روحانی و اشرف غنی به یکدیگر نیازمند هستند

طی 14 سالی که از حمله آمریکا به کشور ما و استقرار حکومت جدید در کابل می گذرد، بارها محترم حامد کرزی به ایران رفته بود اما سفر اخیر داکتر اشرف غنی به تهران بسیار متفاوت و کاملا جدی و کمتر تشریفاتی بود.

در سفرهای رییس جمهور پیشین به ایران، معمولا بر کلیت مناسبات اقتصادی و اشتراکات فرهنگی و خصوصا زبانی تاکید و از ورود به جزییات پرهیز می شد و در ملاقات های خصوصی ایرانی ها، مقامات افغانستان را از اعتماد به آمریکا و میدان دادن به ناتو برحذر می داشتند و در طرف مقابل مقامات افغانستان هم مدارا با مهاجران و دریافت کمک های مالی را مطرح می کردند.

اما اکنون اشرف غنی بر خلاف کرزی به شربت خاکشیر خوردن بسنده نکرده و به مطرح کردن موضوعات کاربردی همچون مواد مخدر، آب و حقابه، مهاجرین، تروریزم و حضور نیروهای ناتو روی آورده است.

هرچند اختلافات آشکاری بین سیاست خارجی ایران و دولت وحدت ملی به ریاست اشرف غنی وجود دارد که آخرین نمونه ی آن حمایت اشرف غنی از عربستان در تجاوز به یمن بود که البته برای آن هم توجیه دارد و می گوید ما برای گفتگو و مصالحه با طالبان به حمایت عربستان نیاز داریم.

اشرف غنی نشان داده که در سیاست خارجی خود مثلث آمریکا، عربستان و پاکستان را در زمینه های امنیتی بر ایران ترجیح می دهد ولی این واقعیت که نمی توان بخاطر مرزهای طولانی و اشتراکات متعدد از همکاری با ایران بی نیاز بود را هم مدنظر دارد به ویژه پس از توافقاتی که تهران با 5+1 به دست آورده است.

واقعیت این است که بدون همکاری موثر اطلاعاتی و عملیاتی دو کشور حفظ امنیت در مرزها ممکن نخواهد بود. به‌ویژه آنکه بحث تروریزم و افراطی‌گرایی در لباس مذهبی هم بر قاچاق مواد مخدر و ترانزیت آن از طریق ایران به بازارهای مصرف افزوده شده و بحث امنیت را ابعاد پیچیده‌تری داده است. تردیدی نیست که ایران هرچند قدرتمند باشد به تنهایی نمی‌تواند با این مشکل برخورد قطعی و بازدارنده داشته باشد و به همکاری مفید و موثر با افغانستان نیاز دارد.

از سوی دیگر منافع راهبردی دو کشور در توسعه همکاری‌های اقتصادی و سیاسی بیشتر است به ویژه آنکه هم اکنون اراده سیاسی کافی برای توسعه همکاری‌ها در همه ی زمینه ها در تهران و کابل وجود دارد.

با توجه به انتظارات و فرصت‌های موجود در مناسبات روبه توسعه ایران و افغانستان این سفر داکتر اشرف غنی و هیات بلندپایه همراه به تهران را باید فصل نوینی در مناسبات دو کشور دانست که در یک حوزه فرهنگی قرار دارند و اشتراکات تاریخی، دینی و زبانی آنها بیش از هر کشور دیگری در منطقه است.

به بیان دیگر در یک نگاه کلان و راهبردی مناسبات ایران و افغانستان را باید در نظر گرفت و در جهت بهبود و توسعه آن اقدام کرد. مسایل کوچک و اختلاف برداشت‌های موقتی نباید مصالح کلی را تحت‌الشعاع قرار دهد. بر همین اساس انتظار می‌رود دو کشور موافقتنامه امنیتی و راهبردی امضا کنند و نگرانی‌های دو جانبه را به حداقل ممکن کاهش دهند.