افغانستان نیازمند سیاست خارجی بی طرف

رییس جمهور غنی در هند از وزارت خارجه کشور خواست تا برخی از سفارتخانه های افغانستان در کشورهای اروپایی را ببندد و به جای آن شمار کنسولگری های افغانستان در هند را افزایش دهد. اشرف غنی در دیدار با دانشجویان و شهروندان کشور در هند سفارتخانه های افغانستان در اروپا را بیکاره خواند و اظهار کرد که کارمندان این سفارتخانه ها کاری انجام نمی دهند.

سیاست خارجی افغانستان به کدام سو روان است؟

احمد ولی مسعود سفیر پیشین افغانستان در انگلیس در برنامه «فراخبر» گفت: سفارتخانه های یک کشور در کشورهای دیگر بر اساس سیاست های خارجی آن کشور ایجاد می شوند. ما در واقع سیاست خارجی مشخص و مدون نداریم و دستگاه دیپلماسی خود را تعریف نکرده ایم. پس چگونه به یکبارگی سفارت ها را ببندیم.مشکل، کسانی که در سفارتخانه ها کار می کنند، نیستند. مشکل، دولت است که سیاست خارجی مدون ندارد.

وی ایجاد سفارتخانه ها را در کشورهای دیگر بر اساس سیاست خارجی ضروری دانسته و اظهار کرد: اگر بخواهیم در محیط بین المللی دستاورد داشته باشیم، گام اول این است که برنامه ریزی داشته باشیم. برنامه ریزی هم بر اساس منافع ملی کشور صورت می گیرد. بعد از این مرحله باید دستگاه دیپلماسی را فعال کنیم. بعد از آن بررسی می شود که در دستگاه دیپلماسی کدام نمایندگی ها ضرورت دارند، چند نمایندگی یا چند پست ضرورت است؟ بر اساس این نیازمندی ها است که تصویب می کنیم که در کجا به سفارتخانه نیاز داریم. روابط ما با کشور ها چگونه است؟ تمام این مسایل بعد از برنامه ریزی انجام می شود.

مسعود با انتقاد از تصیم یکباره رییس جمهور برای بستن سفارتخانه در کشورهای اروپایی گفت: اگر رییس جمهور قصد دارد در سفارت خانه تغییر به وجود آورد، باید بر اساس یک برنامه ریزی روشن و شفاف این کار را انجام دهد نه بر اساس سلیقه شخصی. تغییر در دیپلماسی در کشور ما بسیار خوب است اما اگر سلیقه ای و بدون برنامه کار شود آینده خوبی ندارد. سیاست خارجی کشور باید با تفاهم نهادهای داخل کشور و شورای ملی افغانستان انجام شود. اشرف غنی به تنهایی نمی تواند براساس سلیقه شخصی کاری را انجام دهد.

سفیر پیشین افغانستان در انگلیس در خصوص کار سفیران در کشورهای اروپایی عنوان کرد: زمانی که من در انگلیس در سفارت کار می کردم، از دولت هیچ گونه راهنمایی برای من نمی آمد که باید چه کار کنم. یعنی سفیران خود باید کارهایی را تنظیم می کردند و روابط ایجاد می کردند. مشکل بعدی این بود که رییس جمهور کرزی خود رابطه مستقیم با کشورهای میزبان داشت و در این مورد سفیران هیچ کاری نمی توانستند انجام دهند. این مسایل باعث می شد که ابهت کشور پایین بیاید، سیاست خارجی تمثیل نشود، دستگاه دپلماسی ضعیف شود و افغانستان با وجود اینکه روابط خارجی گسترده داشته است، آنطور که باید و شاید از روابط خارجی مستفیض نشود. بستن سفارتخانه ها هم در کشورها به این معنی است که ما می خواهیم روابط خود را با آن کشورها کم کنیم.

مسعود کشور را نیازمند سیاست های خارجی متعادل دانسته و افزود: افغانستان امروز در جهان امروز به سمت دنیای غرب است. با آمریکا است و با کشورهایی است که هم پیمان ناتو است اما افغانستان نیازمند یک سیاست متعادل و متوازن است. سیاستهای خارجی اشرف غنی در این اواخر حساسیت برانگیز بوده است. به طور مثال نزدیکی بیش از حد به پاکستان و طرفداری از عربستان سعودی حساسیت برانگیز بوده است. امکان دارد کشورها، به یکباره عکس العمل نشان ندهند اما به یاد داشته باشیم که کشورها وقتی این مسایل را می بینند در آینده می توانند شرایط خطرناکی برای کشورایجاد کنند.

وی در خصوص سفر رییس جمهور به هند گفت: سفر اشرف غنی به هند سفری اقتصادی است. این سفر تا مقداری می تواند حساسیت هایی را که در ابتدای حکومت وحدت ملی به وجود آمده بود پایین بیاورد اما اندازه آن بستگی به برداشت حکومت و مردم هند دارد.

مسعود معتقد است سیاست خارجی افغانستان باید بی طرفانه باشد و افزود: افغانستان در حالتی نیست که بتواند از بی طرفی سیاسی بیرون شود. یادمان باشد که افغانستان همسایه هایی دارد که هر کدام از آنها آزمندی هایی دارند. زمانی که افغانستان از این بی طرفی بیرون می شود مشکلات زیادی دامنگیر کشور می شود. به طور مثال زمانی که شوروی به افغانستان حمله کرد و افغانستان از بی طرفی خارج شد تا به امروز نتایج شوم آن را می بیند.

وی در پایان گفت: بهتر است ابتدا در افغانستان به یک تفاهم داخلی برسیم و بعد از آن برنامه ای مدون برای سیاست خارجی خود تنظیم کنیم. در مسایل خارجی افغانستان و در دولت همیشه دو دیدگاه بوده است. اگر روند به این ترتیب پیش برود افغانستان به سمت بحران می رود. حالا هم افغانستان ناامن تر شده است و ثباتی وجود ندارد.