شورشیان سرحدی تایلند و احتمال توسعه نفوذ داعش در مالیزیا

آریانا نیوز: سلاح های شورشیان در جنوب تایلند مسیر را برای مانور گروه های افراطی وابسته به داعش در مالیزیا هموار می کند…

ویبسایت خبری – تحلیلی دپلومات نوشت سلاح های شورشیان در جنوب تایلند مسیر را برای مانور گروه های افراطی وابسته به داعش در مالیزیا هموار می کند. براساس این گزارش، درگیری های دهه های گذشته میان نیروهای مسلح سلطنتی تایلند و جبهه انقلاب ملی یا BRN (سازمانی که من‌حیث چتر گروه های تجزیه طلب مالیزیایی و تایلندی عمل می کند) برای مدت طولانی تحت رصد جامعه بین المللی قرار داشت. در هر حال برای حاکمان مالیزیا، نهادینه شدن شورش در سرحدات شمالی بیانگر توسعه تهدیدات امنیت ملی برای این کشور است. نیاز جبهه انقلاب ملی به سلاح منجر به توجه این گروه برای تهیه آن به بازارهای سیاه تایلند شده است. بسیاری از این سلاح ها روانه مالیزیا و در دست گروه ها و افراد وابسته به تروریست های داعش یافت می شود.
ماه می سال 2017 عیسوی، پولیس سلطنتی مالیزیا بخشی از یک واحد تروریستی داعش که مشغول قاچاق سلاح و مهمات از جنوب تایلند برای انجام حملات تروریستی در مالیزیا بودند را دستگیر نمود. چندی بعد و در همان سال 2017 عیسوی یکی از فروشندگان غیرمجاز سلاح در مصاحبه با استریت تایمز اظهار داشت برخی از مشتریان مالیزیایی وی که سلاح های قاچاق از تایلند را خریداری می کنند وابسته به تروریست های داعش استند. این افراد عمدتا مشتری سلاح های تهاجمی و تفنگ های نیمه اتوماتیک استند. همین اخبار و تحولات سبب شده تا مقامات مالیزیا تهدید ناشی از تروریست های داعش را به رسمیت بشناسند.
در سپتمبر 2015 مالیزیا حمایت های خود را از مبارزه با داعش در عراق و سوریه اعلام کرد. در واکنش به این اقدام حاکمیت مالیزیا، تروریست های داعش 22 جون 2016 به یک کلب شبانه در کوالالامپور حمله کرده و هشت فرد ملکی را زخمی کردند که این اولین عملیات تروریستی موفق یک سازمان تروریستی شناخته شده در غرب در مالیزیا تا بدان زمان بود. پس از این حادثه مالیزیا تمرکز خود را بر مبارزه با هواداران و همگرایان تروریست های داعش در داخل متمرکز کرد. تنها در ماه آگست 2017، نیروهای امنیتی مالیزیا سه عملیات علیه تروریست های داعش صورت دادند و در جریان آن صدها مظنون به همکاری با داعش دستگیر شدند. قوانین مربوط به اسلحه در کشورهای جنوب شرق آسیا، راهبرد مبارزه در داخل مالیزیا با تروریست های داعش را تکمیل کرده است.
داکتر زاچاری ابوذر استاد کالج ملی جنگ و نویسنده کتاب شبه نظامیان اسلام در جنوب آسیا معتقد است تهیه سلاح در مالیزیا کار بسیار دشواری می باشد. در مالیزیا مقررات مربوط به سلاح به شدت رعایت می شود و سال ها طول می کشد که شورشیان مستقر در سرحدات مالیزیا به سلاح دست یابند و البته هیچ بازار سیاهی برای تهیه اسلحه در مالیزیا وجود ندارد. در نتیجه جنوب تایلند منبع مهم تهیه سلاح برای شبه نظامیان مالیزیا تلقی می گردد و به لحاظ لجستیکی، تهیه سلاح برای آنان از جنوب تایلند بسیار راحت تر از تهیه سلاح از میندانائو در فیلیپین است.
دپلومات می نویسد قانون محدودیت در دارا بودن سلاح در مالیزیا براساس قانون اردوی ملی، یکی از سختگیرانه ترین قوانین کنترول سلاح در میان کشورهای جنوب شرق آسیا تلقی می گردد. حتی باز هم در پی تیراندازی آکتبر 2017 در لاس وگاس امریکا، یکی از نماینده گان پارلمان مالیزیا خواستار اعمال محدودیت بیشتر در قوانین مربوط به سلاح شد تا از وقوع حوادث مشابه در مالیزیا پیشگیری شود. اما از طرفی کنترول بر سلاح و قاچاق آن همچنان یکی از چالش های مهم برای کشور تایلند باقی مانده است. قاچاقچیان سلاح و مهمات در نیروهای مسلح تایلند که یکی از بازیگران نظامی در جنوب این کشور هستند حتی تلاش دارند تا سلاح های دزدیده شده را به مناطق ناآرامی در اندونزیا همچون ولایت آچه قاچاق نمایند. اگرچه وضعیت در جنوب تایلند برای قاچاق سلاح مهیا بوده و بستر رشد واحدهای داعش در مالیزیا را فراهم می آورد اما داعشی ها مشترکات اندکی با دیگر مسلمانان در BRN دارند. داکتر زاچاری ابوذر معتقد است گروه های اصلی شورشی در تایلند دارای ایدئولوژی فراملی نیستند. آن ها دارای باورهای قومی ملی هستند و در پی ایجاد سرزمین و نه خلافت می باشند. برخلاف شعارهای ضد بودایی BRN و اشتراک در ذبح افراد، هدف اصلی جدایی طلبان مالیزیایی تایلندی همچنان اقدامی به اصطلاح جهاد گونه برای استقلال منطقه تاریخی – اسلامی پاتانی می باشد. با این حال تروریست های داعش تلاش دارند شورشی های جنوب تایلند را با خود هماهنگ ساخته و اقدامی را که نیروهای داعش در مراوی و میندانائو صورت دادند در این منطقه تکرار نمایند.
زاچاری ابوذر با اشاره به تفسیر بنیادگرایانه سعودی ها از اسلام و رویکردی که داعش پیرو آن است خاطر نشان ساخت شورشیان جنوب تایلند سلفی و وهابی نیستند بلکه شافعی های بسیار محافظه کاری می باشند. در حقیقت وهابی ها در جنوب تایلند، شان خود را بالاتر از شافعی ها می دانند. مفکوره شافعی من‌حیث یکی از چهار فرقه فکری اولیه ی اهل سنت، در جنوب تایلند اکثریت را تشکیل می دهد. در این میان تروریست های سلفی داعش، مفکوره حنبلی را بر شافعی ترجیح می دهند. اگرچه اغلب مسلمانان مالیزیا نیز همچون شورشی های مالیزیایی تایلندی پیرو فرقه شافعی هستند اما داعش موفق شده تا با خوش اقبالی برخی مسلمانان هم فکر خود را در مالیزیا پیدا نماید. در یک ماه و نیم پیش یکی از برجسته ترین شخصیت های فرقه حنبلی مالیزیا در سراسر جنوب شرق آسیا خبر ساز شد. 29 آگوست 2018 مقامات مالیزیا اعلام کردند در اواسط سال 2019، یزید سوفات از تروریست های داخلی را آزاد می کند. از قوماندانان پیشین اردوی مالیزیا با مدرک بیوکیمیا از پوهنتون دولتی کالیفورنیا اعلام کرد سوفات در اقدامات القاعده برای ساخت سلاح های کیمیاوی در دهه 1990 اشتراک داشته است. بین سال های 2010 و 2013 وی در جهت جذب نیرو برای تروریست های داعش از کشور مالیزیا فعالیت داشته است. تلاش های عربستان سعودی برای جذب مالیزیا و قرار دادن این کشور در حوزه نفوذ خود موجب این نگرانی می باشد که داکترین حنبلی هرچه بیشتر در مالیزیا توسعه یابد و تروریست هایی همچون سوفات را پرورش دهد. تحلیلگران نگران هستند همان طور که ارسال سلاح از جنوب تایلند به مالیزیا خطرناک می باشد، ایدئولوژی فوق بنیادگرایانه همگرایان داعش، شورشیان مالیزیا تایلندی را نیز افراطی نماید.
داکتر زاچاری ابوذر در گفتگو با دپلومات اظهار داشت نگرانی واقعی من در خصوص نسل جوان شبه نظامیان جنوب تایلند است که بخواهند رویکرد حنبلی را اتخاذ نموده تا حمایت های گروه ها وابسته به داعش را کسب نمایند. من معتقدم شبه نظامیان جنوب تایلند، میزان و حوزه خشونت خود را برای رسیدن به اهدافشان کافی نمی دانند و در پی رهبری فراتر از آن چه اکنون وجود دارد، می باشند. در همین راستا و در ماه آوریل 2018 یکی از مقامات مالیزیایی بدون ذکر نام به کانال خبری آسیا گفت اعضای پیشین BRN در پی تاسیس واحد تایلندی داعش هستند.
داکتر واندا فلباب – براون از محققان ارشد موسسه بروکینگز و نویسنده کتاب در این حوزه معتقد است مناطق بی ثبات با گروه های شورشی به تحرک درآمده، ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به پناهگاه امن دیگر گروه های تروریستی دارد که این موضوع می تواند در سرحد مالیزیا و تایلند محقق شود. چانس چنین رویدادی در سال های اخیر با ظهور عوامل مذهبی افراط گرا در منطقه و در میان شورشی ها افزایش یافته است. نووِمبر 2017 گروه بحران بین المللی در گزارش خود با عنوان جهادیسم در جنوب تایلند: شبح تهدید، هشدار داد داعش سعی دارد از دهه ها شکست BRN برای پیروزی قطعی خود استفاده نماید و در پی فرصتی می باشد تا اسلامگرایی را من‌حیث جایگزینی برای رویکردهای قومی – ملی شورشیان مالیزیایی تایلندی ارایه دهد.
تاثیر و تاثر متقابل شورشیان جنوب تایلند و واحدهای مالیزیایی داعش، حکایت از عدم همکاری مالیزیا و تایلند در مبارزه با تروریزم و شورشیان دارد. داکتر زاچاری ابوذر گفت دولت مالیزیا خواستار همکاری دولت تایلند شده و از آن ها در خصوص مهار تجارت غیرقانونی سلاح استمداد طلبیده است اما مقامات تایلندی وقوع چنین موضوعی را انکار و رد نموده اند و در نتیجه دولت مالیزیا مجبور شده تا عملیات های مبارزه با تروریزم را علیه شورشیان BRN معطوف به سرزمین های خود نماید و از طرفی اردوی تایلند مدعی شود دولت مالیزیا با شورشیان همدست است. مالیزیا در همکاری با دیگر همسایگانش موفقیت هایی را در پیشبرد کمپاین ضد داعش خود به دست آورده است. در جولای 2017، نیروهای مسلح اندونزیا و مالیزیا متعهد شدند تا همکاری های ضد تروریستی خود را افزایش دهند. در همان جولای 2017، مالیزیا اعلام کرد کمک های نظامی خود را به نیروهای امنیتی فیلیپین در مبارزه با داعش در نبرد مراوی گسترش خواهد داد. اگر مالیزیا چنین رویکردی را در قبال تایلند نیز در نظر گیرد قطعا امنیت هر دو کشور بهبود قابل توجهی خواهد یافت.
فلباب – براون نیز اظهار داشت مالیزیا و تایلند باید علاوه بر اقدامات نظامی و واکنش به تحرکات تروریست ها، همکاری های استخباراتی خود را نیز افزایش دهند. در پایان آمده است کنترول خرید و فروش سلاح تنها راه حل مشکل مبارزه با تروریست ها نیست بلکه تلاش های چند جانبه بهترین تضمین برای موفقیت های پایدار علیه شبه نظامیان در سرحد مالیزیا و تایلند می باشد.