قطع روابط نظامی پاکستان با امریکا؛ گسترش همکاری ها با روسیه

آریانا نیوز: همزمان با قطع همکاری های نظامی امریکا با پاکستان، اسلام آباد و مسکو فعالیت مشترک خود را با امضای قراردادی آغاز کردند که بر اساس آن نظامیان پاکستانی در سازمان‌های خاص روسی از آموزش های لازم بهره مند می شوند…

به گزارش روزنامه امت دگر جنرال زبیر محمود حیات قوماندان درستیزوالی اردوی پاکستان در راس هیات علی رتبه نظامی به مسکو سفر کرد و با جنرال والیری گراسیموف همتای روسی خود دیدار و در رابطه با گسترش همکاری های نظامی بین اسلام آباد- مسکو به گفتگو و تبادل نظر پرداخت. در این دیدار جنرال روسی ضمن تجلیل از حضور پررنگ پاکستان در مسابقات اردو های جهان در سال 2018 که در روسیه برگزار شد، مهارت نظامیان پاکستانی را مورد تحسین قرار داده و تاکید کرد که روابط دو کشور در زمینه های مختلف نظامی باید گسترش یابد. جنرال زبیرمحمود حیات نیز در این دیدار به لزوم گسترش روابط نظامی دو کشور در عرصه های مختلف تاکید کرده و گفت: ما خواهان روابط گسترده و عمیق با روسیه استیم.
امضای توافق نامه آموزش های عالی نظامیان پاکستانی در روسیه
همزمان با قطع همکاری های نظامی امریکا با پاکستان، اسلام آباد و مسکو فعالیت مشترک خود را در همین مورد با امضای قراردادی آغاز کردند که بر اساس آن نظامیان پاکستانی در سازمان‌های خاص روسی از آموزش های لازم بهره مند می شوند. این نخستین بار است که شورای مشترک نظامی پاکستان و روسیه برای یک همکاری نظامی تصمیم می‌گیرد و معاهده امضا می‌کند.
بر اساس اعلام وزارت دفاع پاکستان، این توافقنامه در پایان نخستین نشست کمیته مشورتی مشترک نظامی دو کشور (JMCC) امضا شده است. روسیه و پاکستان اوایل سال جاری در مذاکرات وزیران امور خارجه دو کشور موافقت کردند کمسیون تقویت همکاری های نظامی دوجانبه تشکیل شود. این قرارداد که به امضای سترجنرال الکساندر فومین معاون وزیر دفاع روسیه و ضمیر الحسن شاه معاون وزیر دفاع پاکستان رسیده، قرار است بزودی اجرایی شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان نیز در نشست هفتگی خود با رسانه ها با تشریح روند رو به گسترش روابط پاکستان و روسیه گفت که اسلام آباد و مسکو بر اساس احترام متقابل، مشترک بودن منافع و همگرایی دیدگاه ها در خصوص مسایل مهم منطقه و جهانی با یکدیگر مذاکره و گفت و گو کردند. وی اضافه کرد: دو کشور، سال 2016 در پاکستان و سال 2017 در روسیه تمرین نظامی مشترک اجرا کردند. همکاری نظامی اسلام آباد و مسکو در حالی به خبر مهم رسانه های منطقه تبدیل شده است که رسانه های پاکستانی اعلام کردند دولت ترمپ در ادامه سیاست فشار به اسلام آباد، به قطع همکاری های خود با پاکستان در بخش آموزش نظامی مصمم است.
ویبسایت خبری اکسپرس تریبیون پاکستان در این باره نوشت: مقام های آگاه امریکایی گفتند که این تصمیم با سرزنش از سوی مسوولان مربوطه دو کشور همراه بوده است. مسوولان دو کشور نگرانند که تصمیم جدید دولت ترمپ تلاش های اسلام آباد و واشینگتن برای تقویت اعتماد دوجانبه را تحت تاثیر قرار دهد. اکسپرس تریبیون ادامه داد: اردوی پاکستان هشدار داده است که اقدام آتی امریکا ممکن است نگاه اسلام آباد برای کسب همکاری نظامی و آموزشی را به سمت چین و روسیه متمرکز کند. یک مقام وزارت امور خارجه امریکا نیز به رویترز گفت: تعلیق موثر پاکستان از پروگرام بین المللی دولت ترمپ در بخش های آموزش نظامی سبب خواهد شد تا سهمیه 66 افسر نظامی پاکستان برای بهره مندی از این پروگرام کنار گذاشته شود. همچنین رسانه های پاکستانی اعلام کردند که روابط اسلام آباد و واشینگتن بار دیگر تنش آلود شده و دولت ترمپ تهاجمی دیگر علیه روابط دو کشور انجام داد. بر اساس این گزارش، اعمال محدودیت در همکاری های آموزش نظامی میان دو کشور است که تحت این پروگرام قرار بود 66 افسر اردوی پاکستان امسال به امریکا سفر کنند با تصمیم جدید دولت ترمپ تعلیق شد.
پیشینه گسترش روابط نظامی مسکو – اسلام آباد
سفر سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه به پاکستان در ماه عقرب سال 1393 را می توان من‌حیث آغاز فصل جدید در مناسبات دو کشور خاصتاً درحوزه های دفاعی-نظامی قلمداد کرد.
شویگو که از پکن، مستقیم به اسلام آباد رفته بود، پیش از سفرش به پاکستان، ملاقاتی با چانگ وان چوان همتای چینایی خود داشت و دو طرف به اتفاق تاکید کردند که نگران تلاش ها و تصمیم امریکا برای تقویت نفوذ و حضور نظامی و سیاسی در منطقه آسیا و اقیانوسیه هستند. همین امر کافی بود تا انگیزه های روسیه برای گسترش مناسبات با پاکستان، بیش از پیش تقویت شود.
ماه میزان سال 1395 و برای نخستین بار در تاریخ روابط دو کشور، گروه 200 نفره عساکر نیروی زمینی اردوی روسیه برای انجام رزمایش مشترک با اردوی پاکستان در مناطق کوهستانی این کشور، با عنوان رزمایش دوستی، به پاکستان سفر کردند.
این رزمایش هرچند کوچک، اما حاوی پیامی مهم در راستای اهمیت همکاری های نظامی دو کشور برای منطقه و جهان داشت.
متقابلا، ماه میزان سال 1396 نیز روسیه میزبان رزمایشی مشترک با نیروهای پاکستانی با عنوان دروژبا-2017 در جمهوری کاراچایوو چرکسیا در منطقه قفقاز شمالی روسیه بود. طی سال های اخیر همچنین، نیروهای بحری دو کشور چند بار به بنادر یکدیگر ناوگروه اعزام کرده و اقدام به انجام تمرین های مشترک بحری کرده اند.
همچنین در حاشیه کنفرانس امنیتی سوچی روسیه در سال جاری، دبیران شورای امنیت ملی روسیه، پاکستان و ایران در خصوص برگزاری کنفرانس امنیتی مشترک با حضور سایر کشورهای منطقه به توافق رسیده و ساز و کارهای آن را مشخص کردند. این اقدام نیز اگر چه محدود به پاکستان و روسیه نیست، اما می تواند نشانه ای دیگر از همکاری های امنیتی رو به رشد اسلام آباد – مسکو باشد.
از زمان سفر وزیر دفاع روسیه به پاکستان که در واقع نقطه عطفی در مناسبات دو کشور خاصتاً در حوزه دفاعی-نظامی محسوب می شود، سفرهای متقابل زیادی از سوی مسوولان و مقام های دفاعی و نظامی دو کشور انجام شده که تازه ترین آن، سفر مهم جنرال قمر جاوید باجوا عالی ترین مقام و لوی درستیز پاکستان به روسیه در ماه ثور سال جاری است. جنرال اولگ سالیوکوف قوماندان نیروی زمینی اردوی روسیه در دیدار جنرال پاکستانی تاکید کرد که پاکستان از موقعیت مهم ژئواستراتیژیک برخوردار است و روسیه خواهان تقویت همکاری های نظامی با این کشور است.
این موضع مسکو مورد تایید و تاکید طرف پاکستانی نیز قرار گرفت و اسلام آباد نیز متقابلا برای تقویت همکاری های دفاعی-نظامی-امنیتی با مسکو ابراز تمایل کرد. به دلیل جایگاه خاص قوماندان اردوی پاکستان در این کشور، سفیر اخیر جنرال باجوا به روسیه می تواند گویای رخداد تحولاتی مهم در مناسبات رو به رشد دو کشور از جمله در حوزه های نظامی، دفاعی و امنیتی باشد.
زمینه های همکاری مشترک مسکو – اسلام آباد
پاکستان من‌حیث ملکی که به انرژی نیاز دارد، به منابع عظیم انرژی روسیه چشم دوخته و روس ها که قراردادی به ارزش دو ملیارد دالر برای احداث خط لوله گاز جنوب-شمال پاکستان از کراچی تا لاهور با این کشور امضا کرده اند، حتی به دنبال آن هستند تا به نوعی جای خالی ایران را در بازار انرژی پاکستان از آن خود کنند.
پاکستان که سال گذشته تعدادی چرخبال جنگی پیشرفته ام-آی 35 از روسیه دریافت کرد، اکنون به دنبال خرید سامانه های راکتی اس-300 و اس-400 از روسیه است، ضمن آن که گفت و گوهایی نیز برای خرید طیارات جنگی پیشرفته از روسیه بین دو کشور مطرح شده است. لذا پاکستان می تواند در آینده یکی از مشتریان عمده سلاح ها و تجهیزات نظامی و دفاعی روسیه باشد. روسیه نه تنها با هدف گسترش همکاری های سیاسی، اقتصادی، دفاعی، نظامی و امنیتی، بلکه با هدف نزدیک تر کردن پاکستان به خود، روز به روز درحال گسترش روابط خود با این کشور جنوب آسیا است؛ هدفی که اسلام آباد نیز از آن به گرمی استقبال کرده و قصد ندارد سایه روسیه من‌حیث یک ابرقدرت از سر پاکستان کنار برود.