ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان كه بود؟

ملک عبدالله بن عبدالعزیز ششمین پادشاه عربستان سعودی و دهمین فرزند «عبدالعزیز آل سعود» بنیانگذار عربستان جدید بود. ملک عبدالله بن عبدالعزیز اوایل اوت 2005 به جای ملک فهد برادر ناتنی خود به عنوان ششمین پادشاه عربستان سعودی به قدرت رسید. وی حدود نیم قرن ریاست گارد ملی را تا سالهای اول پادشاهی خود برعهده داشت.

وي در سال ١٩٢٤متولد شد و از اول آگوست ٢٠٠٥( ١٠ اسد ١٣٨٤) به دنبال مرگ برادرش ملک «فهد بن عبدالعزیز»، به تخت سلطنت نشست و به طور رسمی به عنوان پادشاه عربستان معرفی شد.

وی همان روز امیر «سلطان بن عبدالعزیز» برادر کوچک تر خود را به عنوان ولیعهد عربستان منصوب کرد.بر سر زندگی ملک عبدا… حرف های ضد و نقیض بسیاری وجود دارد.

گفته می شود پدرش عبدالعزیز با خانواده دشمنی داشت. در فرهنگ عرب اگر کسی با خانواده ای دشمنی داشته باشد، برای ابراز کینه و دشمنی اش به هر ترفندی دختر آن خانواده را می گیرد.

اعراب معتقدند با این کار، چشم آن خاندان را در آورده اند. عبدالعزیز نیز از آنجا که او پادشاه و حاکم مطلق بلاد حجاز بود، به ناچار خانواده مورد غضب مجبور شدند دخترشان را به او بدهند. عبدا… تا بزرگ شدنش در میان این خاندان سختی های زیادی را متحمل شد.

او تنها پسر مادرش بود و به سبب سابقه ای که داشت، خاندان سلطنتی او را از خود دور می کردند و سر ناسازگاری بسیاری با او داشتند. این امر باعث شد تا عبدا… از خاندان سلطنتی کینه ای به دل بگیرد و همیشه به فکر تلافی باشد. چند بار خانواده سلطنتی سعی کردند تا او را بکشند اما این مساله راه به جایی نبرد تا این که او بعد از ٣پادشاه به ولیعهدی و سپس به پادشاهی عربستان منصوب شد. اتفاقی که برای تمام خاندان سلطنتی تلخ و باورنکردنی تلقی می شد.

عبدا… از سال ١٩٩٦به طور غیر رسمی و از سال ١٩٩٨به طور رسمی زمام دار امور کشور شد و با تصویب قانونی در مجلس فرمایشی عربستان و با استفاده از نفوذ خود توانست بسیاری از اختیارات پادشاه اعم از ریاست کابینه را خود بر عهده بگیرد. این اتفاق برای بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی غیرقابل تحمل بود و هر از گاهی به مقابله با آن بر می خاستند.

عبدا… بر عکس دیگر اعضای خاندان سلطنتی و برادر متوفی اش فهد که گرایش بسیاری به آمریکا داشت، به شدت انگلیسی و ضد آمریکایی نشان می داد. با این که او از سیاست اقتصاد و فرهنگ باز حمایت می کند و بر عکس بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی تفکری ضد رادیکالیسم و ضد وهابی دارد، در میان مردم عربستان و فرهنگ افراطی حاکم بر آن محبوب است. مردم عربستان او را دوست دارند و اجرای اصلاحات سیاسی و اقتصادی به محبوبیت او افزوده است. با استفاده از همین ابزار او توانست به صورت آرام و مسالمت آمیز با افراطیون وهابی مقابله کند و از نفوذ آنها در کشور تا حدی بکاهد.

نفوذ فرهنگ غربی در عربستان،

این سیاست تا بدانجا پیش رفت که او خود، برادرش و خاندان سلطنتی را غیر وهابی و حتی ضد وهابی معرفی کرد. او با حفظ ظاهر ضد آمریکایی اجازه داد تا فرهنگ غربی به کشورش نفوذ کند و تا آنجا پیش رفت که مکان های اختصاصی برای گردشگران خارجی ایجاد شود. مکان هایی که به صورت غیر علنی به سعودی ها نیز اجازه می داد تا آن ها نیز از این مکان ها استفاده کنند. او برای گردشگری اهمیت بسیاری قایل است، اما همیشه گفته است که با وجود فرهنگ افراطی و نفوذ آن در جامعه نمی توان برای گردشگری کشور کاری کرد. از سال ١٩٩٨او به صورتی بسیار آرام و نامحسوس اقدام به دنبال کردن پروژه ای در جهت باز کردن فرهنگ جامعه کرد. از سال ٢٠٠٠نگاه او به گردشگری از حالتی صرفا مذهبی خارج شد و جای خود را به نگاهی کاملا اقتصادی داد.

از این رو اقدام به ترویج گردشگری داخلی کرد، از اعمال فشارهای سخت به مناطق شیعه نشین ولی کلیدی عربستان مانند بندر «دمام» کاست، به شیعیان عربستانی اجازه سفر، ارتباطات و مکاتبات آزاد داد و برای نخستین بار در تاریخ عربستان به مناطق شیعه نشین این کشور سفر و با سران شیعه دیدار کرد. در دوران او برای اولین بار در تاریخ عربستان امکان سفر دریایی از بندر دمام به بنادر ایران و امکان ایجاد خطوط هوایی از این شهر به شهرهای ایران مطرح شد.

دوران: رییس هیات وزیران

فرمانده نیروهای مسلح

ولیعهد سابق عربستان سعودی

ششمین پادشاه عربستان سعودی ۲۰۰۵-تاکنون

تاجگذاری: 12

نام کامل: ملک عبدالله بن عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن فیصل بن ترکی بن عبدالله بن محمد بن سعود

زادروز: ۱ اوت ۱۹۲۳(۱۹۲۳-08-0۱) ‏(۸۸ سال)

زادگاه: ریاض٬ عربستان سعودی

پس از: فهد بن عبدالعزیز

دودمان: آل سعود

پدر: ملک عبدالعزیز

مادر: فهده بنت العاصی بن شريم

فرزندان: ۷ پسر و ۱۵ دختر

دین: اسلام

جانشینی،

در درون خاندان سعودی بر سر جانشینی پادشاه اختلافاتی وجود داشت. کسی که بعد از شاهزاده سلطان توانست به ولیعهدی برسد، شاهزاده نایف بن عبدالعزیز بود که ۲ سال از شاهزاده سلطان جوان‌تر بود. اما شاهزاده نایف ، دومین ولیعهد عبدالله نیز در شانزدهم ژوئن 2012 از دنیا رفت. وی معتقد بود که حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر توسط یهودی‌ها انجام شده است. پس از مرگ نایف برادرش ، سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد عبدالله بن عبدالعزیز شد.

روابط ریاض و واشنگتن،

روابط ریاض و واشنگتن پس از حادثه ۱۱ سپتامبر، تحت‌الشعاع روابط خاندان سعودی با برخی از تروریست‌ها و حمایت از آنها قرار گرفت. با این وجود همکاری‌های دو کشور همچنان در سطح بالایی ادامه دارد. در این خصوص به نظر می‌رسد وابستگی آمریکا به نفت عربستان، بیش از آن چیزی است که از دید مقامات آمریکا قابل صرف‌نظر کردن باشد. به همین دلیل عربستان همچنان به عنوان مهمترین متحد کلیدی امریکا در خاورمیانه باقی مانده است. تحولات داخلي و اصلاحات سياسي و اجتماعي در عربستان، روابط سعودي – آمريكا و مناسبات عربستان با عراق و ايران از جمله مسایلی است که خصوصا در تحولات پس از حمله آمریکا به عراق، در مطالعات مرتبط با سیاست‌ خارجی کشور عربستان اهمیت بسزایی پیدا کرده است.

روابط آمریکا و عربستان اگرچه همواره روابطی استراتژیک توصیف شده اما به جرات می‌توان گفت که این روابط هیچ‌گاه از تنش‌ها جدا نبوده و فراز و نشیب‌های زیادی را به خود دیده است. از نگاه بسیاری از تحلیل‌گران روابط آمریکا و عربستان سعودی، رابطه بین شر و نیکی است. نویسنده با ذکر این مقدمه تلاش کرده تا به چرایی کمک‌های نظامی اخیر آمریکا به کشورهایی نظیر مصر و عربستان پاسخ دهد و پیامدهای چنین سیاستی را تحلیل نماید.

دو نقطه تعادل روابط آمريکا و عربستان سعودي از دوران قديم – جنگ سرد و سلطه آمريکا بر ميادين نفتي رياض- ديگر به پايان رسيده و واشنگتن و رياض بايد به دنبال منافع مشترکشان در ديگر حوزه‌ها بگردند. این نوشتار به تحليل روابط واشنگتن – رياض خصوصا پس از وقوع انقلاب عربي در کشورهاي خاورميانه پرداخته است.

عربستان سعودی درغرب آسیای جدید،

روابط آمریکا با عربستان سعودی برای دهه‌ها، یکی از بنیان‌های سیاست آمریکا در خاورمیانه بوده است. دو کشور علی‌رغم اختلافات تاریخی، فرهنگی، سیاسی به‌طور کلی بر سر مسایل مهم اقتصادی و سیاسی با هم توافق و اغلب برای حفظ منافع متقابل به‌هم متکی بوده‌اند. در این میان یکی از مسایل بنیادین ثبات رژیم عربستان است که در نوشتار حاضر بنیان‌های ثبات این کشور و منابع بالقوه ناآرامی آینده در عربستان در ابتدا مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه نویسنده به وضعیت و سیاست منطقه‌ای عربستان پرداخته است به‌نظر نویسنده عربستان علی‌رغم استفاده از نفوذ مالی، سیاسی و مذهبی‌اش بر کشورهای همسایه، اخیرا با مشکلاتی در رابطه با این نفوذ روبه رو بوده است.

وی سمت های ریاست هیات دولت، فرماندهی نیروهای مسلح، ولیعهدی را به عهده داشت و نام کامل اش نیز ملک عبدالله بن عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن فیصل بن ترکی بن عبدالله بن محمد بن سعود بود.

گفتنی است، ملک عبدالله بن عبدالعزیز در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۵ پس از مدتی بستری شدن در بیمارستان، در پی ابتلا به بیماری سینه پهلو درگذشت.