امریکا یا چین؟ پایان عربستان به دست کدام یک رقم می خورد؟

آریانا نیوز: عربستان سعودی نمی تواند بی طرف بماند و نزاع میان ایالات متحده امریکا و چین بی تردید عربستان را تحت تأثیر قرار می دهد، آیا ایالات متحده امریکا پشت عربستان سعودی را به مانند کردها در عراق و سوریه یا اسلامگراها در سوریه خالی می کند؟

الکساندر نازاروف تحلیلگر سیاسی روسیه در سایت روسی الیوم نوشت: فرقی نمی کند امریکا پیروز شود یا چین در هر صورت عربستان سعودی نمی تواند از خسارت های کلان و کلانی که وجود این کشور را با توجه به اوضاع کنونی اش تهدید می کند، اجتناب کند.

در ابتدا باید برخی واقعیت ها را یادآوری کرد: در ایالات متحده امریکا به شکل روزانه ۱۰٫۱ ملیون بیلر تیل در روز استخراج می شود و این رقم پنج سال بعد به ۱۲٫۱ ملیون بیلر در روز خواهد رسید. ایالات متحده امریکا بر اساس ارزیابی های سازمان انرژی جهانی در سال ۲۰۲۳ بزرگترین تولید کننده تیل در جهان می شود و کاهش صادرات تیل عربستان به ایالات متحده امریکا ادامه می یابد.

ایالات متحده امریکا با افزایش تولید تیل خود نه فقط به دنبال بر آورده کردن نیازهای تیلی خود است بلکه قصد دارد آن را به اروپا نیز صادر کند تا روسیه و تولیدکننده گان عرب از جمله عربستان سعودی را از اروپا دور کند.

چین در سال ۲۰۱۷ بزرگترین وارد کننده تیل شد و تقاضای چین برای تیل به موازات رشد اقتصادش رشد می کند. سهم چین از تیل عربستان سعودی بیشتر است و این سهم یا رشد می کند یا صادرات عربستان به شکل کلی رو به کاهش می رود. با از دست دادن بازار چین، عربستان سعودی قطعا بخشی از درآمد خود و تولید ناخالص ملی خود را از دست می دهد. حجم تجارت تیلی میان عربستان من‌حیث بزرگترین تولید کننده و چین من‌حیث بزرگترین وارد کننده فقط باید بالا باشد اما پرسشی که گریزی از آن نیست این است که این تجارت با کدام ارز صورت می گیرد؟

به این مساله عادت کرده ایم که چین در عرصه بین المللی چندان فعال و پویا نیست لیکن این کشور توان اقتصادی و نظامی خود را برای مدتی طولانی افزایش داد تا یک روزی در آرامش رهبری جهان را به دست گیرد. زمانی که ایالات متحده امریکا فهمید این زمان در حال نزدیک شدن است، تصمیم گرفت که چین را پیش از رسیدن به برتری به چالش بکشاند. جنگ تجاری امریکا علیه چین فقط مرمی نخست در رویارویی میان این دو کشور غول پیکر است زیرا نبرد میان دالر و یوان بر اوضاع ارز تجاری جهانی سرنوشت همه جنگ تجاری را مشخص می کند.

چین چالش را پذیرفت و با اقدامات مشابهی در زمینه عوارض علیه کالاها و تولیدات امریکایی به جنگ تجاری پاسخ داد. لیکن مهم تر از آن این است که چین چند روز پیش اعلام کرد که قصد دارد همه مقادیر تیل را با یوان بخرد و با این کار به شکل پیشگیرانه سکوی تجاری مخصوص به خود را راه انداخته است. حجم تبادل با آن باعث افزایش تیل خام برنت شده است. پیش بینی می شود که روسیه، آنگولا و شماری از کشورهای دیگر در تجارت تیلی با چین در اواسط سال ۲۰۱۸ از یوان استفاده کنند.

رفاه اقتصادی امریکا دیگر بر قدرت صنعتی ایالات متحده امریکا تکیه ندارد؛ زمان چنین چیزی سپری شد. اکنون همه چیز به اوضاع دالر من‌حیث ارز ذخیره ای و تجارت جهانی تکیه دارد. این اوضاع به فضل تجارت تیل که کالای اصلی در تجارت جهانی است و به طور کامل با دالر خرید و فروش می شود، به وجود آمده است. حجم تجارت جهانی نیز ۱۴ ترلیون در سال است و فقط یک فیصد از این حجم با دالر صورت نمی گیرد.

به احتمال زیاد جنگ تجاری میان ایالات متحده امریکا و چین به سیاست و عرصه نظامی نیز کشیده شود. می توان انتظار داشت که چین برای تضمین امنیت اش و من‌حیث گامی برای رهبری جهان به شکل تدریجی اقدام به انجام همه تجارت هایش با یوان کند و در رتبه نخست تجارت تیل را من‌حیث منبع استراتیژیک با یوان انجام دهد؛ البته حداقل با کشورهایی که در باشگاه کشورهای ثرودمند در جهان نیستند وارد چنین مراوده ای شود.

تهدید برای عربستان سعودی از این جا نشأت می گیرد که این چین است که تغذیه اش می کند این در حالی است که دارایی ها و امنیت اش را ایالات متحده امریکا حفظ می کند. نزاع میان این دو کشور بالا می گیرد به طوری که حفظ چنین وضعیت دوگانه ای برای عربستان سعودی غیرممکن می شود. همچنین عربستان نمی تواند از یکی از آنها دوری کند بدون آن که وجودش مورد تهدید قرار نگیرد و در هر صورت ناگزیر چیز مهمی را از دست می دهد.

عربستان نمی تواند تیل خود را به طور کامل به کشورهای غربی صادر کند زیرا ایالات متحده امریکا تیل عربستان را از غرب دور می کند. عربستان همچنین اگر از بازار چین چشم پوشی کند بخش بزرگی از رفاه خود را از دست می دهد، این جدای از آن است که ریاض اکنون از مشکلات اقتصادی زیادی رنج می برد. چه اتفاقی در عربستان سعودی رخ می دهد اگر سطح زنده گی در این کشور به طور مثال به سطح زنده گی در مصر برسد؟ آیا می تواند ثبات داخلی و وحدت اراضی اش را حفظ کند؟

این فقط جنگ سرد میان روسیه و غرب نیست که به راه افتاده است بلکه جنگ دیگری میان غرب و چین در راه است. عربستان سعودی نمی تواند بی طرف بماند و نزاع میان ایالات متحده امریکا و چین بی تردید عربستان را تحت تأثیر قرار می دهد و منطق این نزاع نیز ساده است و آن این است که اگر نمی توانی سیطره پیدا کند پس نابود کن تا دشمنانت از آن علیه تو استفاده نکنند.

آیا ایالات متحده امریکا پشت عربستان سعودی را به مانند کردها در عراق و سوریه یا اسلامگراها در سوریه خالی می کند؟ آیا آن چه بهار عربی نامیده می شود بخشی از پلان امریکا برای نابودی منطقه است تا چین به آن دست نیابد؟ یا آن که سرنوشت سوریه با حمایت مالی مخالفان دموکراتیک مسلح توسط امریکا در انتظار ریاض است آن هم پس از احتمال تغییر رویکردهای عربستان و رفتن به سمت چین؟ برای غرب هرگز چندان دشوار نیست که نظام عربستان را متهم به خطرناک بودن بکند و حادثه یازدهم سِپتِمبر و حقوق بشر را بهانه کند.

هنوز پاسخ دادن به این پرسش ها دشوار است لیکن پر واضح است که الگوی اقتصادی تیلی و ایتلاف سیاسی با غرب که باعث شد عربستان ثروتمند و امن شود از کار خواهد افتاد.