دخالت انگلیس به نفع پاکستان است

امضای تفاهمنامه استخباراتی میان افغانستان و پاکستان موضوعی بود که خرد جعمی با آن مخالفت نموده و خوشبختانه امضای آن لغوشد اما بررسی ها نشان داد که کشورهای جامعه بین المللی به خصوص انگلستان در آن نقش داشته است. به این ترتیب که فشار بر پاکستان آورده اند تا چنین تفاهمنامه ای را به امضا برسانند. در واقع این تفاهمنامه به نفع پاکستان بوده است و نه افغانستان.

داکتر لطیف نظری کارشناس سیاسی در برنامه «ثورلید» گفت: معمولاً در سیاست خارجی و تعامل بین کشورها همیشه داده های تاریخی مورد توجه قرار می گیرد. یعنی چشم انداز سیاست گذشته و آینده بر مبنای داده های تاریخی و گذشته مورد توجه و دقت نظر قرار می گیرد. اگر ما نگاهی به مناسبات افغانستان و پاکستان داشته باشیم، روابط دو کشور همیشه پرچالش، پر معما و چند لایه و در عین زمان نزدیک بوده است. به این دلیل است که روابط ما با پاکستان می تواند پیچیدگی های خاصی داشته باشد.

وی دخالت انگلستان را در مسایل پاکستان و افغانستان به نفع پاکستان ارزیابی کرده و افزود: پاکستان تلاش می کند که یک نوع کنترل بر افغانستان داشته باشد، حتی مساله دیورند که امروز به منازعه ای بین ما و پاکستانی ها تبدیل شده ناشی از نقش منازعه برانگیزی است که انگلستان در این منطقه به نفع پاکستان بازی کرده است. پاکستان مولود قدرتی به نام انگلستان است. به همین جهت تحت نفوذ تاریخی و سنتی انگلستان قرار دارد و قطعاً انگلستان می تواند پاکستان را به عنوان یک قدرت در جنوب آسیا تبدیل کند. انگلستان تلاش کرده است که پاکستان تبدیل به هژمون منطقه ای شود و نظام منطقه ای جنوب آسیا به گونه ای تحت تاثیر متغیرهای قدرت در پاکستان قرار داشته باشد که در بلند مدت می تواند منافع انگلستان را هم تامین کند.

این کارشناسی سیاسی دلایل دخالت انگلستان به نفع پاکستان را اینگونه تشریح کرد: این دخالت انگلستان می تواند برای افغانستان مایه نگرانی باشد. به این دلیل که سیاست های انگلستان، قدرت هژمون برتر را برای پاکستان قایل می شود و این می تواند برای منافع ملی افغانستان زیانبار باشد. ما سه معقوله را از نظر تاریخی می توانیم مورد شناسایی قرار دهیم که به ضرر منافع ملی افغانستان بوده و در آن انگلستان نقش کلیدی داشته است. یک، در تحمیل معاهده گندمک و در اختیار گرفتن سیاست خارجی افغانستان که با بحث استقلال سیاسی ما در تناقض قرار دارد. دوم، تحمیل خط دیورند برافغانستان است. همچنان در طی چهارده سال گذشته، انگلستان در مناطق جنوب به خصوص در هلمند در گسترش تولید مواد مخدر نقش گسترده ای داشت. همچنان نقش دوگانه ای که در ارتباط با دولت و مخالفان بازی کرده یک نقش کاملاً منفی بوده است.

داکتر نظری ادامه داد: هرچند که در حال حاضر شرایط پیچیده ای در مناسبات بین المللی به وجود آمده، اما قطعاً سه جنگی را که افغانستان در برابر انگلستان داشته و شکستی را که در آن زمان این کشور از مقاومت مردم افغانستان متحمل شده در حافظه آنها ها همچنان پا برجا است. نقش دیگری که انگلستان طی چهارده سال گذشته داشته، تز سیاست خارجی، امنیتی و دفاعی انگلستان بوده است که تقویت سازی مرکز منوط بر امنیت سازی در حاشیه و پیرامون ارزیابی شده است.

وی افزود: به همین جهت انگلستان در حاشیه و پیرامون افغانستان ناامن سازی را دنبال کرده است. در حال حاضر نگرانی ها این است که انگلیس با ناامن کردن حاشیه افغانستان به تضعیف مرکز اهتمام داشته باشد و این می تواند در تعاملات مرکز افغانستان با پاکستان، وی را در امضای تفاهمنامه و هر نوع روابطی که باشد در یک موضع ضعف قرار دهد تا منافع پاکستانی ها بیشتر تامین شود.