31 ثور 1394 - یادداشت
در حال حاضر ناتو در افغانستان نقش نظامی خود را کم رنگ ساخته و نقش ملکی خود را پر رنگ ساخته است. این یک چراغ مثبت برای افغانستان است که پس از حمایت قاطع هم ناتو همسویی و حمایت خود را از افغانستان اعلام می کند. بعد از شکل گیری حکومت وحدت ملی روابط با غرب رنگ تازه گرفت در حالی که قبل از آن روابط با غرب دچار دغدغه ها و چالش هایی بود. از این پس روابط با غرب و ناتو چگونه خواهد بود. از این پس غرب چگونه رفتاری با افغانستان خواهد داشت؟
رحمت الله بیژن پور آگاه مسایل سیاسی در برنامه «تحول» گفت: پس از سال 2016 افغانستان در یک مرحله دیگر قرار می گیرد. در گذشته با آنکه نیروهای فراوانی در افغانستان آمده بودند، همهمه زیادی هم در افغانستان به وجود آمد اما این همهمه به پاکسازی نیروهای افراطی در افغانستان نینجامید بلکه قضایا را در افغانستان به نحوی پیچیده تر کرد. غرب نیز متوجه شد که روش های کاری اش دارای آسیب ها و چالش هایی است. از این جهت فیصله شد که نیروهای ناتو حضور سبز یکصد و چند هزاری خود را کم کنند و تعدادی محدود در افغانستان باقی بمانند. این تعداد محدود هم به عنوان مربیان آموزشی و مشاوران آموزشی با نیروهای نظامی افغانستان همکاری کنند. این مساله به معنای مشارکت عمل است و بیشتر از این چیزی نیست. بعد از این ابتکار عمل در افغانستان به نیروهای ملی در سطح افغانستان منتقل می شود و از این جهت ما برای ثبات سازی امنیت یک وضعیت خوبی را در اختیار خواهیم داشت.
وی در خصوص اینکه کار غرب و آمریکا پس از پایان 2016 در افغانستان چگونه خواهد بود، عنوان کرد: در حال حاضر نشست ناتو نشان داد که از سالهای 2016 به بعد نیز افغانستان در واقع در محراق توجه کشورهای حامی افغانستان و جامعه جهانی است. این نگاه یا طرز دید نشان می دهد که ناتو هنوز یک سلسله مخاطراتی را در نقشه سیاسی افغانستان در رابطه با مسایل آینده نشانی کرده است. بنابراین حضور ناتو در کنار افغانستان برای دوام مبارزه با افراطی گری یک مساله نوید بخش است.
بیژن پرو اهداف آمریکا در کشور ما را این گونه بیان کرد: افغانستان کشور خطرساز و خطرناکی است و این تعبیر، به تشخیص ناتو است. ما هنوز مطمین نیستیم که داعش در افغانستان باشد اما ماموریت حمایت ناتو در سالهای آینده ادامه خواهد داشت. این سه حکمی که مثلث بحران افغانستان را نشان می دهد. می توانیم از آن گوشه هایی از مفاهیم آینده در باب نیات و نظریات غرب در افغانستان را تشخیص دهیم.
وی ادامه داد: حمایت ناتو بعد از 2016 ادامه خواهد داشت. این نشان می دهد که افغانستان کشوری است که هنوز منشا بحران محسوب می شود، ناآرامی های زیادی وجود دارد و این ناآرامی ها ممکن است در دور و ور سرایت کند. مسوول این جریان غرب خواهد بود. اگر چنین وضعیتی ادامه پیدا کند غرب متهم است چرا که وی به خاطر از بین بردن تروریزم به افغانستان آمد اما تروریزم شکسته نشد بلکه تجدید حیات یافت.
این آگاه سیاسی در ارتباط با کارهای مثبتی که غرب در کشور ما انجام داده گفت: در گذشته پیشرفت هایی به وجود آمد و ناتو بخشی از کارها را انجام داد. طالبان را از افغانستان دور کرد و زمنیه های معیشت، رفاه، تحصیل و امکانات مدنی فراهم شد اما دوام این وضعیت همانند مفاهیم انقلاب و حفظ انقلاب است. ناتو در افغانستان به انقلابی دست که هنوزهم نیمه و ناتمام است. اگر روند کنونی همچنان نیمه و بی جان باقی بماند مسوولیت ها و پیامدهای این وضعیت خطرناک تر از گذشته خواهد بود. به همین منظور افغانستان آینده خطرناکی دارد و در حال حاضر خطرساز است و اگراقداماتی از سوی ناتو برای ثبات در افغانستان انجام نشود و بر ضد داعش و یا طالبان، فاز دوم مبارزه جدی صورت نگیرد پیامدهای خطرساز دیگری خواهد داشت.
وی دلیل ناامنی در شمال افغانستان را کشورهای بزرگ و همسایه دانشته و افزود: برخی کشورها منافع خود را در ناامن کردن کشور دیگری جست و جو می کنند. برخی همسایگان افغانستان برای رسیدن به سلسله ای آمال ها و رویاهای مالی بزرگ خود کوشش می کنند که با ناامن کردن کشورهای همسایه وزن خاصی را در جامعه جهانی برای خود ایجاد کنند. افغانستان در واقع قربانی این سیاست ها برای دفع همسایگان است و طالبانی که در این حوزه ها می جنگند ابزارهایی برای تامین منافع کشور ها است.
بیژن پور از دیگر اهداف غرب در افغانستان را چنین بیان کرد: ناتو تا به حال استراتژی مناسبی را برای به ثبات رسیدن افغانستان تعریف نکرده است. تمام هم و غم ناتو ثبات سازی در افغانستان نیست بلکه به نحوی نشان دادن سایه وهم برای شانگهای است چنگ و دندان باز نکند و یک مواجهه و جنگ خطرناک به وجود نیاید. بنابراین کشورهای بزرگ از جمله آمریکا در این منطقه منافع بسیاری دارند و افغانستان تنها درد ناتو نیست، بلکه افغانستان پایگاه مشترک تلاقی منافع و مصالحی است که به این منظور وضعیت خودش را تحمل می کند.
وی در پایان گفت: هنوز ما چشم به سوی ناتوداریم که بحران کنونی را جدی بگیرند و نگران از این هستیم که مبادا افغانستان در حاشیه بماند و به انزوا برود. ما نمی توانیم با آنها دیپلماتیک برخورد کنیم. کاری که در حال حاضر ما انجام می دهیم، یک سری از الزاماتی است که هم جامعه جهانی برای ما در منطقه تعریف کرده است و ما با آنها دست و پا می زنیم و از جهتی دیگر افغانستان برای بیرون شدن از بحران کنونی بایستی در مسایل ثبات به یک نحوی تلاش کند تا مشکلات موجود و چالش های اطراف افغانستان مضاعف نشود. یعنی ما مشکل ایران با آمریکا مشکل پاکستان با هند را در کنار خودمان داریم و افغانستان باید با احتیاط از این رهگذر عبور کند.