26 حوت 1393 - یادداشت
اگر رهبری حکومت وحدت ملی با وعده های مقام های پاکستانی بخاطر پروسه صلح در افغانستان باورمند است بهتر است هرچه زودتر این حکومت طرح را بخاطر تفاهم و مذاکره با مخالفان ارایه نماید، در ضمن به همکاری حکومت پاکستان از مخالفان دولت افغانستان تقاضا به عمل آید تا آنها نیز دیدگاه خود را در مورد مصالحه و مذاکره اعلان نمایند، نه تنها مصالحه در افغانستان برای همه افغانان وجامعه جهانی که در افغانستان حضور دارند امر حیاتی شمرده می شود. بلکه برای کشور های منطقه و فرا منطقه نیز ختم جنگ در افغانستان یک ضرورت انکار ناپذیر پنداشته می شود.
ضرورت مصالحه
هدف برنامه صلح در جمهوری اسلامی افغانستان واضیح است مردم ما می خواهند جنگ قطع شود و طی سه دهه که جنگ در کشور ما ادامه دارد خساراتی هنگفتی به ملت ما وارد گردیده است. انسان ها کشته می شوند بر تعداد چادرهای سیاه زنان ومادران ما هر روز افزوده می شود و تاریخ ما زجر آلود و خونین تر می گردد. نسل کنونی افغانستانی ها از این جنگ، جنگ مشکل تری را ندیده بودند، هر روز که می گذرد سرنوشت همه انسان ها و مردم ما را این جنگ به مخاطره می اندازد، خوبترین استعدادها را به خاک وخون می کشاند، ثروت های ملی را به آب می اندازد، اطفال را از رفتن به مکتب محروم می سازند، چگونه ذهنیت نسلها را مسموم می کند، چگونه انسانها را از اعتقاد وامید محروم می نماید، چقدر خانوار ها را ورشکست می سازد ما و جامعه جهانی که در افغانستان حضور دارند بهای بزرگی را برای جنگ می پردازیم در واقع اگر بگوییم ما مجبور هستیم از هر دو افغانی یا دو دالری که بما کمک می شود یا از مالیات خود بدست می آوریم اضافه تر از نیمی آن را مصرف جنگ می سازیم. جنگ و نظامی گری مصارف زیادی ضرورت دارد غیر از ویرانگری دیگر هیچ تحفه ندارد با این مصارف هنگفتی که در راه جنگ در افغانستان به مصرف می رسد بجای این مصارف میتوان چندین هزار مکتب و شفاخانه ساخت یا چند هزار فابریکه اعمار نمود ویا جلو ده ها بیماری کشنده را گرفت.
ما معتقد هستیم که اجتناب از جنگ وبرادر کشی وخون ریزی ممکن است جنگ راه حلی تضادهای سیاسی نیست ما باید بطور قطع مخالف آن دیدگاه ها باشیم، که اعمال جنگ وقهر سازمان یافته را جز ارگانیک سیاست می دانند، جایی که می توان باب مذاکره و مفاهمه را گشود در آنجا باید به دروازه های جنگ قفل زد، نیاز کشور ما که در آن طی سه دهه جنگ ده ها و صدها هزار انسان تلف و زخمی و معیوب گردیده و خساراتی هنگفتی به اقتصاد وفرهنگ و مردم ما وارد شده است.
ما باید به صراحت خاطر نشان بسازیم که زادگاه ما نباید بعد از این به قبرستان فرزندان آن مبدل شود. جنگ برای چه؟ کی ثمرات این جنگ را بر می چیند عقل وخرد وجدان انسانی حکم می کند که بجنگ و به سفیر گلوله ها باید پایان داد، در قرآن کریم آمده است که و الصلح الخیر ترجمه: صلح بهتر است. حکومت وحدت ملی مکلف است اصول واهداف مش مصالحه را بر مبانی ساده و قابل فهم برای همه ترتیب یعنی قطع آتش ( امتناع از مبارزة مسلحانه و خونریزی برای حل مسایل امروز و فردای کشور تامین نمایندگی عادلانه نیرو ها در ساختار سیاسی و زندگی اقتصادی عدم تعقیب افراد بخاطر فعالیت های سیاسی قبلی حفظ وتقویت عنعنات اسلام بمنظور تامین صلح وامنیت رشد بعدی دستاوردهای که طی سیزده سال گذشته حاصل گردیده حکومت باید بتواند حل سیاسی این مساله را از طریق مصالحه ملی صرف به شکل کمپلکس مطرح نماید وهمزمان در استقامت های داخلی و خارجی پیشگام شود.
مصالحه با چه کسی؟
تا هنوز اکثریت مردم افغانستان نمی دانند که مصالحه با که در کجا چطور در بدل چه؟ قیمتی انجام می شود. حکومت مکلفیت دارد تا به این سوالات جواب ارایه نماید ،درست است که امروز در کشور ما امید هر طبقه هر قشر و هر فرد وطندوست افغانستان درین حقیقت تجلی می یابد که به نفاق و خانه جنگی و این جنگهای تحمیلی باید خاتمه داده شود از این روست که ما برای هر نیروی وطندوست پیشنهاد مصالحه می نماییم بهتر است حکومت هرچه زود تر اعلان کند مصالحه با تمام افغانستانی ها چه در داخل وچه در خارج صرف نظر از اختلافات خصومت ها وآزردگی های گذشته باید مطرح باشد. حکومت باید واضح به مردم بگوید ما میخواهیم با گروپ های مصلح مخالف هم گروه های فعال وهم گروه های در حالت پاسیف وبی طرفی با نیرو های سیاسی اپوزیسیون که حاضر به سازش با قدرت مردم اند با شخصیت های برجسته رژیم های گذشته وهمچنان احزاب راست و حتی چپ و گروه ها و دست های تحریک طالبان که متمایل باشند مش مستقلی را تعقیب نمایند با احزاب وگروه ها و فریکسون های سیاسی مصالحه و گفتگو نماییم همچنان سران قبایل، سران قبایل و شخصیت های با اعتبار محلی را در مناطق قبایل وهمچنان در آن طرف خط نام نهاد دیورند به مصالحه دعوت می کنیم.
ما همه افغانستانی های خارج از کشور را به عودت و مصالحه برادرانه فرا بخوانیم ما گروه های میانه رو وتند رو را عاری از هر نوع گونه تنگ نظری سیاسی و تمایل به مشروط ساختن مصالحه وادار نسازیم بلکه با تفاهم و دیالوگ باور داریم کسانی که علاقمند باشند وخود را برای تحقق و ایجاد حکومت وحدت ملی آماده سازند حکومت وحدت ملی می تواند در ترکیب درست وارد صحنه عمل گردد.
اتخاذ تدابیر لازم:
مشوره من بخاطر مصالحه در برگیرنده ای نکات ذیل است. پیشبرد مش مصالحه ملی در عرصه های داخلی و خارجی به شکل کمپلکس آن دارای جوانب سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بین المللی است در قدم اول ما ضرورت به اجماع ملی داریم بعد به اجماع منطقوی و فرا منطقوی نیز داریم، حکومت افغانستان باید تدابیر سیاسی را برای تحقق مصالحه ملی پیشبینی کند این تدابیر به نظر ما مشخص بوده وخصلت عملی دارد وامکانات تحقق مصالحه را در کشور می تواند مساعد سازد از دیدگاه ما نقاط عمده و برجسته عبارت اند:
الف: اعلام آتش بس از طرف دولت جمهوری اسلامی افغانستان و قوت های بین المللی در افغانستان طوری که عملیات محاربوی را متوقف ساخته وقطع آتش را آغاز گر شود مجموعه تدابیر به آتش بس و متارکه در صورت موضوع مثبت جانب مقابل تا مدت چهار تا پنج ماه باید ادامه پیدا کند این مهلت در صورت رعایت طرف مقابل می تواند تمدید گردد و آهسته آهسته به آتش بس دایمی و نیل به صلح پایه دار مبدل گردد.
ب: ایجاد ارگان های مصالحه یعنی کمیسیون های فوق العاده از قریه تا ولایت و کمیسون عالی فوق العاده مصالحه در افغانستان که اینها همه دارای صلاحیت های لازم برای تطبیق پروسه مصالحه ملی و فراخوان جرگه های صلح باشند.
ج: ایجاد زون های صلح در کشور که باشندگان آن از امتیازهای مشخص دولتی مانند حق ایجاد ارگان های محلی روزهای خاص دعوت ها و تضمین امنیت و عقد موافقتنامه با گروه های مخالف که آماده مصالحه اند داشته باشند.
د: تامین شرایط دیدارها و مردم با ارگان های دولتی گشت و گذار در ساحه حاکمیت دولت که مخالفان هیچ نوع تشویشی احساس نکنند همچنان توسعه باز سازی وایجاد مراکز توزیع اموال مورد نیاز اولیه مراکز صحی و مشوره های طبی و غیره
ذ: اعلام عفو محبوسان که صادقانه از اعمال گذشته خود علیه دولت دست برداشته و پشیمان شده باشند.
ط: تدابیر سیاسی بخاطر تحقق مصالحه ملی درکشور با ایجاد شرایط لازم برای نظر خواهی عمومی مردم روی طرح قانون اساسی جدیدی با در نظرداشت اینکه طرفهای مخالف نیز بتوانند پیشنهادهای خویش را در زمینه ارایه دارند، تا تکمیل گردد. اندیشه مصالحه باید طور تدوین گردد که موقف جمهوری اسلامی افغانستان را یک کشور مستقل غیر مسلک وبی طرف تضمین کنند واین امر بتواند با نظریات طرف مقابل نیز تطابق پیدا کند در اینجا نقش مهم در مصالحه با اقوام و قبایل و سران قوم زیاد تر تعلق می گیرد بخصوص سران قبایل می توانند در جهت ستر سرحدات با پاکستان به ما یاری برسانند شرایط واقعی برای دیالوگ یک امر ضروری است باید بدانیم که دنیا امروز حوادث افغانستان را زیر عینک زره بین دارند و موفقیت در مصالحه می تواند ما را از این آزمون سر فراز بدر آورد. باور ما این است که تعداد زیادی از مخالفان اگر باورمند شوند که ما می توانیم سهم عادلانه در امور سیاسی و اجتماعی عهده دار شویم مشکلی پیشروی ما هم از طرف نیروهای داخلی وهم از طرف نیرو های خارجی ایجاد نمی گردد، به مصالحه ما باورمند می شوند تضمین عدم تعقیب همه عفو سراسری به استثنای موارد خاص بخصوص کسانی که در لست سیاه نباشند.
حفظ و توسعه عنعنات تاریخی ملی و فرهنگی کشور ما و غیره یکی پی دیگری می تواند ما را زیاد تر کمک کند نیروهای بین المللی و قوت های حاکمیت موجود در قدم اول باید معتقد به مصالحه و آشتی ملی گردند و یک اندیشه و یک هدف گام بردارند می توان دستاوردهای بزرگتری را به میان آورد از دیدگاه ما معضله افغانستان هیچ گاه وهیچ وقت ازطریق جنگ حل و فصل نمی تواند شود. مصالحه و آشتی ملی یگانه انترنیتیفی جاری در شرایط موجود بوده می تواند در غیر آن جنگ زور گویی هم برای افغانستان و هم برای جامعه جهانی نهایت زیان آور است. طرح و استراتژی خردمندانه بخاطر صلح و آشتی ملی می تواند ما را به طرفی راهنمایی شود که فردای تابناکی را هم بما هم به نیروهای بین المللی ارمغان بیاورد. خونریزی افغانستانی ها بخصوص جوانان رشیدی که در قوت های مسلح مصروف خدمت اند، که بخاطر تامین صلح، دموکراسی و عدالت اجتماعی در افغانستان خدمت می کنند جایگاه مشخص خود را دارد.
اگر ما خود طرح علمی و منطقی در مورد مصالحه نداشته باشیم تمام هست و بود این کشور را آگاهانه یا غیر آگاهانه به دامان پاکستانی ها بیاندازیم مذاکره و مصالحه با مخالفان هرگز نتایج مطلوبی را ببار نخواهد آورد.
احمد سعیدی