آریانا نیوز: در حالی که دولت تاجکستان ارتباط حملات تروریستی اخیر در این کشور با داعش را رد کرده است، شواهد متقنی در این باره وجود دارد و این بیانگر مواضع سیاسی دوشنبه در ورای این بازی خطرناک امنیتی است…
مقامات تاجک به صورت رسمی نقش داعش در حملات 29 جولای که منجر به کشته شدن 4 نفر از توریست‌های خارجی در جنوب این کشور شد، را انکار کرده‌اند. در همین راستا، به رغم شواهد قابل توجهی که در این باره وجود داشته است، لوی سارنوال تاجکستان طی اعلامیه ای سازماندهی این تهاجم توسط نیروهای داعش را غیرممکن خوانده است.
در عوض، مقامات تاجک حزب نهضت اسلامی تاجکستان را مسوول اصلی این حمله تروریستی معرفی کرده و ادعا کرده‌اند که ویدیوی نشر شده از بیعت مهاجمین مذکور با رهبر داعش، ابوبکر البغدادی، صرفاً یک تاکتیک انحرافی بوده است.
در این اعلامیه که در مورخ 4 آگوست نشر شده است همچنین اشاره شده که اطلاعات نشر شده در انترنت مبنی بر سازماندهی این حمله توسط داعش با هدف رفع ظن و اتهامات از سازمان تروریستی حزب نهضت اسلامی بوده، که مهم‌ترین منفعت‌بر اقدامات تروریستی است .
با این حال، همانطور که برخی از رسانه‌ها پیش از این تحلیل کرده بودند، شواهد قانع‌کننده‌ای وجود دارد مبنی بر این که تهاجم تروریستی مذکور حداقل الهام‌گرفته از داعش و افکار و روش‌های آن است.
نخست، حمله با موتر به سمت عابران پیاده و بایسکل‌سواران منطبق بر الگوی طراحی‌شده توسط داعش برای طرفدارانش در سرتاسر جهان است. در شماره نووِمبر 2016 یکی از مجلات داعش تحت عنوان رومیه ، این گروه تروریستی طرفدارانش را به حمله با وسایل نقلیه به عابرین پیاده و بایسکل‌سواران تشویق می‌کند. در این مجله در خصوص مزیت حمله با استفاده از موتر نوشته شده بود که وسایل نقلیه همچون چاقو استند، بسیار راحت به دست می‌آیند و … به علت استفاده گسترده از آن‌ها در سرتاسر جهان، هیچ شکی نسبت به آن‌ها شکل نمی‌گیرد.
الگوی حمله با موتر به عابران پیاده و بایسکل‌سواران پس از آن بود که در نقاط مختلفی از جهان نمایان شد. از جمله این حملات می‌توان به حملات 28 نووِمبر 2016 در کلمبوس، اوهایو، 16 دیسِمبر 2016 در برلین، 22 مارچ 2017 در لندن، 7 آوریل 2017 در استکهلم، 3 جون 2017 در لندن، 17 آگوست 2017 در بارسلونا و 31 آکتُبر 2017 در نیویارک اشاره کرد.
البته در بسیاری از مواردی از این دست، ارتباط و وفاداری مهاجمین با داعش اثبات شده نبود، اما در مورد اخیر تاجکستان این امر نیز به واقعیت تبدیل شده و تردیدی در آن نیست.
در مورخ 30 جولای (یک روز پس از وقوع حادثه) آژانس خبررسانی داعش طی خبری مسوولیت این حمله در تاجکستان را بر عهده گرفت. در این پیام اشاره شده بود که مهاجمین، از عساکر خلافت داعش در تاجکستان هستند. یک روز بعد نیز داعش مجدداً ویدیویی نشر کرد که در آن، اعضای گروه مهاجمین تاجک در کنار بیرق داعش، در حال بیعت با رهبر این گروه تروریستی، ابوبکر البغدادی بودند.
اگرچه تشخیص آن هنوز کمی سخت است، ولی به نظر می‌رسد مردم جوانی که توسط دولت تاجکستان به‌عنوان مسوول حمله معرفی شده بود، بعدتر توسط نیروهای پولیس کشته شد.
در واقع در این دوسیه شواهد بسیار کمی برای تردید در ارتباط این حمله با داعش وجود دارد. در حالی که مشخص نیست این حمله از خارج کشور سازماندهی شده و یا تحت تصورات و برداشت‌های مهاجمین به صورت خودجوش صورت گرفته، اما این مورد قطعی است که انگیزه‌های این موضوع از داعش و تبلیغات آن برگرفته شده است.
با این وجود اما باز هم دولت تاجکستان تصمیم دارد تا حزب نهضت اسلامی را برای این موضع مورد عتاب قرار دهد. همانطور که پیش‌تر هم در رسانه‌های مختلف بیان شده است، دولت تاجکستان از سال 2015 تلاش‌های منسجمی برای نابودی کامل این حزب سیاسی صورت داده است.
در مرحله نخست، این حزب سیاسی از پارلمان کنار گذاشته شد، سپس فعالیت آن غیرقانونی اعلام شد و برچسب گروه تروریستی به این حزب الحاق شد. رهبران (و وکلای) حزب نهضت اسلامی همه دستگیر و یا وادار به فرار از کشور شدند. خانواده و اقوام فعالین سیاسی خارج کشور نیز امروز اساساً به گروگان‌های دولت بدل گشته‌اند که اغلب اجازه خروج از کشور را ندارند و مدام برای استنطاق فراخوانده می‌شوند.
آرتمی ام. کالینوسکی، استاد پوهنتون آمستردام و نویسنده کتاب تازه نشر شده تاجکستان در دوره اتحاد جماهیر شوروی اخیراً گفته است که وقایع دوشنبه کاملاً غیرقابل باور است و بازتاب‌دهنده سخت‌گیری‌های بی‌مورد دولت در سیاست داخلی است. کالینوسکی همچنین اشاره می‌کند که با توجه به حضور حزب نهضت اسلامی در پارلمان تاجکستان در سال‌های پس از جنگ و دیگر اقدامات این حزب، اشتراک آن در این حمله تروریستی غیرممکن و غیرقابل باور است.
وی همچنین می‌افزاید: حزب نهضت اسلامی حتی پس از تبعید نیز روش خود را برای مخالفت با حکومت تاجکستان از طریق ابزارهای دموکراتیک ادامه داد؛ این گروه هیچ‌گاه منافعی در تحریک مردم برای حملات مسلحانه در داخل تاجکستان نداشته است. این حزب همچنین هیچ‌گاه دیدگاه‌های جنون‌آمیز و خشنی را نسبت به اروپایی‌ها از خود نشان نداده است. در عوض، هم پیش و هم پس از تبعید، محی‌الدین کبیری همواره خواهان فشار اروپا به دولت امامعلی رحمان (که از 1992 رییس‌جمهور تاجکستان است) برای وفای به عهدش بوده است. درمجموع، اگرچه نمی‌توان درباره این که مهاجمین زمانی عضو حزب نهضت اسلامی بوده‌اند ادعایی کرد، اما کاملاً واضح است که این حزب هیچ اشتراکی در حمله تروریستی مذکور نداشته است.
اعلامیه طنزوار لوی سارَنوال تاجکستان که ارتباط میان داعش و این حمله تروریستی را انکار می‌کند، به این موضوع اشاره دارد که حمله با هدف ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه و آسیب رساندن به وجهه تاجکستان در عرصه بین‌المللی صورت گرفته است . در حالی که تصویر این کشور پیش از این به میزان بیشتری از طریق سیاست‌های دولت مورد خدشه قرار گرفته است.
