چه چیزهایی داعش را به افغانستان می کشاند؟

گزارشهای رسیده نشان می دهد که فعالیت شبه نظامیان وابسته به داعش در نقاط مختلف کشور به نحو چشمگیری افزایش یافته که مخاطراتی را برای ما و حتی برخی همسایگان به ویژه ایران ایجاد خواهد نمود.

شاید در ابتدا تعیین والی برای منطقه خراسان (متشکل از افغانستان، مناطق شمال شرقی ایران و آسیای مرکزی ) از سوی خلیفه خود خوانده داعش، اغراق آمیز به نظر می رسید، اما افزایش فعالیت عناصر این گروه تروریستی بر نگرانی ها افزوده است.

آنچه مسلم است حضور داعش در افغانستان بیشتر در راستای تبلیغات جهانی این گروه است تا ایجاد یک گروه مقتدر چرا که نه طالبان و نه داعش در کشور ما ریشه ندارند. اگر هم گروهک هایی این روزها خود را داعشی می خوانند مربوط به توانایی‌های ذاتی آنها در افغانستان نیست بلکه این ظرفیت داعش در گرد‌آوری گروه‌های انفرادی شبه نظامی زیر یک چتر است.

البته پس از اعلام وفاداری شماری از فرماندهان طالبان به داعش و تلاش ها برای کسب حمایت مالی و همکاری متقابل، نشان داده که حامیان و عناصر داعش برای نفوذ در دیگر مناطق منطقه از جمله کشور ما انگیزه دارند.

لذا باید عوامل موثر در قدرت گیری داعش در افغانستان مورد بررسی قرار گیرد تا راه های جلوگیری از نفوذ این گروه تروریستی مسدود گردد (البته اگر سران دولت وحدت ملی در این رابطه تمایلی داشته باشند و یا اربابان غربی شان بگذارند تا از نفوذ داعش در افغانستان جلوگیری شود)

عوامل متعددی را می توان در سیطره تدریجی تروریست های داعش در افغانستان بر شمرد که تداوم آن پیامدهای گسترده ای را برای سراسر منطقه آسیای مرکزی، از جمله ایران و پاکستان در بر خواهد داشت.

اولین علت آن اقدامات توحش آمیز تروریست های داعش و قدرت نامحدود اعضای آن است که توانستند جایگزین افراط گری های القاعده شوند. متاسفانه طی سالهای گذشته حمایت مطلق رژیم های پاکستان، سعودی و آمریکا از افراط گرایان باعث شده تا نطفه ی شکل گیری تروریستها، افغانستان باشند و از آنجایی که بیسوادی، فقر و ناآگاهی از عوالم جذب این گروه های افراطی است، احتمال استقبال از داعش در کشور ما وجود دارد.

علت دیگر گفتگوهای صلحی است که این روزها بازار داغی نیز پیدا کرده است. با روی کار آمدن اشرف غنی موقعیت سیاسی – نظامی طالبان کاهش یافته است که قطعا این موضوع به مزاج برخی از تندروهای طالبان شیرین نخواهند آمد و آنها برای ابراز نارضایی خود هم که شده، به عراق و سوریه رفته و یا با تغییر رنگ پرچم، خود را داعشی می خوانند

علت دیگری که می تواند زمینه ساز حضور داعش در کشور ما باشد، ناکارآمدی دولت است. متاسفانه در 13 سال حکومت کرزی و شش ماه حکومت اشرف غنی، در تمامی مقوله های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، آموزشی و رفاهی در سطح جامعه پیشرفت چندانی حاصل نشده تا نارضایی مردم از حکومت دوچندان شود و آمادگی پیوستن به جریان های مختلف را داشته باشند. همانگونه که طی این سالها افراد زیادی بدلیل معضلات اقتصادی و رفع نیازهای مالی به گروه طالبان پیوستند.

از طرف دیگر میل حامیان داعش به بی ثبات همسایگان افغانستان را نیز نمی توان نادیده گرفت. قطعا افزایش حضور داعش در افغانستان و تلاش برای بسط آن به منطقه خراسان که شامل بخش عمده ای از آسیای مرکزی نیز می شود، طبیعتا تاثیرات منفی را کشورهای همسایه از جمله ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و حتی ایران و پاکستان می گذارد که موجب سرایت بیش از پیش تروریزم در سراسر منطقه خواهد شد.

نکته حایز اهمیت در این راستا آن که نبایستی از نقش فعال و غیر قابل چشم پوشی پاکستان و عربستان سعودی در این زمینه عبور کرد. حکومت پاکستان در طول دو دهه گذشته بزرگترین متحد طالبان و تروریزم در منطقه بوده است که با حمایت حاکمان سعودی توانسته با کمکهای مالی و تسلیحاتی گسترده، موجب رشد جریان های تکفیری در سراسر منطقه شود.

به هر حال آنچه مسلم است اینکه غرب با کمک مزدوران خود سعی در بی ثبات کردن بیشتر افغانستان و منطقه دارند که امیدواریم این بار مانند بیست سال پیش ماجرای ظهور طالبان یکبار دیگر تکرار نشود.