آریانا نیوز: با نزدیک‌شدن به تاریخ اعلام نتیجۀ ابتدایی انتخابات تمام شواهد حاکی است که انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، به بحران می‌رود…
تمام شواهد حاکی است که انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، به بحران می‌رود. با نزدیک‌شدن به تاریخ اعلام نتیجۀ ابتدایی انتخابات، نگرانی‌های دستۀ انتخاباتی ثبات و همگرایی دربارۀ مهندسی انتخابات بالا می‌گیرد.
عبدالله عبدالله محتاطانه از عملکرد کمیسیون انتخابات انتقاد می‌کند. او از تأخیر در شمارش آرا و از توقف فعالیت دستگاه بایومتریک نگران است. عبدالله می‌گوید که میزان اشتراک در انتخابات بالای یک ملیون بوده و اگر معیار آرای بایومتریک شده باشد، انتخابات را با اکثریت در دور نخست برده است.
در مقابل، اشرف‌غنی در تازه‌ترین مصاحبه‌اش با اشپیگل گفت که احتمالاً پنج سال دیگر در قدرت خواهد ماند. تیم حاکم می‌گوید که سیستم انتخابات، مطلق براساس مشوره و خواست نامزدان انتخابات تنظیم شده و جریان‌های سیاسی مجبور استند که نتیجۀ انتخابات را بپذیرند. رهبری کمیسیون‌های انتخاباتی را نامزدان انتخابات برگزیدند و براساس پیشنهاد آنها انتخابات الکترونیک برگزار شد.
در تیم اشرف‌غنی نوعی اطمینان پیروزی وجود دارد. رقبای او باور دارند که غنی انتخابات را مهندسی و دستکاری کرده است. یکی از اعضای شورای نامزدان ریاست جمهوری مدعی است که نتیجۀ انتخابات از پیش تنظیم شده و آنان وارد یک بازی‌یی شده‌اند که برایند آن روشن است.
منابع باور دارند که اشرف‌غنی با مهندسی انتخابات در دور نخست انتخابات با 54 فیصد آرا به پیروزی خواهد رسید. عبدالله عبدالله بالاتر از 30 فیصد دیگر آرا را به دست خواهد آورد و بقیه را نامزدان دیگر کسب خواهند کرد.
همین وضعیت در انتخابات 2014 تکرار گردیده بود. مقامات بلندپایۀ حکومت گذشته می‌گویند که عبدالله در دور اول انتخابات 2014 به پیروزی رسیده بود؛ اما انتخابات به دور دوم برده شد و سرانجام اشرف‌غنی با مهندسی انتخابات به قدرت رسید.
عبدالله در 2014 به سه دلیل شکست خورد: حکومت پیشین از اشرف غنی حمایت کرد. کمیسیون انتخابات خاصتا ضیاءالحق امرخیل رییس دارالانشای کمیسیون در تغییر ارقام و نتایج به سود تیم تحول و تداوم نقش داشت. آرای شماری از ولایات جنوب و شرقی به خصوص خوست، پکتیا و پکتیکا نتیجۀ انتخابات را دیگرگون ساخت. به نظر می‌رسد عبدالله عبدالله 5 سال بعد یک باردیگر از همین غارها گزیده می‌شود.
عبدالله رییس دارالانشای کمیسیون انتخابات را متهم کرده است که به حیث عضو ستاد دولت‌ساز عمل می‌کند. آرای ولایات جنوب و شرقی را تقلبی و خیالی می‌داند و از مداخلۀ ارگ در کار کمیسیون انتخابات شاکی است.
واقعیت این است که عبدالله عبدالله پنج سال رییس اجراییه حکومت بود و سهم 50 فیصدی در قدرت داشت. زیر نظر او اصلاحات در کمیسیون‌های اعمال گردید و رییس دارالانشای کمیسیون برگزیده شد. او می‌توانست در این مدت اقداماتی را روی دست گیرد که از تقلبات انتخاباتی سه دور جلوگیری شود. خاصتا این که باردیگر برنامۀ نامزدی در انتخابات داشت. عبدالله عبدالله با ورود به میدان انتخابات به خوبی می‌دانست که با چه چالش‌ها و مشکلاتی روبرو خواهد شد. اما متأسفانه اقدامی در راستای جلوگیری از تکرار انتخابات 2014 روی دست نگرفت. به همین دلیل، افغانستان باردیگر در آستانۀ یک بحران فراگیر سیاسی قرار دارد.
عبدالله در سال 2014 مصلحت کرد و از درگیری و تقابل با ارگ ریاست جمهوری اجتناب ورزید. او بعدها گفت که نمی‌توانست مسوولیت جنگ و بدنامی تاریخی را به جان بخرد. او یک نظام تقلبی را به پذیرفت و یک روش بد سیاسی را به میراث گذاشت. اما این‌بار به نظر می‌رسد که ایستاده است و به کمتر از رأس قدرت تن نمی‌دهد. تیم مقابل عملاً در قدرت و ارگ ریاست جمهوری است و به ساده‌گی حاضر نخواهد شد از قدرت بگذرد.
تیم ثبات و همگرایی هشدار داده است که کابوس 2014 تکرار نخواهد شد. رهبری ثبات و همگرایی پیوسته به حامیان‌شان اطمینان می‌دهند که از آرای شان دفاع کرده و اجازه نمی‌دهد تقلب برسرنوشت کشور حاکم شود.
در مقابل، تیم دولت‌ساز سرگرم مهار و تطمیع مهره‌های اثرگذار سیاسی و اجتماعی است. آنها تلاش می‌ورزند مهره‌هایی را که توانایی خلق بحران و بسیج مردم را دارند، بخرند. تیم دولت ساز در جریان انتخابات ده‌ها ملیون دالر را به مصرف رسانید. حالا برای جلوگیری از پس لرزه‌های انتخابات، ملیون‌ها دالر دیگر را وارد بازار می‌سازد.
واقعیت این است که شرایط افغانستان با سال 2014 تغییر کرده است. در آن زمان، اکثر کشورهای خارجی به قرارگرفتن اشرف‌غنی در رأس قدرت خوش‌بین بودند. اکنون اما بسیاری از سفارت‌خانه‌های خارجی در کابل، مخالف برگشت غنی به ارگ استند. سفارت امریکا پیوسته اعلام می‌کند که نتیجۀ انتخابات غیرشفاف و کلاه‌برداری انتخاباتی را نخواهند پذیرفت.
اشرف غنی نزد خارجی ها آزموده نشده بود. او در پنج سال تمام خوش‌بینی‌ها دربارۀ خودش را نادرست ثابت کرد و نشان داد که رهبری نیست که بتواند کشور متلاشی و چندپارچه‌یی مثل افغانستان را مدیریت کند.
در آن زمان، ائتلاف داکتر عبدالله به مراتب ضعیف‌تر از اجماعی است که امسال در محور او قرار گرفته است. در آن زمان، رهبران اثرگذاری چون جنرال دوستم، محمد کریم خلیلی و چهره‌های شاخصی مثل انورالحق احدی، حاجی دین محمد، عمرزاخیل وال، ظاهر قدیر و همایون همایون با وی نبودند.
با این حال، به نظر می‌رسد که انتخابات به بحران رفته است. برخی از تیم‌های انتخاباتی می‌کوشند که از دل بحران یک حکومت موقت را بیرون آورند و شماری دیگر تلاش دارند که از فرصت استفاده کنند و مذاکرات صلح را آغاز کرده و طالبان را به نظام سیاسی مدغم سازند. اما هردو تیم پیشتاز مخالف حکومت موقت و ادغام فوری طالبان به قدرت استند.
غلام محمد کابلی
