11 میزان 1394 - یادداشت
متاسفانه رهبران در کمپاین های انتخاباتی برنامه هایی را مطرح کردند که عملی نبود و نمی توانستند هیچ کدام از آنها را عملی کنند. چرا که اطرافیان آنها کسانی نیستند که صادقانه برای افغانستان کار کنند. آنها آمده اند تا چند روزی جیب های خود را پر کنند.
حکومت وحدت ملی با شعارهای گسترده ای مانند تامین امنیت، تامین عدالت، ایجادشغل، ایجاد مسکن، تسریع بخشیدن گفتگوهای صلح و ده ها وعده دیگر به میدان آمد اما حال که یک سال از این حکومت می گذرد، نه تنها هیچ کدام از آنها عملی نشد بلکه اوضاع از آنچه بود بدتر هم شد. هم اکنون افغانستان درصدر فاسدترین کشورهای دنیا و در صدر صادر کننده های موادمخدر قرار گرفته و با اقتصاد متزلزل با اوجی از بیکاری، فقر و مهاجرت دست و پنجه نرم می کند.
رحیم جامی فعال مدنی در برنامه «آماج» گفت: چالش ها و مشکلات در حکومت وحدت ملی در حد گسترده ای وجود دارد. هنگامی که در کارزارهای انتخاباتی دو رهبر حکومت وحدت ملی در حال ارایه برنامه هایشان بودند، می دانستیم که این دو رهبر فقط توقعات مردم را از خود بالا می برند، چرا که آنها زمینه انجام آن برنامه ها را در خود نداشتند.
جامی معتقد است این اوضاع آشفته در کشور خواسته کشورهای غربی برای رسیدن به اهدافشان در افغانستان بوده و گفت: وقتی این دو تیم رقیب، حکومت وحدت ملی را ایجاد کردند، حلقات اطراف آنها به شدت با هم مخالفت داشتند و توافق نظر نداشتند و همین هم باعث شد که تمام فرصت هایی را که در افغانستان وجود داشت از دست بدهیم. این شاهکاری بود که آمریکا توسط جان کری برای ما طرح ریزی کرده بود که به مرحله اجرا نشست.
وی اطرافیان رهبران حکومت را افرادی بی کفایت و ناشایسته می داند و می گوید: متاسفانه رهبران در کمپاین های انتخاباتی برنامه هایی را مطرح کردند که عملی نبود و نمی توانستند هیچ کدام از آنها را عملی کنند. چرا که اطرافیان آنها کسانی نیستند که صادقانه برای افغانستان کار کنند. آنها آمده اند تا چند روزی جیب های خود را پر کنند. درست است که درون ارگ کسانی هم وجود دارند که به فکر کشور هستند و طرح و برنامه ریزی می کنند اما این ها افراد اندکی هستند که مثل قطره هایی در برابر دریا گم می شوند و حرفشان به جایی نمی رسد.
این فعال جامعه مدنی، حکومت را ناتوان در مدیریت کردن اوضاع کشور دانسته و افزود: هم اکنون نزدیک به شصت و یک نهاد استخباراتی در افغانستان فعالیت و رقابت می کنند. همسایه ها به شدت تمام پروسه های ملی ما را زیر کنترل و مداخله دارند. درون نظام دیدگاه واحد وجود ندارد. بقایای حکومت گذشته به خاطر پنهان کردن ناکارایی ها و نارسایی های خود مداخله می کنند و از کارکرد و پیشرفت نظام جدید جلوگیری به عمل می آورند.
وی دلیل شکست حکومت در کنترل اوضاع را چنین تشریح کرد: حکومت گذشته حکومت داری به شیوه سنتی را در پیش گرفتند و به آن ادامه دادند. آنها از گزینه ها، ابزارهای سنتی و کلیشه ای مطابق با حکومت های قبل از خود استفاده می کردند. عبدالله و اشرف غنی که به روی کار آمدند خواستند یک حکومت داری نوین را با برنامه های جدید و تازه بیاورند و همین هم باعث شد که جوانان و قشر روشنفکر آنها را حمایت کنند اما داشتن برنامه یک بعد قضیه است و داشتن تیم تطبیق کننده و اجرا کننده آن برنامه ها چیز دیگری است. تیمی که آنها برای خود برگزیده بودند، افراد با تجربه ای بودند اما تحت تاثیر همان سیاست های کلیشه ای گذشته قرار داشتند که تا این حد اوضاع را به هم ریخت و وضعیت افغانستان را به اینجا رساند. در آغاز یک سالی حکومت، قندوز سقوط می کند و چند شهر دیگر در معرض سقوط قرار می گیرند.
جامی در خصوص سنت های غلط حکومت گذشته که آن را به جا گذاشته است گفت: به طور مثال چیزی را که کرزی در چهارده سال گذشته نهادینه ساخت، مصلحت گرایی به جای تخصص گرایی بود و تقسیم قدرت بر اساس درصدی های قومی، زبان، سمتی و حزبی و گروهی بود. بر همان اساس هم وقتی اشرف غنی و عبدالله آمدند، علاوه بر اختلافات تیمی که میان دو گروه وجود داشت، اختلافات قومی، مذهبی و زبانی هم که از گذشته وجود داشت مزید برعلت آشفتگی های حکومت شد.
وی ادامه داد: حالا این دو رهبر با این شعارها و وعده های فراوانی که به مردم داده اند حتی نمی توانند ده درصد از آنها را تا پایان دوره عملی کنند. چرا که حکومت حکومتی شایسته سالار نیست و انتخاب افراد بر اساس نزدیکی های قومی و زبانی و بر اساس مصلحت هایی است که خود رییس جمهور و اطرافیانش می دانند.
جامی رهبران حکومت را وابسته به کشورهای غربی می داند و می گوید: به طور مثال والی قندوز که از بیرون انتخاب و به قندوز آورده شد و حالا با سقوط قندوز دوباره فراری داده شد. آیا این شایسته سالاری است، تخصص گرایی است و سپردن کار به اهل کار است؟ اگر این گونه است پس باید تمام والی ها را خارجی ها و از بیرون انتخاب کنند و بعد از سقوط دادن شهر فرار داده شوند. هم اکنون هم که اشرف غنی کابینه را تکمیل نکرده است و بسیاری از والی ها انتخاب نشده اند منتظر است تا چه دستوری ازکشورهای حامی اش می آید و آنها چه کسانی را مقرر می کند تا وی مانند غلام حلقه به گوشی آن را انجام دهد.