10 ثور 1394 - مقالات
محترم اشرف غنی که همراه با هیاتی بلند پایه براي يک سفر سه روزه وارد دهلي نو شده بود، با نخست وزير هند ديدار گفتگو کرد.
هدف از اين سفر احياي روابط افغانستان با هند و رفع نگراني دهلي نو از روابط رو به گسترش کابل – اسلام آباد، اعلام شده و مقامات دو کشور اميداورند بتوانند روابط دو طرف را به گرمي دوره هاي قبل باز گردانند.
یکی از مواردی که مقامات هندی در این سفر مطرح می کنند، نگرانی از فعال شدن ترکیه در امور افغانستان است چرا که از لحاظ سیاسی رقیب بزرگ هند در منطقه پاکستان است و همواره موضع گیری مقامات هندی در برابر سیاست های آنان بوده است.
حساسیت افزایش نفوذ ترکیه در افغانستان و نگرانی هند از این بابت، از چندین وجه قابل بررسی است. تنگ شدن جای بازیگران دیگر با حضور بازیگر جدید منطقوی، تلاش ترکیه برای ابتکار عمل در اختیار داشتن گفتگوهای سیاسی افغانستان و پاکستان، نگرانی هند از پر رنگ شدن نقش افراط گرایان حاضر افغانستان و جستجوی امنیت ملی هند در افغانستان از جمله این عوامل می باشد.
در واقع نفوذ مستقیم ترکیه بر دو حزب ازبکان و هزاره ها در افغانستان به تشدید نگرانی های هند دامن زده است. با تداوم ابتکار عمل در دست ترکیه و ملحق شدن مخالفین مسلح به مذاکرات، احتمال نزدیکی طالبان با مقامات ترک و خطر نفوذ ترکیه بر افراط گرایان اجتناب ناپذیر می باشد و مذاکرات بالفعل منجر به نفوذ بالقوه ترکیه خواهد شد.
بر کسی پوشیده نیست که وضعیت ثبات در افغانستان ایده آل ترین وضعیت برای هند است. حال این دیدگاه مطرح می شود که نگرانی هند به دلیل احتمال بوجود آمدن صلح و ثبات در افغانستان، موجب کمرنگ شدن پاکستان بعنوان حامی لانه های هراس افگنی می باشد.
با این توضیح که در صورت تداوم نفوذ پاکستان در آینده سیاسی افغانستان و تنزل نقش هند در رابطه با کشور ما، برای هند جنگ در افغانستان بهتر از صلح است. اما صلح در افغانستان حامل سه پیامد با اهمیت برای هند خواهد بود: پیامد نظامی مبتنی بر تقویت گروه های تندرو تهدید کننده امنیت پاکستان، پیامد اقتصادی مبتنی بر توسعه روابط تجارتی هند و آسیای میانه، پیامد سیاسی مبتنی بر تحکیم دموکراسی برای تضعیف نظامیان پاکستان.
اما آیا نقش فعالانه ترکیه در حل مشکلات افغانستان و پاکستان نگرانی اصلی هندوستان است؟
نقش هندوستان برای افغانستان اهمیت بسیاری دارد اما کشور ما با افراط گرایان تحت حمایت آل سعود و پاکستان مواجه است. حل این مشکل نیازمند واسطه به نیابت از تندروان مسلح با حکومت می باشد. افراط گرایی طالبان لزوم واسطه گری پاکستان را برای مذاکره با افغانستان مشخص می سازد.
از لحاظ دیپلماسی واسطه طرفین درگیر باید کشوری باشد که وزنه وجاهت اسلامی و قابلیت پذیرش طرفین را دارا باشد. این به معنای نقش حیاتی ترکیه بجای هند در مذاکرات افغانستان با پاکستان است.
تمایل پاکستان به ایجاد دفتر سیاسی برای طالبان در ترکیه بیشتر از سایر کشورها است درحالی که غرب متمایل به قطر و عربستان سعودی هستند؛ که این موضوع میزان نقش پاکستان را برجسته می کند.
عربستان از نفوذ بیشتری بر گروه های اسلامی برخوردار است و این برخلاف میل پاکستان می باشد. ترکیه کشوری در آستانه نفوذ بر اسلام گرایان است. احتمال باقی نماندن ابتکارعمل در دست ترکیه خواست پاکستان است در حالی که عربستان در عمق حمایت از تندروان دامنه نفوذ گسترده ای دارد.
به هر حال این روزها، تصمیم گیری ها زیر دست جناب اشرف غنی و معاونینش می چرخد و باید منتظر بمانیم تا ببینیم ایشان با سیاست های منحصر به فرد خودش، چه دسته گلی بر سر مردم مظلوم افغانستان می زند.
