پاکستان محوری بجای پاکستان ستیزی!

سیاست گذشته پاکستان ستیزی در افغانستان ظاهراً به پایان خود نزدیک می شود و جای آن را پاکستان محوری می گیرد. سیاست پاکستان ستیزی سیزده سال گذشته منجر به عقب نشینی پاکستان از خواسته ها و سیاستهای خشونت محورش در قبال افغانستان نشد. حال در حکوم وحدت ملی روابط پاکستان و افغانستان نزدیک تر شده و رفت و آمد مقام ها بیشتر شده است. عده ای بر این باورند که امنیت کشور هم در این مدت بیشتر شده است. این گسترش روابط بر چه اصولی استوار است؟

سید مسعود استاد دانشگاه در برنامه «آماج» گفت: در این روزها ما شاهد بازی های کلان منطقه ای به خصوص در بین هند، پاکستان و چین هستیم. در سیزده سال گذشته نوعی پاکستان زدایی جزو اساسی تمامی دولت های افغانستان به جز دولت امارت اسلامی افغانستان که طالبان است، بود. از این لحاظ حرکاتی که در حال حاضر صورت می گیرد، عمدتاً به خاطر ایجاد و نزدیک شدن استراتژی های منطقه ای افغانستان، پاکستان و چین است.

وی تغییر در سیاست خارجی افغانستان را از روزهای اول حکومت وحدت ملی چمشگیر توصیف کرده گفت: در روزهای اول حکومت وحدت ملی، شاهد تغییرات بسیار جدی در سیاست خارجی افغانستان به خصوص در روابط با هند و چین بودیم. هند که جایگاه اول در سیاست خارجی ما داشت به حاشیه رانده شد و چین جایگزین شد. به گفته اشرف غنی ما در حال نزدیک شدن به کشورهایی هستیم که می توانند عامل صلح و ثبات در کشور شوند و این کشورها چین و پاکستان هستند.

استاد مسعود از فاصله گرفتن حکومت وحدت ملی از هندوستان سخن بمیان آورده افزود: ما باید در روابط خارجی خود بین کشورهایی مثل هند، چین و پاکستان توازن برقرار نماییم. اگر ما هند را به حاشیه برانیم اشتباه سیزده سال گذشته را دوباره تکرار کرده ایم. در سیزده سال گذشته با نوعی افراط گرایی به سمت هند رفتیم و چین را از دست دادیم. در حقیقت نتوانستیم بزرگترین قدرت افتصادی دنیا را در افغانستان فعال بسازیم.

این استاد دانشگاه کابل از چرخش سیاست خارجی اشرف غنی ناراضی بوده اظهار داشت: در حکومت جدید اشرف غنی چرخشی از هندوستان به پاکستان انجام داده است. مقصد وی مساعد کردن جو منطقه ای اقتصاد محوری است. حرکات تمام دنیا در قرن بیست و یکم اقتصاد محور هستند. همانطور که گفته می شود هیچ دشمن دایمی و هیچ دوست دایمی وجود ندارد مگر منفعت دایمی. بر این پایه است که اشرف غنی جهت خود را عوض کرده است و به پاکستان روی آورده است تا بتواند منفعت کشور را از این طریق به دست آورد.

وی از رقابت هندوستان و پاکستان در افغانستان و سیاست اشرف غنی در مقابل این روال گفت: رقابت هند و پاکستان درون افغانستان تا وقتی ادامه پیدا می کند که مناسبات این دو کشور در درون خودشان حل شود. ما نمی توانیم هر دو را هم زمان به طور کامل راضی نگه داریم. اما توازن در روابط بهترین راهبرد است. اگر ما از لحاظ اقتصادی در درجه ای معین تولیدی قرار می داشتیم، اگر می توانستیم به اندازه شصت فی صد پاکستان باشیم، اگر بازارهای خود را تا شصت فی صد پاکستانی ها آماده می ساختیم و اگر وابسته به ایران و وابسته به کشورهای خارجی نبودیم، می توانستیم با اقتصاد محوری در محور کشورهای منطقه نقش موفقی داشته باشیم ولی در حال حاضر بازی چیز دیگری است. بازی این است که منطقه ی ژیوپولتیکی که ما داریم که از لحاظ جغرافیایی قوی ترین و بهترین و بارزترین منطقه آسیا است، کشورها هر کدام در صدد در تسلط گرفتن این منطقه هستند و با ضعیف نگاه داشتن آن نمی گذارند که به شکوفایی اقتصادی برسند.