14 اسد 1394 - یادداشت
آریانا نیوز: با اعلام مرگ ملا عمر رهبر مخلفان مسلح در کشور، حکومت وحدت ملی هیچ گونه اقدام اساسی انجام نداد، در حالی که می توانست از این وضعیت در پیشبرد اهداف خود در زمینه آوردن صلح از آن استفاده کند.
از سویی بر باور داکتر عبدالله با مرگ ملا عمر دروازه صلح افغانستان به سوی طالبان باز شده است و پس از مرگ ملا عمر فرصت خوبی برای این گروه ایجاد شده است تا به نظام بپیوندند. شکاف به میان آمده پس از مرگ ملاعمر فرصتی است که ظاهرا حکومت افغانستان برای آن برنامه ای ندارد. با وجود این تفاسیر این سوال پیش می آید که چرا حکومت از مرگ مخالف شماره یک نظام استفاده نمی کند؟ و حکومت وحدت ملی در چه وضعیتی قرار دارد؟
احمد ولی مسعود رییس بنیاد شاه مسعود در برنامه فراخبر واکنش حکومت به مرگ ملا عمر و استفاده ای را که حکومت می توانست از این وضعیت داشته باشد را مناسب ندانست و گفت: مرگ ملا عمر یک امر تصادفی نیست. حتی زمان اعلام مرگ وی قبلا فیصله و تصمیم گیری شده و پس از2 سال و چند ماه اعلام شده است. از سویی حکومت تاکنون از بن بست درونی خود خارج نشده است و نمی تواند که از این موقعیت ها استفاده کند.
وی افزود: با مرگ ملا عمر چند مورد ثابت شد. اول اینکه حقانیت مقاومت ملی افغانستان در مقابل ثابت شد و ثابت شد که ادعای جنگ میان پشتون و فارس زبانان غلط است. دوم ثابت شد که طرف مقابل ابزار استفاده برای استخبارات پاکستان است. و سوم این که وقتی خبر مرگ ملا عمر از سوی استخبارات پاکستان اعلام می شود نتیجه می گیریم که زمان بندی اعلام مرگ وی نیز توسط استخبارات صورت گرفته است.
بر باور وی اگر حکومت از زمان درست مرگ ملا عمر خبر داشته است و یا نداشته است در هر دو صورت مقام های حکومت یک نوع ندانم کاری و ضعف کاری خود را به نمایش گذاشتند. چرا که اگر اطلاع داشتند باید آمادگی می گرفتند و در پروسه صلح و گفتگوهای آن تجدید نظر می کردند تا از مصرف پول ها صرفنظر می شد و اگر خبر نداشتند، چرا از وضعیت رهبری گروه مخالفان مسلح خبر ندارند؟ در هر دو صورت نشان دهنده ضعف حکومت است. با گذشت هر روز می بینیم که جنگ های استخباراتی سبب می شود تا استقلالیت حکومت گرفته شود. با گذشت نزدیک به یک سال هیچ دستاوردی دیده نمی شود بلکه کشور به سوی بحران پیش رفته است. ضعف حکومت به وضوح مشخص است چرا که تاکنون نتوانسته است یک مرجعیت اعتماد ملی را ایجاد کند تا مردم افغانستان به آن اعتماد داشته باشد.
احمد ضیا مسعود ادامه داد: در این شکی نیست که گروه های مخالف دست ساخته استخبارات پاکستان در داخل نیز طرفدارانی دارند. در داخل حکومت افغانستان در 14 سال گذشته یک ستون چهارم و پنجم همواره فعال بوده است. در حدی که از مرگ ملاعمر با خبر بوده اند اما نشر نکرده اند. قطعا کسانی در داخل دولت هستند که در مدت14 سال باعث قتل های زنجیره ای، رهایی طالبانی که عامل قتل ها وانتحار و انفجار در کشور هستند، سیاست دلجویی از طالبان، مصرف وقت و انرژی افغانستان و حتی اراده جامعه جهانی می شود.
وی حکومت را در وضعیت بسیاری بدی دانست و گفت: حکومت باید در مسیر سیاست گذاری های خود تغییرات اساسی بیاورد و یا باید تغییراتی را خود ایجاد کنند. مسیری که آنان در حال حاضر در حرکت هستند درست نیست چرا که نزدیک به یک سال است که جواب نداده است و کشور را به سوی بحران سوق داده شده است. مشکلات کشور از توانایی کسانی که در حکومت هستند خارج است و نیاز است تا یک خانه تکانی اساسی در مسایل ملی و نظام حکومتی افغانستان باید صورت بگیرد. تا زمانی که از سوی مردم، تهادهای اجتماعی، جامع مدنی و حامیان حکومت فشاری صورت نگیرد، این حکومت آمادگی پیدا نخواهد کرد.
رییس بنیاد شاه مسعود نسخه عملی برای بیرون کشاندن حکومت از بن بست ها و ناکامی حکومت را برگزاری مجلس بزرگان طی 6 ماه دانست و گفت: بدین وسیله می تواند از شکستگی های بعدی جلوگیری شود. پاکستان در حال حاضر نفوذ گسترده ای در کشور دارد. دست پاکستان در هر زمینه ای باز است. در حال حاضر امضای تفاهمنامه با استخبارات پاکستان مشخص نشده است، از مرگ ملا عمر باخبر نبوده اند، در مورد گروه داعش و چگونگی تشکیل آن اطلاعاتی دست نیست و آنان چه کسایل را به گونه شفاف با مردم درمیان نمی گذارند. تعدادی در دولت فکر می کند که خود منبع قدرت هستند در حالی که منبع قدرت مردم هستند و باید با مردم صادق باشند و از مردم قوت بگیرند. اگر قوت مردمی در پشت این حکومت نباشد این حکومت از معیارهای حکومت داری خارج است و تنها بنا بر مصلحت روی کار است.
وی کلید صلح را در دستان خود افغانستانی ها عنوان کرد و گفت: کلید صلح افغانستان در بین خود ما است. حال شاید قطع جنگ در دست آمریکا و پاکستان باشد اما در آوردن صلح خود افغانستان نقش دارد. هر چند جناح ها و قدرت ها بر سر یک میز نشسته اند اما تاکنون نتوانستند تاکنون یک قدرت واحد بسازند. اگر این قدرت ها توانایی ندارند باید بگذارند افراد دیگر در بیرون از این قدرت ها با همفکری و همراهی، افغانستان را از این وضعیت بیرون بکشند. افرادی در بیرون از این جناح ها و قدرت ها هستند که می توانند با فکر و اندیشه خود حکومت را موفق بگرداند.
آقای مسعود با توجه با مغز متفکر دوم دنیا بودن اشرف غنی و مجاهد بودن داکتر عبدالله گفت: هر دوی این افراد کاندیدان پیشتاز بودند اما مشکلات افغانستان نسبت به توانمندی های این افراد بسیار بالا است و باید یک مجموعه بزرگ بیاید تا بتواند یک نظام مقتدر ملی را تشکیل دهد. حکومت وحدت ملی رهبری بالا و پیچیده ای دارد و بر همین اساس نخبگان سیاسی کشور نیاز است تا بتوانند پروسه ملی را با موفقیت پیش ببرند.
وی در مورد میزان موفقیت حکومت وحدت ملی گفت: آنچه که ما تجویز کردیم به عنوان حکومت وحدت ملی زمین تا آسمان فرق دارد. یکی از شاخصه های دولت وحدت ملی این است که تصمیم گیری ها باید مشترک باشد. تاکنون حتی این دو تیم نتوانسته اند دیدگاه خود را مشترک بسازند. دولت وحدت ملی یعنی حاکمیت عادلانه، دیدگاه واحد و دولت یک دست، تصمیم گیری ها مشترک و در انحصار شخص خاصی نباشد. در حال حاضر قدرت به صورت 50- 50 میان دو تیم تقسیم شده است و تصمیم گیری انحصاری تنها توسط رییس جمهور و در داخل ارگ صورت می گیرد.
احمد ضیا مسعود افزود: برخی از افراد در حکومت برنامه های شخصی، قومی و یا گروهی خود را دارند که سبب می شود حکومت وحدت ملی سامان نگیرد. افرادی در راس حکومت وحدت ملی هستند که قدرت آن را ندارند بتوانند تمام گروه ها را با هم یک جا و یک دولت واحد ملی را تشکیل دهند. از سویی اگر دولت وحدت ملی نداشته باشیم شاهد افغانستان یک پارچه نخواهیم بود. در حال حاضر قدرت های محلی قدرتمند هستند و می توانند در ضعف دولت و یا نبود دولت مقتدر ملی یک محور قدرت را تشکیل دهند و شاهد تجزیه افغانستان خواهیم بود، چرا که یک قدرت سیاسی و یا یک حزب سیاسی قدرتمند در کشور نداریم.
وی سرپا ایستاده بودن این حکومت را تنها بر پایه مصلحت دانست و گفت: حکومت از چارچوب معیارهای حکومتداری خارج است تنها براساس یک سری مصلحت های داخلی و یا مصلحت های دوستان افغانستان سر پا ایستاده است. درغیر این صورت بر اساس معیارهای حکومتداری این حکومت باید پیش تر از این سقوط می کرد. اگر تغییرات اساسی صورت نگیرد امکان ندارد که با این روند بتوان حکومت را پیش برد.
آقای مسعود پیشنهاد داد در 3 بخش باید تغییرات اساسی صورت بگیرد و گفت: اول در بعد برنامه ریزی اولویت های ملی را باید تنظیم کند. دوم در بعد مدیریت و رهبری باید تغییرات اساسی صورت بگیرد تا توازن و تعادل در چارچوب ایجاد شود و سوم در بعد ساختاری خود ساختار باید یک قسمت تغییرات آورده شود. با روند کنونی با ناکامی روبرو خواهیم بود.
وی دولت را ناشنوا دانست و گفت: باید گوش شنوا داشته باشد اما متاسفانه اصلا هیچ مشورتی صورت نمی گیرد که این وضعیت افغانستان را بدتر خواهد ساخت. بر همین اساس به توانایی مدیریت حکومت امیدوار نیستم چرا که دیدگاه رهبران حکومت تاکنون سازنده نبوده است.