افغانستان صحنه رقابت دیگران

افغانستان مانند کشوری منزوی آفریقایی منزوی نیست که کشورهای دیگر به آن علاقمندی نداشته باشد و به سراغش نیایند. افغانستان در طول تاریخ توجه بسیاری از کشور ها را به سمت خود جلب کرده است. به همین دلیل سالهای بسیاری مورد آماج حملات آنها قرار دارد.

محمود صیقل آگاه امور سیاسی در «گزارش ویژه» گفت: هر کشوری دارای یک موقعیت جغرافیایی است. در مورد کشور ما این موقعیت افغانستان است که خطوط سیاستش را شکل می دهد. ما در منطقه ای قرار داریم که روی هم افتاده و یا افتی بین آسیای مرکزی، آسیای جنوبی ، تا اندازه ای شرق دور و تا اندازه ای غرب آسیا وجود دارد.

مساله دیگر این است که اگر ساختارهای امنیتی را در منطقه افغانستان ببینیم، می گویم منطقه افغانستان چرا که منطقه افغانستان خاصیت خود را دارد. ما یک ساختار امنیتی برای آسیای مرکزی که در آنجا روسیه و چین نقش اساسی را بازی می کند و یک ساختار امنیتی را برای آسیای جنوبی داریم که تنش ها بین هند و پاکستان آن ساختار امنیتی را شکل داده و ساختار امنیتی دیگری برای منطقه خلیج فارس داریم. پس می بینیم که با این موقعیت ژیواستراتژیک و با این ساختارهای امنیتی ساختارهای اقتصادی هم آهسته آهسته بر همین اساس شکل گرفته است.

صیقل در مورد پیامدهای ورود آمریکا به افغانستان گفت: وقتی جنگ جهانی اول خاتمه پیدا می کند، خواه ناخواه به دنبال آن اتحاد جماهیر شوروی ختم می شود. در جنگ جهانی دوم ما برخورد بسیار جدی بین اتحاد شوروی و کشورهای دیگری که هستند می بینیم. هر قدر که اقتصاد آمریکاشکل می گیرد بزرگ می شود آمریکا هم به فکر منافع اقتصادی خود وبه فکر منافع امنیتی خود در کشورهای مختلف و در مناطق مختلف جهان می شود. در منطقه ما روابط تنگاتنگی با ترکیه و آمریکا، ایران و آمریکا، پاکستان و آمریکا و هند تا اندازه ای در قطب شوروی باقی می ماند. منطقه ما صحنه رقابت می شود. این رقابت بین شوروی و آمریکا است. البته چین به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی تا اندازه ای در این رقابتهای تنگاتنگ خنثی باقی می ماند.

وی دلیل دفاع آمریکا از افغانستان را بر اساس منافع خودش دانست و گفت: این منطقی بود که افغانستان جهاد و مقاومت خود را بر علیه قشون اشغالگر روس با کشورهای جهان هماهنگ بسازند. ولی این که کشورهای جهان بر اساس اهداف خودشان که از بین بردن تروریزم و مخالفت با شوروی بود نقاط مشترکی با ما هم داشت. ما هم می خواستیم که نیروهای اشغالگر از کشور بیرون بیایند و شوروی نیز از بین برود. حرکات ما حرکات عکس العملی بود. حرکات ابتکاری نبود. افغانستان اشغال شد و ما عکس العمل نشان دادیم. در حالی که تعدادی از کشورهایی که ما را حمایت می کردند حرکات ابتکاری داشتند. آنها می خواستند از موضع و تلاش مجاهدین به نفع خود استفاده کنند.

وی در ارتباط با چگونگی رفتار با پاکستان در حال حاضر گفت: بهتر است ما روی اعتماد سازی بین دو کشور کار کنیم. این اعتماد سازی امکان ندارد به جز اینکه ریشه های اصلی اعتماد را پیدا کنیم و به آن رسیدگی کنیم. عوامل بی اعتمادی نیز پیدا و از آن لیست تهیه شود و بررسی شود که به کدام از آن عوامل زودتر می توانیم بررسی کنیم.