افزایش خشونت ها علیه زنان افغان طی سال روان

آریانا نیوز: میزان قضایای حاد خشونت علیه زنان و دختران، خاصتاً خودکشی، در کشور طی سال روان افزایش یافته است…

آمارهای ثبت شده از سوی وزارت امور زنان نشان می‌دهد که میزان قضایای حاد خشونت علیه زنان و دختران، خاصتاً خودکشی، در کشور طی سال روان افزایش یافته است. به گفته این وزارت، از آغاز سال روان تا حال ۷۷ قضیه حاد خشونت، شامل خودکشی، قتل، تجاوز جنسی و تیزاب‌خوری در مرکز و ولایت‌های کشور ثبت شده است. براساس آمارها، سرپل در میان ولایت‌ها بیش‌ترین میزان آمار خودکشی را ثبت کرده است. وزارت صحت عامه با آن‌که آمار دقیقی ارایه نمی‌کند، اما می‌گوید که میزان خودکشی در مقایسه با سال ‌های گذشته بیش‌تر شده است. روان‌شناسان نیز تصریح می‌کنند که نارضایتی از زنده‌گی، اُفت تحصیلی، وابسته‌گی فردی، فریب دادن دختران، اعتیاد به مواد ‌مخدر، بی‌اعتمادی والدین نسبت به دختران‌شان و تجاوز‌های جنسی از عمده‌ترین عوامل خودکشی است.

هم‌زمان با تشدید جنگ و نا‌امنی در کشور، وزارت امور زنان از افزایش بی‌پیشینه قضایای حاد خشونت علیه زنان و دختران خبر می‌دهد. رؤیا دادرس، سخنگوی این وزارت گفت که میزان خودکشی دختران و زنان نسبت به سال‌ گذشته در حال افزایش است. براساس گزارش‌‌‌های ریاست‌‌های امور زنان در سطح کشور، ۷۷ قضیه حاد خشونت در ولایت‌های سرپل، هرات، بلخ، بادغیس، غور، کابل، بامیان، بغلان، تخار، هلمند، دایکندی، جوزجان، فاریاب، نیمروز، کاپیسا و ننگرهار ثبت شده است. به باور دادرس، شیوع ویروس کرونا، فقر، ناامنی، ازدواج‌های اجباری، ازدواج‌های زیر سن، خشونت‌های خانواده‌گی و فشار‌های روانی از عوامل کلیدی خودکشی و سایر خشونت‌ها علیه دختران است. او افزود که از میان ۷۷ مورد خشونت، ۵۵ قضیه آن زیر بررسی دستگاه عدلی و قضایی قرار دارد. به گفته دادرس، از میان این قضایا، هشت قضیه در منطقه‌‌‌های زیر تسلط طالبان اتفاق افتاده و ۱۲ قضیه دیگر نهایی شده است که عاملان آن‌ها نیز مطابق قانون مجازات شده‌اند. سخنگوی وزارت امور زنان گفت که بیش‌ترین رقم خودکشی در ولایت سرپل ثبت شده است. به همین ترتیب ولایت‌های هرات، بلخ و بادغیس پس از سرپل، بیش‌ترین رقم خودکشی‌ را ثبت کرده‌اند.

در تازه‌ترین مورد، یک دختر ۱۸ ساله در قریه گورکاب، از مربوطات ولسوالی سوزمه‌قلعه ولایت سرپل، خودکشی کرده است. به گفته مسوولان محلی سرپل، این دختر با استفاده از مرگ ‌‌موش به زنده‌گی‌اش پایان داده است. نسیمه آرزو، رییس امور زنان ولایت سرپل، گفت که این دختر جوان پس از مشاجره تلیفونی با نامزادش که در ترکیه زنده‌گی می‌کند، با خوردن هشت تابلیت مرگ موش، خودکشی کرده است. سرپل یکی از ولایت‌های ناامن کشور است که در شماری از قریه های آن، طالبان تسلط دارند. به گفته مسوولان در وزارت امور زنان، رسیده‌گی به قضیه‌‌های خشونت علیه زنان و همین‌طور ثبت دقیق رقم قضایای خودکشی در مناطق زیر تسلط طالبان، دشوار است.

در همین ‌حال ‌احمدجان نعیم، معین پالیسی و پلان وزارت صحت عامه، می‌گوید که این وزارت ارقام دقیقی در این مورد ندارد؛ زیرا مردم این موضوع را عار و ننگ می‌دانند و موارد خودکشی را گزارش نمی‌دهند. او گفت: آن‌چه در این وزارت ثبت می‌شود، زیر عنوان‌‌های مسمومیت‌ها و سوخته‌گی‌ها ‌است و بر این اساس، به مقایسه سال ‌پار بیش‌تر شده است؛ ولی این‌که چه تعداد از این مورد‌ها خود‌آزاری و خودکشی است، ارقام دقیقی وجود ندارد.

براساس مطالعاتی که وزارت صحت عامه انجام‌ داده است، ۷۰ فیصد کسانی که دست به خودکشی می‌زنند، زن استند. در این میان، ۴۰ فیصد به دلیل افسرده‌گی، ۲۲ فیصد به دلیل اختلال وسواسی، ۲۰ فیصد به دلیل اضطراب و ۱۸ فیصد به دلیل اختلال‌‌های روانی خودکشی می‌کنند. بیش‌تر کارشناسان معتقدند که گروه‌های آسیب‌پذیر مانند نوجوانان، جوانان و خاصتاً دختران جوان، قربانی خشونت‌های جنسیتی و خانواده‌گی بوده‌اند و به همین دلیل، گزینه خودکشی را انتخاب می‌کنند.

تحقیق دیگری که از طرف سازمان حقوق بشر افغانستان در حوزه جنوب‌غرب کشور انجام شده است، نشان می‌دهد که رسم و رواج‌های ناپسند و نبود تساوی جنسیتی در ولایت‌های هرات، بادغیس، فراه، کندهار، نیمروز و برخی دیگر از نقاط، سبب خودکشی زنان و دختران شده است. بر‌بنیاد این تحقیق، بیماری روانی، بیکاری، بی‌سوادی، فقر و جنگ‌های دوام‌دار سبب خودکشی و بیش‌تر شدن خود‌آزاری می‌شود.

موسسه مدیکا افغانستان که برای حمایت از زنان کار می‌کند، گفته است که میزان خودکشی در بین زنان نسبت به مردان بیش‌تر است. این نهاد خودکشی را به عامل‌های مختلف و پیچیده از جمله فقر و محرومیت، نبود کار و اشتغال مناسب برای زنان، فشار‌‌‌های روانی و افسرده‌گی، دسترسی ‌نداشتن به آموزش و پرورش، ازدواج‌های اجباری، تجاوز جنسی و زورگویی‌های مردان خانواده پیوند می‌دهد. به گفته مسوولان این موسسه، خود‌کشی در بین مردان زمانی رخ می‌دهد که آن‌ها خواهان مرگ‌اند، اما در زنان زمانی اتفاق می‌افتد که آنان راه‌ دیگری برای ابراز احساسات، خشم، قهر و خواسته‌های‌شان نداشته باشند.

با این ‌حال، وزارت امور زنان می‌گوید که برای حل این معضل، کمیسیون جلوگیری از خشونت علیه زنان را ایجاد کرده و نیز به تدوین قانون محو خشونت علیه زنان پرداخته است. به گفته مسوولان، کارزار ۱۶ روزه منع خشونت در برابر زنان به همین منظور راه‌اندازی شد و در جریان روند آگاهی‌دهی و فلم‌های تصویری، بروشور‌ها و سایر موارد برای محو خشونت علیه زنان انجام داده است. سخنگوی این وزارت با اشاره به کارکرد‌های وزارت زنان، گفت: این وزارت در کنار کارهای دیگر، روی قانون خانواده کار می‌کند و مقرره منع آزار و اذیت جنسیتی را تدوین کرده است. در ادامه همکاری‌های آن به ‌طور مشترک با وزارت صحت و دیگر سکتور‌ها روی طرح و تدوین استراتژی ملی وقایه از خودکشی همکار خواهد بود.

زرغونه رحیمی (نام مستعار)، زن جوانی است که قربانی خشونت شده است. او می‌گوید هنوز ۱۴ سال داشت که خانواده‌اش او را به اجبار به مردی دادند که بر وی خشونت می‌کرد. این خشونت زمانی اوج گرفت که دو فرزند دختر او یکی بعد دیگر به دنیا آمدند. زرغونه افزود: شوهرم با فامیلش مخالف به دنیا آمدن دختر بودند و با به دنیا آوردن این دو دختر، آنان انواع خشونت‌های شدید بر من روا داشتند. من از نهایت مجبوریت بالایم تیل انداخته و خودم را آتش زدم، اما نجات یافتم و بعد از آن شش الی هفت‌ بار عمل جراحی شدم. فامیل پدرم نیز به من رو نداد تا با آنان زنده‌گی کنم.

در همین حال شبنم صالحی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر، می‌گوید: خودکشی راه‌حل نیست، باید جوانان خاصتاً زنان برای زنده‌گی‌ کردن راه‌های دیگر را جست‌وجو کنند. در افغانستان نسبت به هر کشور دیگر خودکشی در میان زنان بیش‌تر است و کسی که دست به خودکشی می‌زند، خلاف ارزش‌های انسانی، اخلاقی، حقوقی و خلاف اساسات اسلامی‌ عمل می‌کند.

صفا فرزه‌یی، روان‌شناس و مشاور خانواده‌گی گفت: خودکشی بیش‌تر عامل روانی دارد. وقتی فرد به اوج افسرده‌گی می‌رسد، نبود علاقه به زنده‌گی و نداشتن شور ‌و شوق وی را به خودکشی‌ می‌کشاند. به گفته فرزه‌یی، خشونت‌های خانواده‌گی، نگذاشتن دختران به تحصیل، ازدواج‌های اجباری، نگاه به زنان از عینک خانه و خانه‌گی‌ بودن آنان، عواملی است که برای زنان افسرده‌گی به وجود می‌آورد و در ادامه سبب خودکشی از سوی زنان و دختران می‌شود.

بنفشه سید‌زاده ضیایی، دیگر روان‌شناس و استاد پوهنتون، در این مورد می‌گوید که دلیل خودکشی، بیش‌تر ریشه در کودکی دارد و نداشتن توجه خانواده خاصتاً محبت پدرانه، تبعیض جنسیتی، تفاوت قایل‌ شدن میان دختر و پسر و استفاده بی‌رویه از شبکه‌‌های اجتماعی، از مهم‌ترین عوامل خودکشی نزد دختران شمرده می‌شود. وی تاکید می‌‌کند که برای بیرون‌رفت از این معضل، توجه به فرد، جدی‌ گرفتن مشکل‌های روانی و محدود‌‌ کردن استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط افراد زیر ۱۸ سال‌‌، اقدام‌‌‌هایی است که باید از سوی خانواده‌‌ها انجام شود.

گفتنی است که در نیمه اول سال گذشته ۶۱ مورد خشونت حاد علیه زنان ثبت شده بود. از میان این آمار، ۲۵ زن در چهار ماه اول سال ۱۳۹۹ و باقی‌مانده در ماه‌های اسد و سنبله به قتل رسیده بودند.