آریانا نیوز: پروفیسور ولی نصر تئوریسین و تحلیلگر مسایل سیاسی در امور خاورمیانه، در مقاله ای در روزنامه نیویارک تایمز امریکا به تحلیل روابط دپلوماتیک بین امریکا، عربستان سعودی و ایران پرداخت…
وی توضیح می دهد: گرچه دولت ترمپ حاضر نیست بپذیرد اما واقعیت این است که راهبرد خاورمیانه امریکا در پی قتل جمال خاشقجی بیش از پیش با مشکل روبرو شده است. دولت ترمپ به تازه گی زمامداران سعودی را برای برقراری آتش بس در جنگ یمن تحت فشار قرار داده است و همین امر نشان می دهد که اعتبار دولت سعودی که مرکز ثقل راهبرد دولت ترمپ در قبال ایران را تشکیل می دهد تا چه میزان حتی از دیدگاه شخص ترمپ، افول کرده است.
پروفیسور ولی نصر
هدف راهبرد دولت ترمپ از همکاری با سعودی ها مهار کردن نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه بود اما اکنون با توجه به مشکلاتی که برای دولت سعودی در زمینه جنگ یمن و ماجرای قتل خاشقجی پیش آمده است، ایران احساس می کند که می تواند با سهولت بیشتری نفوذ خود را در این منطقه گسترش دهد و افزون بر این خود را با تحریم های جدید امریکا نیز سازگار کند.
البته ایران انتظار ندارد که دولت ترمپ رویکرد خود را در قبال ریاض در پی قتل این روزنامه نگار سعودی تغییر دهد اما با توجه به تضعیف اعتماد و اطمینان واشینگتن به سعودی ها در سراسر منطقه، ممکن است دولت ایران متقاعد شود که به راهبرد کنونی خود یعنی همکاری منابع داخلی برای مدیریت فشارهای وارده از سوی امریکا، تکیه کردن به اروپا، روسیه و چین برای باز نگه داشتن کانال های اقتصادی و تجاری و تقویت ایتلاف ها و گسترش دامنه نفوذ سیاسی خود، همچنان ادامه دهند.
پروفیسور ولی نصر توضیح می دهد: در خلال یکسال گذشته، ایران از دامن زدن به تنش ها با امریکا خودداری کرده است و علت این امر نیز تا حدودی اطمینان داشتن به روسیه برای حفظ موضع کنونی خود در قبال سوریه است. ایران از قرار به هیچ وجه قصد خروج از سوریه را ندارد و به همین علت است که در برابر حملات پی در پی اسراییل به مواضع خود در سوریه به گونه ای شگفت آور سکوت اختیار می کند.
افزون بر این، گمانه زنی ها درباره رویارویی بین ایران و امریکا در عراق در پی به آتش کشیده شدن قونسولگری ایران در بصره درست از آب درنیامد. ایران به جای رویارویی با عراق بی درنگ به تکاپو افتاد و توانست دولتی متکی به شبه نظامیان مورد حمایت خود در عراق روی کار آورد، شبه نظامیانی که دولت امریکا خواستار انحلال آنهاست.
این کارشناس مسایل امور خاورمیانه می افزاید: زمامداران ایران اکنون انتظار دارند که تضعیف دولت سعودی به علت ناتوانی در پیروزی در جنگ یمن و قتل خاشقجی، ریاض را به پایان دادن به جنگ در یمن و متوقف کردن محاصره قطر وادار کند. در ضمن ایران تمایل خود را برای گفتگو با سعودی ها اعلام کرده است و این احتمال وجود دارد که مقامات سعودی به گفتگو با ایرانی ها روی آورند خاصتاً اینکه دولت امریکا به سعودی ها توصیه می کند که به جنگ یمن پایان دهند. سعودی ها ممکن است به علت خشمی که از دولت ترکیه در رابطه با ماجرای قتل خاشقجی دارند و همچنین نزدیک شدن بیش از اندازه ترکیه به قطر، به گفتگو با ایران تمایل پیدا کنند.
ادامه حفظ آرامش از سوی دولت ایران حتی ممکن است به زمامداران این کشور این اطمینان خاطر را بدهد که بتوانند با امریکا درباره پروگرام هستوی و راکتی خود گفتگو کنند. مقامات دولتی تهران می دانند که تحریم های امریکا تا آنجا که می توانسته به اقتصاد ایران آسیب وارد آورده است و اقتصاد این کشور به علت ادامه صدور تیل، بیش از این از تحریم ها آسیب نخواهد دید.
پروفیسور ولی نصر تصریح کرد: تمام اقشار سیاسی ایران با حمایت های همه جانبه رهبر عالی قدرشان آقای خامنه ای، دست به دست یکدیگر داده اند تا با هر گونه ناآرامی که امریکا امیدوار است با ایجاد مشکلات اقتصادی زمینه ساز آن شود، مقابله کنند. ایران نباید از توافق هستوی خارج و مفاد آن را نقض کند چون در این صورت بهانه لازم را به امریکا برای ادامه فشارها خواهد داد. دولت ترمپ از همان ابتدای روی کار آمدن، چنین تصور می کرد که می تواند با ولیعهد سعودی اشتراکی نزدیک داشته باشد اما سیاست های افراطی محمد بن سلمان و در نهایت قتل جمال خاشقجی موقعیت ولیعهد سعودی را تضعیف و امکان شکل گیری اتحادی راهبردی بین واشینگتن و ریاض را از بین برده است.
دل بستن به عربستان برای مهار نفوذ ایران، از همان ابتدا محکوم به شکست بوده است چون عربستان هرگز در این زمینه موفق نبوده است و نمونه بارز آن عقب نشینی عربستان از سوریه و واگذار کردن صحنه در این کشور به ایران است. اکنون کاملا مشخص شده است که عربستان سعودی نمی تواند ایتلافی برای بیرون راندن ایران از سوریه، عراق و لبنان و سپس یمن ایجاد کند.
این کارشناس سیاسی امور خاورمیانه در پایان می افزاید: نیازی نیست که ایران عرض اندام کند و بهترین شیوه ای که تهران می تواند در پیش بگیرد منتظر ماندن است تا ترمپ به خوبی توازن قوا در خاورمیانه را درک کند. اعراب به هیچ وجه نمی توانند مانع نفوذ ایران در منطقه شوند و امریکا نیز نمی تواند با تهدید و رجزخوانی نفوذ ایران در این منطقه را کاهش دهد.
