بازشناسی نیروهای خارجی در افغانستان

بخش اول

افغانستان کشوری است که عملا به اردوگاه نظامی بین المللی تبدیل شده است. نیروهای آمریکایی در رأس تمامی این نیروها قرار دارند. چه آنکه بخش بزرگی از این نیروها را، نیروهای آمریکائی تشکیل می دهند. مدرن ترین تجهیزات نظامی نیز به قوای آمریکایی تعلق دارد و این نیروها از نقش رهبری تمام نیروهای بین المللی برخوردار اند. نیروهای خارجی مستقر در افغانستان به دولت های گوناگون تعلق دارند، و دارای وظایف و نام های متفاوت می باشند.

نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین المللی

تیم‌های بخش عملیات‌های ویژه سازمان جاسوسی آمریکا (Special Activities Division) اولین نیروهای آمریکایی بودند که پای بر خاک افغانستان نهادند. نیروهای ویژه نظامی ا(Green Berets) “کلاه سبزها” دومین واحدهای نظامی آمریکا بودند که در افغانستان پیاده شدند. این نیروها همراه با نیروهای مخالف طالبان، در مصاف با این گروه به نبرد پرداختند. بریتانیا و استرالیا نخستین کشورهایی بودند  که به حمایت از آمریکا در افغانستان نیروی نظامی فرستادند. کانادا، هلند و جاپان  نیز هم زمان به این ائتلاف پیوستند وبدینسان، ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریزم در افغانستان پدیدآمد.

نیروهای آمریکایی در افغانستان به صورتهای گوناگون حضور و فعالیت دارند. بخشی از نیروهای آمریکایی را “تیم های باز سازی ولایتی”( PRT ) تشکیل می دهند که در تمامی ولایات افغانستان حضور دارند. افراد این تيم ها را صاحب منصبان نظامی تشکیل می دهند، هرچند که یونيفورم به تن ندارند. با آنکه این تیم ها با افرادی مسلح یونیفورم دار محافظت می شوند، درآنها افراد بی یونيفورم و یونيفورم دار حالت ثابت ندارند و از یک ولایت تا ولایت دیگر با هم تفاوت دارند. اعضای “پی آر تی” را بیشتر نیروهای ناتو تشکیل می دهند ولی کنترل ونظارت آنان بازهم به عهده آمریکا است.

“پی آر تی” درکنار برنامه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مسئوليت بازسازی نظامی پولیس ولایات را نیز بر عهده دارد. افراد تازه وارد در پوليس ملی توسط این تیم ها آموزش می بینند. این تیم ها در قومندانی های امنيه ولایات  نفوذ دارند و در تمامی کارهای اداری دولتی در ولایات مداخله می کنند. بدین ترتيب امور اداری و امنيتی ولایات را تحت کنترل دارند و درعزل و نصب واليان تصميم گيرنده اصلی محسوب می شوند. درکنار این مسئولیت ها، وظيفه مهم دیگر این تيم ها تحقیق وجمع آوری اطلاعات منطقوی (جاسوسی) برای دولت های شان می باشند.

 اسرار آمیز ترین بخش نیروهای آمریکا را “کمپنی های امنیتی خصوصی” آمریکائی تشکیل می دهند. گشت زنی در شاهراه ها، بدرقه کاروان های تدارکاتی، تأمين امنيت مراکز وشخصيت های خارجی ازجمله مسئولیت های این کمپنی ها به حساب می آید. این کمپنی ها، عملیات های شبانه، خانه تلاشی ها، ربودن افراد و شکنجه آنها و حفاظت از زندان های آمریکا در افغانستان  را، نیز بر عهده دارند. نیروهای این کمپنی ها را، نظامیان کشورهای مختلف تشکیل می دهند. اما صاحب منصبان آن ها، در مجموع آمریکایی اند ورهبری آن را آمریکایی ها بر عهده دارند. در آمارهای  رسمی،  معمولا از کمپنی های امنیتی وتیم های بازسازی ولایتی، سخن به میان نمی آید.

در سال های 2009 و 2010،  ده ها هزار نیروی آمریکایی در افغانستان اضافه شدند. بدین ترتیب مجموع نيروهاي آمريكایی در افغانستان از مرز يكصد هزار نفر فراتر رفت. همزمان با اين افزايش وسيع، انتقال مسئولیت های امنیتی  به نیروهای افغانستان روی دست گرفته شد و بحث خروج تدریجی نیروهای آمریکایی از افغانستان مطرح گردید. تاریخ تكميل اين دوپروسه، اواخر سال 2014 اعلام شده است.

جدول زمانی خروج نیروهای آمریکای هنوز بطور رسمی اعلام نشده است. آمریکا برآنست که در جریان سال های 2013 و 2014 بخش بزرگ نیروهایش را از افغانستان بیرون ببرد.  باقی مانده ی این نیروها، در پایگاه های نظامی دایمی آمریکا در افغانستان مستقر باقی خواهند ماند.

طبق برنامه اعلام شده، پروسه انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای افغان تا آخر سال 2014 تکمیل خواهد شد. اما آمریکا پیوسته تأکید دارد که بعد از آن تاریخ نیز افغانستان را ترک نخواهد کرد و بر مبنای یک قرار داد استراتژیک دراین کشور پایدار خواهد ماند؛ پیمانی که بیشتر از یک همکاری به اشغال و استعمار شباهت دارد.  البته در این پیمان وعده های ناچیزی برای دولت افغانستان نیز داده شده است، از جمله کمک های مالی و تسلیحاتی که صدالبته هیچ ضمانت اجرایی ندارد. هم اکنون مذاکرات پیچیده و بیشتر نهانی و دور از چشم رسانه ها و مردم برای نهایی ساختن سند مناسبات استراتژیک میان دولت های آمریکا و افغانستان در جریان است.

احسان صبا

http://afghandialog2011.blogfa.com/