بررسی چالشهای داخلی عربستان

آریانا نیوز: مرکز امنیت داخلی اسراییل در پژوهشی به بررسی چالشهای پیش روی عربستان سعودی در دو سطح خارجی و داخلی در مرحله کنونی پرداخت .

این مرکز در گزارشی نوشت که در سایه تحولات منطقه خاورمیانه و کاهش قیمت جهانی نفت، این مرحله در تاریخ این کشور نفتی بیشترین حساسیت را دارد. علاوه بر آن، تغییرات دراماتیکی اخیرا در پستهای کلیدی در دولت روی داده است و نسل جدیدی در ریاض به قدرت رسیده‌اند. تمامی این عوامل موجب به وجود آمدن شرایط نامأنوسی از چالشها برای ثبات عربستان شده است.

پایگاه خبری «الوسط» یمن با انتشار این گزارش نوشت که این پژوهش نیمه‌های ماه جاری میلادی نشر شده و طی آن، چالشهای داخلی عربستان بررسی شده است.

بر اساس این گزارش، درگیری داخلی در خاندان حاکم در عربستان بر سر قدرت به طور قابل ملاحظه‌ای در حال افزایش است. خاصتاً که قدرت شاهزاده محمد بن سلمان جوان و بی‌تجربه در حال افزایش است و در مقابل شاهزاده محمد بن نایف و سایر شاخه‌ها در داخل خاندان حاکم، از قدرتشان کاسته می‌شود.

با وجود آنکه رسانه‌ها بر روابط خارجه عربستان سعودی و مقابله آن با ایران متمرکز شده‌اند، اما منازعه در داخل خاندان سلطنتی تهدیدی اصلی برای ثبات سیاسی عربستان به شمار می‌رود.

بر اساس این پژوهش، چند ماه پیش، شاهزاده محمد بن سلمان به حیث وزیر دفاع و جانشین ولیعهد معرفی شد و در مقابل نزدیکان به ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان از تمامی نهادهای تصمیم‌گیرنده و کلیدی ریاض دور نگه داشته شدند. این تغییرات موجب شد تا برخی شاهزادگان تلاش برای براندازی ملک سلمان (پادشاه جدید عربستان) را آغاز کنند. این مسئله در تاریخ حیات سیاسی عربستان غیرطبیعی بود. در سایه افزایش نارضایتی میان شاهزادگان سعودی؛ تنها راه پایان دادن به این منازعات، سازش و توافق داخلی میان شاهزده‌ها است.

این پژوهش که «یؤال جوزنسکی» آن را تهیه کرده، به اوضاع امنیت داخلی در عربستان خاصتاً در منطقه شرقی این کشور نیز پرداخته است.

بنا بر این گزارش، حملات صورت گرفته علیه شیعیان در شرق عربستان از سوی داعش، مشکل جدیدی را برای رژیم حاکم در عربستان ایجاد کرده است. زیرا به هر حال بخشی از مسئولیت این اقدام داعش علیه ساکنان عربستان، به خاندان سلطنتی مربوط می‌شود خاصتاً که نهاد دینی عربستان در جریان درگیری با ایران، همواره از ادبیاتی خصمانه علیه شیعیان استفاده می‌کند.

از سوی دیگر در سال گذشته، قیمت جهانی نفت در سال گذشته به میزان 50 درصد کاهش یافت و پالیسی عربستان در قبال این پرونده با انتقادات زیادی مواجه کرده و همین امر خطری بزرگ برای ثبات رژیم سعودی در سایه افزایش مصارفی نظامی این کشور بر سر جنگ یمن به شمار می‌رود. زیرا با وجود تهدیدات خارجی علیه ریاض، نیاز به پاسخگویی به مطالبات مردم عربستان، جلب رضایت معارضان نیز افزایش یافته است.

در ادامه این پژوهش آمده است: از سوی دیگر جنگ در یمن و اهداف نظامی از آغاز آن، دائما در حال تغییر است و این اهداف روشن و شفاف نیستند. همین امر موجب دست و پا زدن ریاض در یمن شده است. درگیری با انصارالله در شمال یمن به رغم حملات هوایی مستمر عربستان، نتیجه‌ای نداشته و ورود نیروهای ائتلاف سعودی به مناطق کوهستانی در شمال یمن نیز بی‌‌فایده بوده و با انتقادات بین‌المللی همراه بوده است. اگر عربستان به جنگ در یمن نیز پایان دهد، باز نمی‌تواند ثبات و استقرار را به خود بازگرداند خاصتاً که اگر، حتی با حوثی‌ها سازش و توافق سیاسی صورت گیرد، باز این گروه تهدیدی برای جنوب عربستان به شمار می‌روند.

در این پژوهش ادعا شده، توافق امضا شده میان کشورهای بزرگ و ایران در زمینه برنامه‌ هسته‌ای به تهران این اجازه را داد که نقش بیشتری در عرصه منازعات خاورمیانه خاصتاً در منطقه خلیج فارس ایفا کند. ضمن اینکه عربستان سعودی در صدر کشورهای اهل تسنن مقابل ایران قرار دارد.

این پژوهش در خاتمه عنوان می‌دارد: در سایه تراکم چالشهای داخلی و خارجی و تحولات منطقه‌ای، می‌تواند موجب تغییر وجهه عربستان سعودی در منطقه شود. این تغییرات بر نظام منطقه‌ای در خاورمیانه نیز تاثیر خواهد گذاشت لذا اسراییل باید پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهد و همکاری میان ریاض و تل‌آویو را افزایش دهد.