7 قوس 1390 - مقالات
چالمرز جانسون استاد علوم سیاسی دانشگاه کالیفرنیا در کتابش تحت عنوان “Nemesis: The Last Days of the American Republic”* به بررسی وضعیت و جایگاه آمریکا در نظام بین الملل می پردازد. به زعم وی آمریکا نسخه جدید استعمار را از طریق پایگاههای نظامی اش در سرتاسر جهان به اجرا در می آورد و هدف ایجاد این پایگاه های نظامی بسط سلطه آمریکا و به تعبیر وی بسط امپراطوری جهانی آمریکاست. جانسون در سال ۲۰۰۷ این کتاب را نگاشته است. هدف وی از نگارش این کتاب دلسوزی برای مستعمرات آمریکا نیست، بلکه هشداری برای آمریکا نسبت به هزینه های هنگفت نظامی و نتایج نامطلوب آن برای آمریکا است.
اما این کتاب نکات جالب توجه و تامل برانگیزی از سیاستهای سلطه گرایانه آمریکا ارائه می دهد که می تواند هشدار جدی برای افغانستان باشد که زمزمه های ایجاد پایگاههای نظامی دائم آمریکا از مدتها قبل و در قالب پیمان استراتژیک به گوش می رسد. سلطۀ نوین آمریکا از طریق این پایگاهها حتی از دید یک آمریکایی هم قابل چشم پوشی نیست و باید امروز نسبت به عواقب وخیم این رویکرد آمریکا در افغانستان آگاه باشیم.
بخشی از کتاب جانسون را که در ارتباط با پایگاههای نظامی است ترجمه و در چهار یا پنج بخش ارائه می شود. ترجمه بخش نخست در ذیل این مقدمه به نشر می رسد. امیدوارم بخشی از واقعیت های موجود در ایجاد پایگاههای نظامی از طریق این ترجمه برای ما هم بیشتر روشن شود.
۷۳۵ پایگاه نظامی = امپراطوری جهانی**
با بیش از ۲۵۰۰۰۰۰ پرسنل خدماتی در سرتاسر دنیا و در پایگاههای نظامی پراکنده شده در هر قاره، زمان آن رسیده این حقیقت را باور کنیم که دموکراسی آمریکایی ما مولد امپراطوری جهانی است.
روزگاری شما می توانستید توسعه سیاست های استعمارگرایانه را با افزایش مستعمرات طراحی کنید. نسخۀ آمریکایی استعمار مبتنی بر پایگاه¬های نظامی است و با تغییر سیاست¬های جهانی می توانیم از نشانه های سلطه گری و نظامی گری که با آن رشد کرده است در مورد خودمان بیشتر آگاه شویم. البته درک و پذیرش وسعت و ارزش دقیق امپراطوری پایگاه های نظامی آمریکا ساده نیست. اطلاعاتی که در دسترس عموم قرار می گیرد هر چند آموزنده هستند اما به شدت گمراه کننده نیز می باشند. مطابق اسناد سالانه وزارت دفاع آمریکا از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ از اموال غیر منقول این وزارت در جهان، کاربرد ایجاد پایگاههای نظامی یک روند رو به افزایش را نشان می دهد.
براساس منابع رسمی تمام پایگاههای نظامی آمریکا در دیگر کشورها ۷۳۷ پایگاه بوده است و قسمت عمدۀ آن در عراق قرار داشته است .به دنبال دکترین جنگ پیشدستانه جورج بوش روند افزایش پایگاههای نظامی آمریکا در خارج از این کشور افزایش یافت. جالب توجه است که آمریکا ۳۸ مرکز تاسیساتی (مرتبط با ایجاد پایگاه نظامی) بزرگ و متوسط را در سال ۲۰۰۵ در سرتاسر جهان گسیل داشت (بیشتر پایگاههای هوایی و دریایی برایم بمب افکن ها و ناوگان دریایی طراحی شد). این تعداد تقریباً با ۳۶ پایگاه دریایی و پادگان نظامی بریتانیا در دوران اوج امپراطوری اش در ۱۸۹۸ برابری می کند. امپراطوری روم نیز در دوران عظمتش در سال ۱۱۷ بعد از میلاد مسیح ۳۷ پایگاه بزرگ برای آرامش قلمرو تحت سلطه اش از بریتانیا تا مصر، از اسپانیا تا ارمنستان نیاز داشت. شاید تعداد مطلوب قلعه های نظامی و استحکامات نظامی برای یک امپریالیست مستعد و متمایل به سلطه جهانی چیزی در حدود ۳۵ تا ۴۰ پایگاه باشد.
اطلاعات سال مالی ۲۰۰۵ ارائه شده از سوی پنتاگون ارزش پایگاههای خارج از آمریکا را حداقل ۱۲۷ میلیارد دلار برآورد می کند. هر چند این رقم پایین به نظر می رسد اما همین رقم به ظاهر پایین هنوز هم بسیار بالاتر از تولید ناخالص ملی بسیاری از کشورهاست.
در یک برآورد دیگر ارزش تمام پایگاههای نظامی آمریکا در حدود ۱/۶۵۸ میلیارد دلار تخمین زده می شود( ارزش پایگاه مبتنی است بر برآورد وزارت دفاع از هزینه ای که در قبال آن صرف می شود). در طول سال مالی ۲۰۰۵ ، فرماندهی کل نیروهای نظامی برای پایگاههای بیرون از خاک آمریکا در حدود ۱۹۶۹۷۵ پرسنل بعلاوه هیمن تعداد نیروی غیر نظامی از وزارت دفاع آمریکا و همچنین در حدود ۸۱۴۲۵ نیروهای محلی خارجی را به خدمت گرفت.
در سال ۲۰۰۵ کل پرسنل نظامی آمریکا در سطح جهان (شامل خود آمریکا ) ۱۸۴۰۰۶۲ نفر می باشند که توسط ۴۷۳۳۰۶ نفر از نیروهایِ خدماتی غیر نظامیِ محلی به خدمت گرفته شده توسط وزارت دفاع پشتیبانی می شوند.
مطابق اسناد پنتاگون پایگاههای خارج از آمریکا شامل ۳۲۳۲۷ پادگان ، پناهگاه، مریضخانه و دیگر تاسیاست می باشند که مربوط به خودشان می باشد. و بیش از ۱۶۵۲۷ مراکز تاسیساتی به صورت استیجاری در خدمت آنهاست. وسعت این مایملک ثبت شده در فهرست اموال شامل ۴۸۷/۳۴۷ جریب فرنگی ( Acre جریب فرنگی برابر با ۰۶۵۳۴ پای مربع و یا در حدود ۷۴۰۴ متر مربع برای سنجش مساحت زمین می باشد)، در خارج از خاک آمریکاست. و ۲۹۸۱۹۴۹۲ جریب فرنگی در کل جهان می باشد که پنتاگون را به سادگی به یکی از بزرگترین صاحب خانه های جهان تبدیل می کند.
این ارقام هر چند بسیار کلان هستند اما نمی توانند سرپوشی بر حقایق اساسی باشد که ما در ذیل آن اشغالگر جهانی هستیم. گزارش ساخت پایگاه سال ۲۰۰۵ ، گزارشی شکست خورده است. مثلاً با نام بردن هر پایگاه نظامی در کزوو (تلاش گزارش پنتاگون برای شفافیت دهی) ولو اینکه آن سایت، کمپِ بزرگ بوند استیل (Bondsteel) باشد که در سال ۱۹۹۹ ایجاد و توسط شرکت (Kellogg Brown & Root) KBRحفظ و نگهداری شده است و یک شاخه از شرکت هالیبتون هوستون بوده است در شکست گزارش بی تاثیر است.
این گزارش به طور مشابهی پایگاههای نظامی آمریکا در عراق و افغانستان (۱۰۶ پادگان از می ۲۰۰۵) ، اسرائیل، قرقیزستان، قطر، و ازبکستان را از قلم می اندازد. غیر از اینها نیز ارتش آمریکا پایگاههای بزرگی را در خلیج فارس و منطقۀ آسیای مرکزی از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به بعد ایجاد کرده است.
آنچه در مقدمه گفته شد مبنی بر ایجاد پایگاهها و تاسیسات در خارج از آمریکا با هزینه کشورهای دیگر (هرچند این گفته اکیداً صحت ندارد) دستاویزی برای پنتاگون بوده است تا بخشی از هزینه ها را شامل گزارش نکند. در گزارش ۲۰ سایت در ترکیه شامل شده است که اینها اصلاً متعلق به ترکیه می باشد و آمریکا به طور مشترک از آنها استفاده می کند.
پنتاگون روند از قلم انداختن بیش از ۵ میلیارد سرمایه نظامی و تاسیسات جاسوسی را ادامه می دهد. اگر یک حسابرسی صادقانه در کار بود وسعت واقعی امپراطوری نظامی ما شاید بیش از ۱۰۰۰ پایگاه مختلف در خارج از آمریکا را شامل می شد. اما هیچکس (شاید حتی پنتاگون ) همی نمی تواند تعداد واقعی آنها را ابراز دارد.
پایان بخش نخست