نگاه ها به تاپی دوخته شده است

مشکل افغانستان عدم همکاری و یا مشارکت در پروژه های منطقه ای یا بین المللی با محوریت ملی و یا انکشافات ملی با نظارت مستشاران خارجی نیست که از این موارد در قلب آسیا زیاد یافت می شود؛ مشکل در عدم فرصت شناسی و استفاده بهینه از موقعیت ها است.

نفت و گاز به عنوان مهمترین سوخت مورد نیاز در خاورمیانه و نیز غرب محوریت پروژه همکاری چهار جانبه تاپی را شکل می دهد که کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان و هند در آن سهیم و دخیل اند اما…

اما این پروژه طویل المدت که از 2005 تاکنون کابل، دهلی نو، اسلام آباد و عشق آباد را درگیر خود ساخته است و با تبلیغات و سروصدای رسانه ای زیادی همراه بوده است هنوز به بهره برداری کامل نرسیده و به انبوه ابهامات اذهان عمومی پاسخ نداده است.

انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند پروژه ای عظیم و با سود سرشار برای افغانستان در جایگاه کشور واسطه و ترکمنستان در جایگاه کشور صادرکننده خواهد بود در حالی که هند و پاکستان نیز به نبه خود از این فرایند منتفع خواهند شد.

نگاه ها درحالی به تاپی دوخته شده است که تامین امنیت کامل و جامع در مسیر لوله های انتقال گاز میان چهار کشور از اهم اولویت ها و ضرورت ها است. تحرکات طالبان، داعش، تروریست های دیگر و حلقات وابسته به آنها تهدیدی جدی برای اختلال در این مسیر محسوب می شوند.

به درازا کشیده شدن ی دهه ای این مشارکت عظیم جدا از ضرورت سنجش جوانب کار به دست اندازی ها و مخالفان ذی نفع در عدم این انتقال گاز برمی گردد که گروه های فشار در داخل افغانستان و نیز بازماندگان از این همکاری چهارجانبه را شامل می شوند.

وزرای معادن و پطرولیوم هر یک از این ارکان اربعه در طول 2005 تا 2015 تغییرات بیشماری کرده اند اما منافع کشورها ایجاب کننده چارچوب ها و خطوط قرمزی بوده است که آغاز به کار بهره برداری از تاپی را تا ده سال به تعویق انداخته است.

افغانستان گرچه به زعم بسیاری از کارشناسان اقتصادی به سود 300 هزار دالر در سال از این انتقال گاز دست خواهد یافت اما فرصت سوزی ها، غرض ورزی ها، فساد اداری و عدم سرمایه گذاری در نقاط استراتژیک نمی تواند چشم اندازی روشن از این عایدی سالانه بدست دهد.