آریانا نیوز: صدراعظم بعدی پاکستان درصدد توسعه روابط همه جانبه با ایران خصوصاً افزایش سطح روابط اقتصادی دوجانبه است…
سایت دپلومات به قلم رابرت استون تحلیلگر مسایل سیاسی در مطلبی نوشت: صدراعظم بعدی پاکستان درصدد توسعه روابط همه جانبه با ایران خصوصاً افزایش سطح روابط اقتصادی دوجانبه است. عمران خان، صدراعظم بعدی پاکستان پس از پیروزی در انتخابات درمورد حمایتش از ایران سخن گفت.
حزب تحریک انصاف پاکستان(PTI) به رهبری عمران خان از توافق هستوی 2015 بین ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل نیز حمایت کرده است. همچنین عمران خان به خاطر پلان ممنوعیت از سفر باشنده گان ایرانی و دیگر کشورهای اقلیت مسلمان به ایالات متحده امریکا، به شدت دونالد ترمپ را مورد انتقاد قرار داد و اقدام متقابل تهران در برابر اعمال محدودیت ها را تشویق کرد. در پی مصاحبه ای در سال 2017، عمران خان خواستار روابط بهتر با ایران شد و همین این دیدگاه را در سخنرانی خود بعد از پیروزی حزبش در انتخابات اخیر در پاکستان تکرار کرد.
این علایم نشان دهنده تغییر الگو در سیاست های پاکستان در قبال ایران است. پاکستان از گذشته تا به حال عمدتاً متحدی محوری برای عربستان سعودی شناخته می شد. در دهه 1980، اسلام آباد و ریاض با همکاری ایالات متحده امریکا به مجاهدین کمک کردند تا در برابر اشغال افغانستان علیه شوروی پیشین مبارزه کنند. پس از خروج شوروی از کشورمان و بروز جنگ داخلی در کشور، عربستان سعودی و پاکستان از طالبان حمایت کردند؛ در حالی که ایران از نیروهای مخالف طالبان یعنی اتحاد شمال حمایت کرد. زمانیکه طالبان چندین دپلومات ایرانی را در شهر مزار شریف در سال 1998 به قتل رساندند، ایران به شدت از اقدامات اختلاف برانگیز پاکستان در افغانستان خشمگین بود.
اما با وجود این تاریخچه ای از درگیری ها، پاکستان و ایران بارها با هم همکاری کرده اند. بلافاصله بعد از استقلال پاکستان و رسمیت شناخته شدن از سوی تهران، سال های بسیار زیادی است که روابط دوجانبه بسیار گرمی بین دو کشور برقرار شده است. حقیقت این است که تعدادی از رهبران اولیه پاکستان از جمله بنیانگذار پاکستان (پدر پاکستان)، محمد علی جناح شیعه بود.
همانطور که الکس وطن خواه در کتاب ایران و پاکستان می نویسد: سرحد بین ایران و پاکستان در اوایل سال 1958 حل و فصل شد؛ و بر خلاف سرحدات پاکستان با هند و افغانستان که هرگز به طور جدی مورد بحث قرار نگرفته است و همواره مناقشه آمیز می باشد. علاوه بر این در سال 1971، ایران از پاکستان در جنگ سوم این کشور با هند حمایت کرد.
دپلومات می نویسد: در سال های اخیر شاهد تلاش های جدید ایران و پاکستان برای همکاری بوده ایم. معاهده هستوی 2015، تحریم های ایران را لغو کرد و تجارت فی مابین تسهیل شد. پاکستان که مشتاق به توسعه همکاری ها و گسترش فرصت های اقتصادی بود؛ از این معاهده پشتیبانی کرد. سپس در سال 2016، روحانی رییس جمهور ایران با همتای پاکستانی خود نواز شریف موافقت کرد تا سطح تجارت دوجانبه را در سال به رقم 5 ملیون دالر افزایش دهند و ایران برق مورد نیاز پاکستان را تأمین کند. همچنین هر دو کشور به تکمیل خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند که سالهای زیادی به تاخیر افتاده بود؛ ابراز تمایل کردند. ایران نیز از پاکستان برای اشتراک در پروژه بندر چابهار که ممکن است به کریدور اقتصادی چین (CPEC ) بپیوندد، دعوت به عمل آورد.
در عرصه امنیتی بین ایران و پاکستان نیز همکاری های قابل توجهی اخیراً صورت گرفته است. در نووِمبر 2017، جنرال باجوه لوی درستیز پاکستان، بعد از یک دهه، سفر رسمی سه روزه ای را به تهران داشت. در جولای 2018 نیز همتای ایرانی اش، محمد باقری از پاکستان بازدید کرد؛ که مسوولان نظامی دو کشور احتمال همکاری در مورد تولید تجهیزات مشترک را مورد بحث قرار دادند. علاوه بر این، اخیرا پاکستان میزبان نشست سران امنیتی از ایران، روسیه و چین بوده است تا با تهدیدات دولت اسلامی (داعش) در افغانستان مقابله کنند.
دپلومات در ادامه تصریح کرد: همکاری پاکستان با ایران در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس افزایش یافته است. در واقع، روابط میان پاکستان و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سال های اخیر بسیار سخت بوده است. در سال 2015، اعضای پارلمان پاکستان در مخالفت با تامین نیروهای نظامی از کشورشان برای جنگ سعودی علیه یمن، رای مثبت دادند؛ که به نظر می رسد که این اقدام پارلمان پاکستان یک حرکت عاقلانه بود چراکه جنگ یمن باتلاقی برای نیروهای نظامی اش بود. سپس در سال 2016، پاکستان قرارداد خرید گاز را با قطر امضا کرد، درست زمانیکه عربستان سعودی و امارات متحده عربی و دیگر کشورها دوحه را در تابستان گذشته تحریم کردند، که ظاهراً به دلیل ارتباط قطر با ایران بود.
در شرایط دپلوماتیک فعلی، پاکستان از کشورهای عرب خلیج فارس دور شده است. پاکستان مخالفت جدی خود به حمایت های عربستان سعودی برای حمله به سوریه در سال 2013 را نشان داد و همچنین در اعمال تحریم ها علیه رژیم سوریه رای منفی داد. پاکستان همچنین در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به قطعنامه های حمایت شده از سوی عربستان سعودی علیه ایران رای منفی داده است.
سایت دپلومات در پایان می نویسد: پاکستان در نظر دارد به دور از ایجاد شکاف عمیق در بین متحدین سنتی عرب خود در حاشیه خلیج فارس، همکاری های جدید در ابعاد وسیع تر با ایران را آغاز کند. پاکستان در تلاش است با رویکرد جدید به تهران، تعادل بین ایران و متحدین عرب خود را حفظ کند. این همان چیزی است که عمران خان مشتاق به ادامه دادن آن است. با توجه به اینکه اردوی پاکستان سیاست بی طرفی را در پیش گرفته است؛ عمران خان نیز برای نشان دادن نفوذ خود من‌حیث یک سیاستمدار در بین رهبران منطقه، قدرتمندانه به دنبال تحقق اهداف خود و توسعه روابط با کشورهای منطقه خواهد بود.
