مکاتب افغان ترک، تهدیدی برای منافع عربستان در افغانستان

آریانا نیوز: تغییر مدیریت مکاتب افغان – ترک و نفوذ روز افزون ترکیه در افغانستان، زنگ خطری برای سران ریاض تلقی می شود…

به گزارش رسانه های بین المللی، بنعلی یلدیریم صدراعظم ترکیه در تاریخ 19 حمل سال جاری وارد کابل شد و پس از گفتگو با رهبران حکومت وحدت ملی، افغانستان را به مقصد ترکیه ترک نمود تا دولتمردان کشورش را از مذاکرات خود با مقامات افغان آگاه نماید. موضوعات مورد بحث میان یلدریم و مقامات افغان بسیار گسترده بود. صلح با طالبان، مکاتب افغان – ترک ، بازگشت جنرال دوستم و پناهجویان از مهمترین محورهای این گفتگوها بودند.

مسلم است که سیاستمداران عربستانی من‌حیث یکی از جدی ترین رقبای منطقوی ترکیه، سفر یلدیریم به افغانستان را تحت نظر قرار داده اند. کارشناسان بر این باورند با وجود گام هایی که طی سال های اخیر برای نزدیک تر شدن ریاض و آنکارا برداشته شده است، ولی زمینه های تعارض و رقابت میان دو کشور بسیار عمیق می باشد. ترکیه مُـلکی چند بعدی دارای ابعاد اروپایی، ترکی و اسلامی که از اسلام معتدل از نوع اخوان المسلمین حمایت می کند و دولتمردان آن با هدف بازگرداندن امپراطوری عثمانی، برای تصاحب رهبری جهان اسلام در تلاش اند. در حالی که رهبران عربستان سعودی همواره از اسلام گرایان افراطی حمایت کرده اند و خود را رهبر جهان اسلام می دانند. تغییر مدیریت مکاتب افغان – ترک و نفوذ روز افزون ترکیه در افغانستان، مُـلکی که مفتیان وهابی در مکاتب دینی در حال آموزش اسلام گرایان افراطی مانند طالبان می باشند، زنگ خطری برای سران ریاض تلقی می شود.

پس از کودتای نافرجام 2016 ترکیه، اردوغان مقامات کشورمان را برای تغییر مدیریت مکاتب افغان – ترک به شدت تحت فشار قرار داد. پیش از آن این مکاتب تحت نظر موسسه چاغ ایجوکیشنل وابسته به فتح اله گولن بود. دولت ترکیه گولن را مسئول اصلی این کودتا می دانست و به همین دلیل دولت ترکیه در تماس های رسمی از حکومت وحدت ملی خواست، مدیریت مکاتب افغان ترک را به بنیاد معارف – وقف ، یک نهاد آموزشی دولتی در ترکیه واگذار نماید.

در همین راستا، حوت 1396 تفاهمنامه ای برای انتقال مدیریت مکاتب افغان ترک میان مقامات آنکارا و کابل منعقد گردید که بر پایه آن، حکومت ترکیه متعهد شده که با یک پروگرام ده ساله کیفیت مکاتب افغان ترک را بهبود بخشد. بر این اساس، تعداد این مکاتب از 14 به 28 و تعداد متعلمان آن از هشت هزار به هژده هزار نفر افزایش خواهند یافت. به گفته مقام‌ های وزارت معارف کشورمان، حکومت ترکیه برای بهبود مکاتب افغان ترک، در مرحله نخست، پنج ملیون و پس از آن ۲۰ ملیون دالر در نظر گرفته است.

توسعه فعالیت مکاتب افغان ترک تحت مدیریت دولت ترکیه به معنی گسترش تفکرات اسلام گرایانه اردوغان در افغانستان می باشد. مسئله ای که هیچ گاه به مذاق دولتمردان ریاض خوش نخواهد آمد. از طرفی مکاتب افغان ترک رقیب جدی مکاتب دینی عربستان خواهند بود.

ترکیه حضور نظامی خود را نیز در افغانستان حفظ نموده است. ترکیه من‌حیث عضو ناتو، نظامیان خود را برای آموزش نیروهای امنیتی و نظامی افغان، به کشورمان اعزام کرده است. بنعلی ییلدریم صدراعظم ترکیه در جران سفر اخیر خود به افغانستان، از مراکز نظامی کشورش در افغانستان بازدید کرد با تاکید بر اینکه حضور در کنار مردم افغانستان یک مسوولیت تاریخی برای ما است؛ گفت: عساکر ترکیه برای اجرای مسوولیت مان در افغانستان حضور دارند. در حال حاضر با توجه به اینکه مسوولیت خود را به خوبی اجرا می‌کنید با افتخار سرمان را بالا گرفته و سربلند استیم. وی با اشاره به عملیات شاخه زیتون در شمال سوریه مدعی شد: در هر جایی که اردوی قهرمان ما حضور داشته باشد صلح، آرامش و رفاه برقرار می‌شود. در بوسنیا، کوزوو، سومالی، عراق، قطر، افغانستان تنها یک هدف داریم و آن برقراری صلح است. عساکرمان در شهر الباب و عفرین سوریه نیز تنها برای برقراری صلح آمده‌اند. لازم به ذکر است، با وجود دیدگاه مشترک میان آنکارا و ریاض در خصوص بشار اسد در سال های اولیه جنگ در سوریه، اما اختلافات عمیقی در خصوص کردها و دیگر شبه نظامیان سوری، میان سران دو کشور وجود دارد.

با وجود تاکید ییلدیریم بر صلح طالبان با حکومت وحدت ملی، پیش بینی می شود افزایش نفوذ و حضور آنکارا در افغانستان، تنش ها میان دو کشور ترکیه و عربستان سعودی را دو چندان خواهد کرد. نبردی نرم میان ترکیه من‌حیث اولین کشور مسلمان عضو ناتو و عربستان من‌حیث قوی ترین متحد منطقوی امریکا، در زمین بازی افغانستان.

تهیه کننده: صدرا