افغانستان بازهم به پاکستان اعتماد کرد

حکومت افغانستان رویکرد سیاست خارجی خود را تغییر داده است. پاکستان ستیزی که در سیزده سال گذشته وجود داشت پایان یافته و هند در روابط کشور به حاشیه رانده شده است. آیا منافع دو کشور افغانستان و پاکستان در روابط جدید به طور مساوی رعایت می شود؟

امرالله صالح رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در برنامه «گفتگوی ویژه» گفت: بیشترین نرمش و امتیازدهی در روابط افغانستان و پاکستان تا به امروز یک جانبه و از جانب کشور ما بوده است. کاری که آنها کرده اند این است که اول، به مطبوعات زیر نفوذ پاکستان هدایت داده شده که از رییس جمهور موجود افغانستان انتقاد نکنند. بر خلاف اینکه در دوره حامد کرزی همه روزه سرمقاله یا اخبار علیه ارگ افغانستان نوشته می شد. دوم، حلقات استراتژیک پاکستان ادبیات نوی را به کار می برند. در نشستهای بین اللملی گفته اند که ما از بریدن اشرف غنی از گذشته استقبال می کنیم. این بریدن یعنی قطع پاکستان ستیزی و دوری از دوستی با هندوستان.

وی در ارتباط با تاثیرات روابط با پاکستان گفت: معیار و محک اصلی سنجش در اینکه آیا در روابط با پاکستان تغییراتی آمده است یا خیر در این است که ببینیم که آیا خشونت کم شده است یا خیر؟ آیا طالبان وادار شده اند که به مذاکره صلح بپوندند یا خیر که متاسفانه در این قسمت ها تغییری نیامده است.

صالح امتیاز دهی یکطرفه و بیش از حد کشور ما به پاکستان را اشتباه دانست و برای مثال گفت: باور کلی ملی ما استوار بر حقایق تاریخی این است که اتکا به تعلیمات نظامی در کشورهای همسایه ما اشتباه است، در گذشته هم اشتباه بوده است. آنها نیروهای مجاهدین را تعلیم داده بودند و علیه افغانستان استفاده شد. برای ما اردو ساخت و بالاخر بر خلاف منافع ما استفاده شد. ما باید حداقل چند گام را قبل از این که توافق می کردیم که افسران جوان ما تعلیم ببیند برداشته می شد. گام اول، پاکستان متعهد می شد که دیگر طالبان را تعلیم ندهد. همان اردویی که افسران ما را تعلیم می دهد تمام مهارت هارا به طالبان هم تدریس می کنند وتفاوت در این است که به طالبان مدرک تحصیلی نمی دهند اما شاید به این شش نفر مدرک تعلیمی بدهند. مساله سوم این است که ما باید چوکات ایجاد می کردیم که دو کشور دید استراتژیکشان در ارتباط با مسایل مختلف چیست؟ حتی اگر همین چهار موضوع انجام می شد ما نیازی به این که به پاکستان اجازه می دادیم این چند افسر را تعلیم دهند نداشتیم. دولت ما با اعزام این افسران به پاکستان یک امتیاز دهی قبل از وقت به پاکستان داده است.

رییس پیشین امنیت ملی افغانستان اعتقاد دارد که روابط افغانستان با دو کشور هند و پاکستان باید متوازن باشد در غیر این صورت یکی از دو کشور بر ما فشارهای جدی وارد می کنند و افزود: ما با پاکستان روابطی بی نهایت پیچیده داریم که امتیازهای بزرگی که افغانستان به آن نیار دارد و یکی از آنها مساله ترانزیت است. اقتصاد افغانستان نیاز به این دارد که دسترسی به مارکت داشته باشد و یکی از بزرگترین مارکت هایی که می تواند مواد خام افغانستان را خریداری کند، هندوستان است که پاکستان آن راه را برای ما بسته است. حتی افغانستان اجازه صادر کردن سنگ مرمر خود را به هند از طریق پاکستان ندارد.

وی استراتژی ای که دولت وحدت ملی با پاکستان دارد را بیشتر روابط نامساوی دانست و عنوان کرد: روابط نامساوی روشی در مذاکره است که این دولت اعتراف می کند که مساوی نیست و به اصطلاحاً یک جو از صلابت شان کم می کنند که اعتماد طرف مقابل جلب شود. دولت وارد این مذاکرات شده است. افغانستان یک چوکات زمانی به پاکستان که پانزده فوریه سال جاری است، داده است. اما پاکستان کار خود را انجام می دهد و طبق حدسیات تا سه سال دیگر حاضر نخواهند بود که به دولت افغانستان امتیازی آنچنانی که ما متوقع هستیم بدهد.

صالح در پایان گفت: عدم وحدت نظر افغانها در ارتباط با روابط با پاکستان موضوع جدیدی نیست. یکی از دلایلی که داوود خان را در گذشته به انزوا برد موضوع پاکستان بود. در دوره مجاهدین هم قشرهای مختلفی از مجاهدین دیدگاههای متفاوتی نسبت به پاکستان داشتند. فقط در دولت کرزی بود که با وجود اختلاف نظرهایی که وجود داشت کرزی توانست بازتاب بیرونی آن را هماهنگ سازد و یک نوع سیاست مشخص را داشته باشد.