لایق اداره ی ولایت نورستان چه کسی است؟

موضوع ناامنی در ولایت نورستان مطلب خاصی نیست وقتی که سهولت های ابتدایی زندگی از جمله سرک، ساختمان های مکاتب و شفاخانه های درمانی در آن وجود ندارد.

اینکه والیان گذشته در این ولایت چه می کردند سوالی است که واقعا باید به آن رسیدگی جدی شود، چرا که حتى پنج درصد امنيت در اين ولايت وجود ندارد و تاکنون مورد توجه اداره مرکزى قرار نگرفته است. مشکلات ابتدایی مردم که جای خود دارد.

این کمال بی انصافی از سوی دولت وحدت ملی خواهد بود که بخواهد کسانی را مسوول اداره ی ولایت نورستان کنند، که ادامه دهنده راه والیان پیشین باشند.

ولايت نورستان

ولايت نورستان يکى ولايات شمال شرقى کشور و يک منطقه تاريخى است که در دوره هاى مختلف به نام هاى مختلف مسمى گرديده است .

ولايت نورستان از نگاه موقعيت جغرافيايى يک منطقۀ کوهستانى است که در زمان هاى قديم بنام کافرستان ياد مى شد و بلور يا بلورستان نام ديگر اين ولايت ميباشد؛ اما بايد گفت که بلوريان تنها به منطقه نورستان نه ، بلکه بعضى مناطق کنر، چترال و کاپيسا نيز مربوط ولايت بلورستان بود .

اميرعبدالرحمن خان پاچا افغانستان اين منطقه بعد از عمليات نظامى در تصرف خود در آورد و شامل افغانستان شد . اين منطقه در آن زمان نيز به نام هاى کافرستان و بلورستان ياد مى شد؛ اما بعداً تمام باشندگان اين منطقه مشرف به اسلام شده اند و منطقۀ آنان به نام نورستان مسمى شد .

برخى بيشتر نورستان از دره ها ، کوها و تپه ها تشکيل شده ، مناطقى هموار ندارد . داراى زمين هاى کم زراعتى است و يکتعداد درياها در آن جريان دارد که پل هاى چوبى بر فراز آن ساخته شده است .

مساحت ولايت نورستان ٩٢٦٧ کيلومتر مربع و نفوس آن درحدود چهار صد هزار تن تخمين شده ؛ اما تعداد زياد از باشندگان اين ولايت در ولايات ننگرهار ، لغمان و کنرمستقر اند . پارون مرکز ولايت نورستان ميباشد .

زبان اصلى مردم نورستان نورستانى ، ١٥ درصد مردم آن به زبان پشه يى صبحت کرده و يک در صد باشندگان آن پشتون و در بعضى مناطق تاجیک نيز وجود دارد ؛ اما زبان ادارى اين ولايت پشتو است .

اين ولايت در شمال با ولايت بدخشان، در شرق با چترال و منطقۀ کشمير پاکستان ، در جنوب با ولايت کنر و در غرب با پنجشير، کاپيسا و لغمان همسرحد است .

اقليم نورستان :

اقليم نورستان ملايم است ، همه سال از ٦٠٠ تا ٨٠٠ ملى متر بارش دارد ، بخش هاى شمالى نورستان در زمستان بسيار يخ و درجه حرارت تا منفى ده ميرسد.

ولايت نورستان يک ولايت کوهستانى است . در فصل زمستان بارش شديد برف در آن صورت ميگيرد و تمام راه هاى آن مسدود ميشود ، هواى اين ولايت در زمستان شديداً سرد؛ اما در فصل هاى ديگر سال معتدل و برخى مناطق آن در تابستان بسيار گرم ميشود.

واحدهاى ادارى :

اين ولايت به شمول مرکز از هشت واحد ادارى تشکيل شده که عبارت است از : پارون ( مرکز) ، واما ، کامديش ، پرگمتال، دواب ، نورگرام ، وانت وايگل ومندول .

زراعت :

برخى بيشترمناطق نورستان جنگل زار و زمين هاى زراعتى در آن کمتر است. جنگلات اين ولايت شامل جلغوزه ، چهار مغز ، ارچه ،ناجو ، بلوط ، شيشم ، گل بيد، چنار ، نيمه چنار و همچو درخت هاى ديگر است .باغات ميوۀ تازه در ولسوالى نورگرام نورستان غربى وجود دارد و يکتعداد مردم اين ولايت مصروف مالدارى ميباشند .

صنعت :

مردم اين ولايت به ويژه زنان نورستان مصروف صنايع دستى چون دوختن تيکه هاى پشمى و نخى ميباشند و بعداً در ساخت لباس هاى محلى از آن کار ميگيرند .

معادن زياد در ولايت نورستان وجود دارد که به شکل غيرفنى و غير قانونى استخراج ميشود .

تاکنون کدام فابريکه در ولايت نورستان ديده نميشود . مسوولين اين ولايت مى گويند که محيط و آب هواى نورستان براى ايجاد فابريکات وصنعت کاملاً مساعد است ؛ اما تاکنون کدام سرمايه گذار درمورد اقدام نکرده است.

در ولايت نورستان فقط پکول وچپن به شکل شخصى ساخته ميشود که بيشتر در اين ولايت مورد استفاده قرار گرفته است .

مشاهير :

نائب سالارعبدالوکيل خان، گل ميرخان، فرمون خان ، مولوى افضل ، دولت انقلابى ، عبدالله خان نورستانى ، مولوى غلام ربانى ، عبدالقديرنورستانى، شيخ فضل احمد مسلم ، سميع الله ، سليمان ، مجيد رشيدى، سلطانه نورستانى، جنرال قيس و همچو افراد ديگر از چهره هاى شهير اين ولايت شمرده ميشود.

کلتور :

رسم و رواج ، عادات و فرهنگ باشندگان ولايت نورستان با مردم ساير ولايات ديگر کشور شباهت ندارد . برخى بيشتر مردم اين ولايت مالدار هستند ، خانه هاى دو منزله چوبى اعمار کرده که يک کلکين آن به طرف شرق و ديگر آن به سوى غرب باز ميشود . روى چپرکت مى خوابند و سر ميز نان ميخورند . لباس هاى آنان از پوست و پشم هاى حيوانات ساخته شده است . مردان آن از پکول استفاده کرده و پدر دختر از پدر بچه يکتعداد مواشى منحيث طويانه ميگيرد .

خويشاوندان و دوستان خانواده عروس و داماد بز، گوسفند و يا مواشى ديگر منحيث تحفه به آنها ميدهند ، آن را حلال کرده و بعد آن را به ٢٤ قسمت تقسيم و براى پختن در ديگ انداخته ميشود .

گوشت را نيم خام کرده و بعداً براى هر قسمت گوشت يک فرد ويژه ايستاد و آن قسمت به همين فرد مشحص ميدهد .

قسمت گوشت ديگر، به بزرگان و ملاامام قريه داده ميشود که به آنان تسليم ميشود و در عروسى بجاى نان ديگر، تنها گوشت داده ميشود.

مردم اين ولايت ميتواند که به خانه هاى يک ديگر بدون کدام مشکل رفت آمده نمايند ، زنان اين ولايت از مردم بيگانه ستر نمى کنند .

فعاليت هاى ديگر فرهنگى در اين ولايت صفر است ، تنها يک راديو در نورگرام و يک راديو دولتى در پارون فعاليت دارد .

اين ولايت از موسيقي ويژه محلى نيز برخوردار است که با سامان آلات ويژه چون دب و تمبل کوچک در روزهاى شادى نواخته ميشود وعلاقه مندان خاص دارند .

علاوه بر آن نواختن توله و يک نوع سيتار خاص که در نورستان ساخته و به نام واج ياد ميشود ، نيز در موسيقى محلى نواخته ميشود .

ورزش :

بازى هاى مختلف محلى چون خوسى، توپ دنده ، واوروکى و همچو ديگر در ولايت نورستان مروج است

بازى انگشت از بازى هاى مشهور نورستان است که در فصل زمستان از سوى اکثريت مردم نورستان اجرا ميشود؛ اما بازى هاى ديگر فزيکى چون خوسى ، توپ دنده ، دز غپى و همچو بازى هاى ديگر در فصل هاى بهار و تابستان بازى ميشود .علاقه مندان و بازى کنان واليبال، نسبت به هر نوع بازى ديگر بيشتراست .

اما اخيراً بازى کرکت مثل ساير ولايات کشور در نورستان نيز رشد کرده و اين ولايت از يک تيم منتخب برجسته کرکت برخوردار است که اکثراً در مسابقات ولايتى خوب درخشيده و گاه گاهى مسابقات کرکت نيز در پارون مرکز ولايت برگزار مى نمايد .