دیدگاه روزنامه امریکایی درباره شکست خلیل‌زاد در معامله صلح افغانستان

آریانا نیوز: به نوشته واشینگتن پست حالا زمان آن فرا رسیده است که زلمی خلیل‌زاد به امریکا فراخوانده شود…

واشینگتن پست در مطلبی نوشته است تصاویری که این روزها از افغانستان به جهان مخابره می‌شود، نشان‌دهنده‌ی یک تراژیدی و بیانگر فاجعه در سیاست خارجی امریکاست.

روزنامه می‌نویسد در شهرهای که به تصرف طالبان درآمده، اجساد در دروازه‌های ورودی شهر آویزان است. در شهر لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند جنگ‌جویان این گروه در حالی که جسد کودک افغان پشت سر شان روی سرک افتاده، با افتخار مقابل کمره ژست گرفته‌اند. در منطقه‌ی دیگری افغانستان داکتران برای نجات کودکی دیگر که مورد لت و کوب طالبان قرار گرفته تقلا می‌کنند. به کدام گناه؟ گناهش این بوده که پدرش را دوست نداشتند.

واشینگتن پست در ادامه می‌نویسد این حوادث یادآور نامه‌ی معروف ۴۶ سال قبل سیسوات سیریک ماتاک، شاهزاده کامبودیا به سفیر وقت امریکا هنگام خروج نظامیان امریکایی از آن کشور است، زمانی که خمیرهای سرخ سایه‌اش را بر سراسر این کشور می‌گستراند: من حتا یک لحظه هم فکر نمی‌کردم که شما مردمی را که آزادی را انتخاب کرده‌اند، روزی تنها بگذارید. شما ما را از حمایت‌تان محروم کردید و از ما هم کاری ساخته نیست. شما ما را ترک می‌کنید و آرزوی ما این است که شما و کشور تان خوش‌بختی را زیر آسمان پیدا کنید. تنها اشتباه ما باور به شما امریکایی‌ها بود.

روزنامه در ادامه می‌نویسد: تاریخ تکرار می‌شود. سه سال پیش مایک پومپیو، وزیر خارجه‌ی وقت گفت که زلمی خلیل‌زاد برای کمک به تلاش‌های صلح به وزارت خارجه می‌پیوندد. در فضای مه‌آلود، خلیل‌زاد گزینه‌ی مناسبی به نظر می‌رسید. او در افغانستان بدنیا آمده، مثل بسیاری طالبان پشتون است، با فرهنگ افغان‌ها آشناست و به هر دو زبان دری و پشتو صحبت می‌کند. به گفته‌ی روزنامه آنچه پومپیو یک مزیت می‌شمرد در واقع صداقت بود: افغان‌ها هرگز به خلیل‌زاد اعتماد نکردند. جای که واشینگتن بی‌طرفی را می‌دید، افغان‌ها یک فرد با تمایلات قومی را می‌دیدند.
روزنامه در ادامه می‌نویسد که مقام‌های امریکایی رفتار خلیل‌زاد را بیشتر افغانی می‌دیدند تا امریکایی و برای افغان‌ها با توجه به مساله نامزدی او برای ریاست جمهوری افغانستان، یک سوال وجود داشت که امریکایی‌ها او را چطور ارزیابی می‌کنند. واشینگتن پست می‌افزاید: بیشتر امریکایی‌ها معاملات تجاری خلیل‌زاد با طالبان را پیش از حمله‌ی یازدهم سپتمبر ۲۰۰۱ فراموش کرده‌اند. اما تعدادی کمی از افغان‌ها این کوتاهی را بخشیده‌اند.

اما به گفته روزنامه مشکل تنها گذشته‌ی خلیل‌زاد نیست بلکه وضعیت فعلی او هم یک مشکل است.

واشینگتن پست می‌نویسد خلیل‌زاد برای توجیه ادامه مذاکرات صلح تاکید می‌کند که طالبان تغییر کرده‌ و گفته که طالبان آن گروهی نیست که پیش از حملات یازده سپتمبر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین را فریب داد. به گفته آقای خلیل‌زاد طالبان دیگر آن گروهی که با القاعده متحد بود نیست و حالا بیشتر تمایلات ملی‌گرایانه دارند. اما به نوشته روزنامه بسیاری افغان‌ها طوری دیگر فکر می‌کردند اما راهی برای ابراز آن نداشتند. خلیل‌زاد به هیچ مخالفتی مجال ابراز نداد. او و سفارت امریکا در کابل مانع صدور ویزه برای آنعده از مقام‌های ارشد افغان شدند که ممکن بود با اعضای کنگره صحبت کنند. به گفته روزنامه حالا آقای خلیل‌زاد آنچه را که بسیاری می‌دانستند اذعان می‌کند: طالبان سهم شیر در قدرت می‌خواهند.

واشینگتن پست در ادامه می‌نویسد که اکنون افغان‌ها با حسرت هزینه‌ی انسانی کار آقای خلیل‌زاد را می‌بینند.

اشرف حیدر، سفیر افغانستان در سریلانکا به این روزنامه گفته که آقای خلیل‌زاد بدون رضایت حکومت افغانستان پای توافقنامه‌ی را با طالبان امضا کرد که باعث شد پنج هزار و پنجصد جنگ‌جوی خطرناک طالبان از زندان آزاد شوند، زندانیان که امروز نقش مهمی در خشونت‌ها دارند.

با این همه، آقای خلیل‌زاد هنوز هم با پول مالیات دهنده گان امریکایی چپ و راست سفر می‌کند. به گفته‌ی روزنامه، خلیل‌زاد از معدود دپلومات‌های امریکایی است که در اداره دونالد ترامپ و اکنون در دولت جو بایدن بیشترین سفر را کرده و در هوتل‌های پنج ستاره اقامت می‌کند. بسیاری او را بابت سفرهای زیادش به جان کری، وزیر خارجه پیشین امریکا مقایسه می‌کنند.

واشینگتن پست می‌نویسد اگر زنان و کودکان افغان به خاطر روند صلح که آقای خلیل‌زاد معمارش بود نمی‌مردند، شاید واشینگتن از اسراف‌های او صرف نظر می‌کرد. اگر رییس جمهور بایدن خلیل‌زاد را کنار می‌زد و نماینده خود را برای پی‌گیری یک روند واقع‌بینانه، منطقی و کمتر خودخواهانه منصوب می‌کرد، این فاجعه قابل اجتناب بود.

با این‌همه، به نوشته روزنامه حالا زمان آن فرا رسیده است که خلیل‌زاد به امریکا فراخوانده شود.

واشینگتن پست می‌نویسد: قضاوت او غلط ثابت شد و او کنترول روند را از دست داده است. او به جای مداخله در جایی که افغان‌ها دیگر او را نمی‌خواهند، زمانی آن است تا در باره ناکامی‌های استخباراتی، فرضیه‌های ضعیف و قضاوت‌های نادرست که روند صلح را مخدوش کرده، تحقیق کند. خلیل‌زاد باید روزهایش را در مجلس سنا بگذراند و به سوالات در باره اینکه چه چیزی اشتباه بوده و چرا پاسخ دهد.