هشدارهایی که جدی گرفته نشد!

احزاب سياسي، وکلاي پارلمان، اجتماعات مردمي و… به صورت مداوم به دولت افغانستان هشدار دادند که شمال افغانستان در حال ناامن شدن است. اما طبق معمول مقامات دولتي در ابتدا به طور کلي منکر تهديد طالبان شدند و پس از مدتي اعتراف کردند که طالبان شمال را تهديد مي کنند.

فصل زمستان و با سرما و برف در راه است. اما افغانستان جنگ هاي داغي را تجربه مي کند. امسال گروه تروريستي جديدي به نام داعش نيز بر طرف هاي درگير در جنگ افغانستان افزوده شده است. اين گروه يک خطر جدي براي امنيت افغانستان به شمار مي رود. شماري از افراد سابق طالبان و جنگجويان سابق به اين گروه پيوسته اند. اين گروه در شماري از حملات و آدم ربايي ها دست دارد. داعش به شدت تلاش دارد تا جايگاه مشخصي در جنگ افغانستان براي خود بيابد. داعش از يک سو مي خواهد در مقابل دولت بيايستد و اعتباري براي خود بيابد و از سوي ديگر نيز در مقابل طالبان عملا مي جنگد و مي خواهد افراد و مناطق طالبان به سوي خود بکشد. جنگ هاي خونيني که بين طالبان و داعش درگرفته است، بر سر تسلط بر منابع و منافع در ولايات و ولسوالي هاي کشور بوده است.

طالبان نيز با رهبري جديد خود، امسال تحرک بيشتري از خود نشان داده اند. طالبان بر خلاف رويکرد سالهاي پيش خود، در انظار و به حمله هاي منظم بر مناطق و تصرف آنها و نگهداشتن آن روي آورده اند. بحث اصلي بر سر اين است که طالبان چگونه مي توانند از چنين تحرکي برخوردار باشند. طالبان اکنون در بسياري از ولايات افغانستان مي جنگند و بسياري از ولايات ديگر را تهديد مي کنند. در حالي که طالبان نمي بايد بتوانند به تحرکي اين چنين دست بزنند. تحرک سريع طالبان و حمله بر مناطق مختلف، بيشتر از هر چيزي به نبود استراتژي نظامي دولت برمي گردد. بديهي است که اگر دولت مي خواهد طالبان را در شمال کشور نابود سازد، بايد با پيروي از استراتژي نظامي دولت با طالبان بجنگد. در اين صورت نبايد به طالبان اجازه داده شود که با عقب نشيني از يک ولايت، يا ولسوالي بر ولايت يا ولسوالي ديگري حمله کنند.

شکست طالبان در يک ولايت، بايد به معناي اين باشد که طالبان براي ماهها نتوانند به خود بيايند. طالبان بعد از شکست نبايد توان حمله مجدد و با قدرت بيش از پيش بر ولايات و ولسوالي ها را داشته باشند. در حالي که برعکس آن مشهود است. طالبان از يک ولايت عقب نشيني مي کنند و با فاصله اي بسيار کم بر همان اهداف سابقه خود با قدرت و توان بيشتري حمله مي کنند.

مطالعه ناامن شدن شمال کشور کمک مي کند که بفهميم وضعيت دولت در جنگ با طالبان چگونه است. طالبان چند سال است که به سوي شمال در حرکت بوده اند. رسانه هاي گروهي، احزاب سياسي، وکلاي پارلمان، اجتماعات مردمي و… به صورت مداوم به دولت افغانستان هشدار دادند که شمال افغانستان در حال ناامن شدن است. اما طبق معمول مقامات دولتي در ابتدا به طور کلي منکر تهديد طالبان شدند و پس از مدتي اعتراف کردند که طالبان شمال را تهديد مي کنند و در نهايت نيز حالت امروزي را شاهد هستيم که طالبان با حمله بر مناطق و ولسوالي هاي شمال کشور گاه پيروز مي شوند و گاه شکست مي خورند.

جنگ افغانستان بيش از هر چيزي نياز به مديريت دارد. مطالعه دقيق جنگ نبود مديريت را در جنگ افغانستان برجسته تر مي سازد. تصور اينکه مهمترين وزارت در مبارزه با تروريزم با سرپرست اداره مي شود و با گذشت ماه ها، هنوز هم دولت نتوانسته به فردي را به پارلمان معرفي نمايد و راي اعتماد وکلا را بگيرد، نبود مديريت سالم را به خوبي برملا مي سازد. در نبود مديريت درست و استراتژي کارآمد براي جنگ با طالبان، دولت افغانستان مجبور است به رويکرد دفاعي در مقابل طالبان روآورد. و طالبان از اين ضعف ها بيشترين استفاده را مي برند و مي خواهند تا رسيدن فصل زمستان مواضع و قدرت خود را مستحکم بسازند.