افغانستان آمادگی عودت مهاجران را ندارد

کشور ما حدود سه دهه است که آوارگان و مهاجرانی در کشورهای همسایه دارد. این مهاجران به خاطر جنگ، ناامنی، مشکلات اقتصادی و بیکاری از طرق قانونی و غیر قانونی به کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان رفته اند. این مهاجران هر ساله مشکلات فراوانی در کشور های میزبان دارند. از مشکلات اقامتی گرفته تا مشکلات اقتصادی و سیاسی دامنگیر مهاجران بوده و هست. آیا شرایط بازگشت آنها در شرایط فعلی مهیا است؟ آیا این مهاجران تمایل به بازگشت به کشور خود دارند؟

جماهیر انوری وزیر پیشین مهاجران وعودت کنندگان در برنامه «پس از خبر» گفت: در حال حاضر افغانستان شرایط پذیرش مهاجران بازگشت کننده را آنطور که باید و شاید ندارد. چرا که از هیچ لحاظ، نه از لحاظ اقتصادی و نه از لحاظ امنیتی آماگی آن را ندارد.

وی دلیل بازگشت فراوان و بی برنامه مهاجران از دیگر کشورها به افغانستان را چنین بیان کرد: مهاجران ما مشکلاتی در کشورهای میزبان از کشورهای عربی گرفته تا کشورهای همسایه دارند. مشکلاتی از قبیل مشکلات اقتصادی و یا مشکلاتی که دولت میزبان برای مهاجران به وجود می آورد باعث می شود که آنها مجبور به بازگشت شوند.

انوری در خصوص نقش مهاجران در کشورهای میزبان اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران و پاکستان میزبان مهاجران ما در طی سه دهه بودند اما اگر عادلانه ارزیابی کنیم مهاجران ما هیچگاه بار دوش کشورهای میزبان نبودند. آنها یک نیروی ارزان و سهل الوصل برای بازار کار کشورهای همسایه بوده اند. این کشورها معمولاً مهاجران را به کارهای شاقه وا می داشتند که هموطنان خودشان حاضر به این کارها نبودند. بنابراین مهاجران ما در تقویت اقتصادی این کشور موثر بوده اند.

وزیر پیشین مهاجران و عودت کنندگان شرایط بازگشت مهاجران را به کشور مهیا نمی بیند و می گوید: متاسفانه ما شرایط و عواملی را که بتوانیم این مهاجران را از کشورهای دیگر به کشور خودمان جذب کنیم نداریم. مشکل اسکان، اقتصاد، امنیت و کاریابی از جمله مشکلاتی است که باعث فراهم نبودن شرایط برای بازگشت آنان می شود.

وی در رابطه با میزان مشکلات مهاجران گفت: کشورهای میزبان با مهاجران همیشه به صورت سیاسی برخورد می کنند. مهاجران همیشه مشکلات خود را دارند اما گاهی اوقات حالت سعودی دارد و گاهی حالت نزولی و در نوسان می باشد. گاه کم می شود و گاه زیاد می شود. سه سال قبل یک کنفرانس بین المللی در ژنوا بود، بیانیه ای داشتیم که در یک سال تعداد عودت کنندگان ما که به صورت داوطلبانه بازگشت کرده بودند رقم بسیار بالایی بوده است که در طی سال های مهاجرت بی سابقه بوده است. این نشان دهنده زیاد شدن مشکلات آنها در آن سال بوده است.

انوری در خصوص رابطه های حکومت افغانستان با کشورهای میزبان برای حل مشکلات مهاجران عنوان کرد: رابطه های حکومت افغانستان با کشورهای میزبان مهاجران، به صورت دو جانبه، سه جانبه و چهار جانبه است. همانطور که می دانیم، وزیر مهاجران چندی پیش سفری به ایران داشت. در آنجا با همتای خود صحبت هایی داشت همانطور که در پاکستان هم چنین سفری کرده بود. نشست های سه جانبه با پاکستان و ایران و افغانستان هم وجود دارد. نشست های چهارجانبه هم به این صورت است که حکومت افغانستان، پاکستان و ایران با کمشنری ملل متحد دارند. در این نشست ها در مورد مشکلاتی که مهاجران و کشور میزبان دارند صحبت می شود، راه حل ها سنجیده می شود و بالاخره به یک توافق می رسند.

وی در پایان گفت: دلیل مهاجرت هموطنان ما به کشورهای دیگر مشکلات اقتصادی، بیکاری و امنیتی، است. ما تا این مشکلات را از ریشه برنکنیم، مشکل همچنان باقی می ماند.