مجلس چوب لای چرخ حکومت گذاشت!

مجلس نمایندگان چندین موضوع اساسی را به رای گذاشت و یکی از پرشورترین روزهای کاری خوب و بد پارلمان در این دوره “دور شانزدهم” بود. در این مقاله سعی می شود ابعاد رویداد پارلمان به بحث گرفته شود. ابتدا مساله نامزد وزیران و رییس امنت ملی را مورد گفتگو قرار می دهیم و سپس به موضوعات دیگر نیز اشاره خواهیم داشت.

برد و باخت های نامزدان چه مبنایی داشت؟

از 19 نامزد تنها 9 نامزد رایی آورد و 10 نامزد دیگر رد گردید و این در نوع خود ریزیش حیرت انگیز است.سخنگوی ریاست اجرایی از رویداد ابراز نارضایتی کرد و آن را در شرایط حساس کشور نادرست دانیست این مطلب را مجب الرحمان رحیمی سخنگوی ریاست اجرایی بارادیو آزادی در میان گذاشت. ازسوی در اعلامیه ریاست جمهوری از رویداد و رای نمایندگان ابراز رضایت شده و گفته است که به زودی نامزدان تازه را به پارلمان معرفی می کند. از 9 نامزد رد شده چهار تا مربوط به تیم اصلاحات و پنج تا به تیم ریاست جمهوری مربوط می شوند.

از این نقطه نظر پنج در برابر چهار گویا به نفع تیم داکترصاحب عبدالله بوده است اما این تنها معیار نیست. زاویه های دیگری نیز مطرح می شود در این لیست نامزدان مربوط به دو تبار هزاره و ازبک مطلقا رد شد. برخی معتقد هستند که این گونه رد بدون تردید صورت کتله ای و قومی داشته است. در فهرست رد شدگان شما دو نامزد رد شده آقایان فیض الله ذکی و رحمان اوغلی را دارید. ذکی از تیم رییس جمهور و اوغلی از تیم رییس اجرایی هر دو از تبار ازبک هستند که رای نمی آورند. از نامزدان که تبار هزاره گی دارند هر سه رد می شوند درحالیکه اذعان شده است که آقایان سردار محمد رحیمی، برنا کریمی و عباس بصیر به ترتیب در ارائه برنامه های شان بسیار موفق بوده اند اما هر سه رای نمی آورند .البته که ازتبار پشتون هم سه نفر خانم خاطره افغان شیر محمد کریمی و مولوی شینواری رای نیاوردند و یک نفر ازقوم تاجیک آقای صلاحی نیز از جمله رد شده گان پارلمان بود تفاوت که ایجاد شبه کرده این است که نامزدان به هیچ صورت کتله ای بجز ازدو تبار ازبیک و هزاره رد نشده است.

آقای شیر محمد کریمی نامزد وزیر دفاع به دلیل کهولت سنی بیش از حد و خانم خاطره افغان به دلیل جوانی بیش از حد و شینواری هم به علت نداشتن برنامه رد شده اند. اینها می تواند دلیل رد سه نفر باشد اما افراد دیگری رای گرفتند و این طوری نیست که به صورت کتله ای رد صلاحیت شده باشند. سردار محمد رحیمی نامزد وزیر تجارت هم شناخته شده و هم در ارائه بر نامه وزارتی خود انصافا موفق بود به همین ترتیب برنا کریمی نامزد وزیر مخابرات و عباس بصیر کاندید وزارت فواید عامه برنامه های شان را به گونه موفق عرضه کردند و اینکه چرا رای نیاورده اند، پرسش های مهمی است که متوجه مجلس نمایندگان می شود.

عین همین سوال در مورد رحمان اوغلی کاندید وزارت اقتصاد و ذکی نامزد وزارت ترانسپورت مطرح شده است آنها آدم های شناخته شده در دور قبلی وکیل در پارلمان بودند اما دیدیم که رد شدند بنابراین در این بخش سوالات از نوع تبار گرایی در باره پارلمان مطرح شده است و برای رد این دسته از نامزدان دلیل قومی را جدی دانسته است. اگر واقعا رد این گروه از نامزدان قومیت شان باشد در این صورت باید گفت که پارلمان جفا درحق مردم افغانستان کرده زیرا پارلمان خانه ملت است و نباید فضای سیاسی حاکم در آن تباری باشد. مساله ای که این منطق و فهم را تایید می کند، رویدادهای گذشته است در پارلمان افغانستان شخصیت های بسیار داشمند مثل داکتر امین احمدی، سرور دانش و… بارها در مجلس نمایندگان رای نیاورد و هیچ دلیلی جز مساله تباری نداشتند و این بارهم در واقع تکرار همان گذشته بود و نه چیز دیگر.

از این نقطه نظر رای امروز غیر قابل توجیه است و نباید این گروه به دلیل تعلقات تباری خود این گونه تحقیر می شد و افغانستان به شدت نیاز به وحدت ملی دارد.

فیصله های دیگر پارلمان را چگونه باید بررسی کرد؟

همان گونه که اشاره کردم گذشته از مساله رد صلاحیت کتله ای نامزدان، مصوبه های پی پارلمان، حیرت انگیز بود گو اینکه کارهای صد روزه را دریک روز کرده باشد. به گفته معروف “صدروز ده بار و یک روز بکار” مجلس نمایندگان فیصله کرد که بودجه ریاست اجرایی و بودجه شورای اقتصاد تا زمان تایید تشکیلات شان اجرای نمی شود. پارلمان حالا تعطیلات زمستانی گرفته است و تا سال نو ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی از کجا هزینه های شان را تامین نماید و این کار بسیار سخت و فیصله بدی در این قسمت هست. برخی گفته اند که پارلمان افغانستان کوتاهی نکرده زیرا اصل بودجه ریاست اجرایی که در سال مالی و فیسکال گرفته شده است را تایید کرده ولی به دلیل عدم ارائه تشکیلات ریاست اجرایی، مجلس نمایندگان برداشت از هزینه مصوب را تایید نکرد و به همین دلیل مصارف از بودجه به تعویق انداخته شد. حال کوتاهی از هر جهت باشد این موضوع برای ریاست اجرایی خیلی دشوار است و چنانچه اشاره شد چه گونه تا بازگشت نمایندگان هزینه های شان را تامین نماید.

فیصله دیگر مجلس نمایندگان رد صلاحیت و نظارت شوراهای ولایتی از مساله انتخابات بود این موضوع در واقع ضربه سختی به نهاد شورای ولایتی بود و جایگاه آن را در نظام سیاسی و مدیریتی بشدت تقلیل داده است. انتخابات باید نظارت شود و شوراهای ولایتی مرجع مردمی برای این کار هست ولی امروز مجلس این صلاحیت را از آنها گرفت این هم البته مصوبه خوبی در مساله انتخابات نیست.

موضوع دیگری که پارلمان افغانستان روی آن رای گیری داشت مساله رد تمامی امتیازات بود که رییس جمهور پیشین برای مشاوران و مقام های حکومتی که ختم وظیفه شدند در نظر گرفته بود .گفته شده است که این مصوبه ضربه سختی به حلقه ها و مشاوران رییس جمهور کرزی می باشد و این فشار و ضربه را امروز پارلمان به آنها وارد کرد.

بهرحال امروز پارلمان افغانستان کارها حیرت انگیزی و مصوبه های از این دست را داشت و حالا پارلمان تعطیل و یک جنگ بزرگ اعصاب در جامعه را راه انداخته است از فیصله های امروز جز اینکه چند تا وزیر تکلیفش مشخص شد و اینکه بودجه سال 94 را تصویب کرد، از سایر مصوبات امروز گروهای زیادی دل خوشی ندارند. شوراهای ولایتی را صلب صلاحیت کرد و دست ماموران انتخاباتی را باز گذاشتند که انتخابات را به همان صورت که خود می خواهند پیش ببرند. رای گیری همان گونه که اشاره کردم مساله گفتگوهای تباری را طرح کرد و احساسات زیادی از جامعه را جریحه دار ساخت و این کار خوبی نبود که نامزدان دو تبار به صورت کتله ای رد صلاحیت شوند اما این کاری بود که شد همه انتظار دارند که پارلمان در مراحل بعدی جبران نماید. فیصله امروز دست و پای ریاست اجرایی را در بعد مصارف بست و از این جهت سختیهای را به تشکلات ریاست اجرایی وارد کرد و همان گونه که اشاره کردم از مصوبه ریاست اجرایی راضی نیست و سخنگوی ریاست به آن اشاره داشت. گرچه دفتر رییس از پارلمان سپاس گذاری کرده است ولی تحلیل ها این است که مجلس نمایندگان چوب لای چرخ حکومت رییس جمهور گذاشته است.

محمد ناطقی