
“رابرت بیلز” فردی که از سوی ارتش آمریکا به عنوان مظنون اصلی حادثه قندهار معرفی شده برای محاکمه خود به آمریکا رفته و قرار است به زودی محاکمه شود که احتمالاً این قضیه با طرح مشکل روانی سرباز مذکور، با چند سال حبس او فیصله یابد همچون نمونه‌های قبلی در زندان‌های ابوغریب عراق و بگرام افغانستان.
انسان، انسان است چه غربی باشد چه شرقی، چه افغان باشد چه آمریکایی و چه اروپایی. گرچه این غرامت‌ها نمی‌تواند بار دیگر کشته شدگان را زنده کند، اما چرا باز هم در بهایی که برای کشته شدگان پرداخت می‌شود، تبعیض وجود دارد؟
