11 حوت 1393 - مقالات
گروه جهادی دولت اسلامی موسوم به داعش یک ویدیوی پنج دقیقه ای را منتشر کرده که در آن عاملان این گروه را در حال تخریب تمام مجسمه های موزیم تاریخی موصل عراق نشان می دهد.
بنابر گزارشها، قدمت برخی از این مجسمه ها به قرن هفتم قبل از میلاد مسیح باز می گردد که اعضای این گروه تروریستی، این مجسمه ها را نماد بت پرستی می دانند. این گروه افراطی پیش از این نیز بسیاری از مقبره ها و اماکن مقدس اسلامی را در عراق و سوریه تخریب کرده بود در حالیکه گزارش های متعددی از فروش برخی آثار تاریخی عراق در بازار سیاه ترکیه توسط این گروه حکایت دارد.
یعنی زمانیکه بحث درآمدزایی و کسب پولهای بادآورده باشد این مجسمه های تاریخی و آثار باستانی، یک منبع درآمد برای گروه های تکفیری است اما وقتی که بحث تخریب فرهنگ، از بین بردن آثار اسلامی و شعارهای تبلیغاتی برای ترویج افراط گری باشد، همین آبدات تاریخی می شود نماد بت پرستی.
این تخریب آثار تاریخی، هنری، باستانی و فرهنگی در عراق توسط داعش یادآور خاطره تلخ تخریب مجسمه های بودا به فتوای ملامحمد عمر رهبر طالبان، در ولایت بامیان در سال 2001 میلادی است.
اگر امروز گروه تروریستی داعش به سراغ آثار باستانی موزیم موصل رفتهاند، مانند طالبان از ارزشهای اقتصادی اشیای آن بیاطلاع نبودهاند بلکه می دانند این آبدات از لحاظ تاریخی و فرهنگی چه ارزش والایی در منطقه دارند ولی باید این آثار از بین برود تا خیلی چیزها از بین برود.
افغانستان و عراق و ایران از زمان کوروش تا قرون اولیه اسلامی، جزیی از قلمرو فرهنگ یک سرزمین بوده اند و بهخاطر حضور دین اسلام در این مناطق، هر سه کشور یک سرنوشت داشتهاند. چنین اشتراکات فرهنگیای باعث شده که در موزههای سه کشور بیشترین آثار، محصول این فرهنگ مشترک باشد. با اینهمه لازم نیست که حتما مجسمهها و حجاریهای تخریبشده توسط داعش، متعلق به فرهنگ ما باشند که از دیدن چنین فیلمی افسوس بخوریم که در هرجای دنیا، هر آدمی از دیدن این تصاویر شوکه میشود؛ درست شبیه به انفجار مجسمههای بامیان توسط طالبان که با انتقادهای بینالمللی همراه شد.
باید به این نکته توجه داشت که همان طالبانی که رفتارهای تخریبی داشتند، در 13 سال گذشته دست به سوداگری زشت آثار تاریخی افغانستان زده اند و بازار اشیای عتیقه و تاریخی کشور ما را در پیشاور بهراه انداختند و حتی زمینه حفاریهای غیرمجاز را هم فراهم کرده اند. بنابراین رفتار داعش از این زاویه چندان تفاوتی با رفتار طالبان ندارد اما بخش عمدهای از رفتارهای داعش، نشان میدهد که دانش این گروه تروریستی در شرارت کم نیست؛ آنها اگر سراغ موزیم ها رفتهاند، از ارزشهای مادی اشیای داخل موزه بیاطلاع نیستند.
پس میتوان گفت که برخلاف آنچه تصاویر سعی دارند انتقال دهند، مساله شکستن بتها نیست بلکه بازار سیاه و دلالی آثار تاریخی مهم است. واقعیت این است که در هیچکدام از رفتارهای طالبان و داعش، نشانهای از اسلام دیده نمیشود. آنها بیشتر ظهور رفتارهای بیمارگونه حاشیهنشینی یکسری مسلمان و گروهی از غربیها است که کوچکترین ربطی به اسلام ندارد. حتی اگر در این گروه ها افرادی باشند که از روی ناآگاهی به جان مجسمههای تاریخی میافتند تا به تصور خودشان بتها را نابود کرده باشند اما این فقط ظاهر ماجرا است چرا که در همین گروه، افرادی هستند که از ناآگاهی آنها استفاده کرده و اقتصاد سیاه فروش آثار تاریخی را هدایت میکنند.
محوکردن سنگنبشتههای بلخ توسط محمدگل مهمند و تخریب مجسمه بودا توسط طالبان و تغییر نام نگارستان ملی به گالری ملی و ریختن کتابهای نشر عرفان به رودِ هلمند توسط عبدالکریم خرم و رفتار امروزی داعشی ها همه و همه ریشه در تفکر ضداسلام و پیروی از دستورات غرب دارد.
لذا اگر ما فکر میکنیم که با سرنگونی رژیم طالبان، پرونده بوداشکنیها و فرهنگستیزیها بسته شده و تا ابد پایان یافته است، اشتباه کردهایم. اگر طالبان رفته اند اما به دستور غربیها هنوز تفکر طالبانی در جای جای بلاد اسلامی زنده است و سنت زشت فرهنگستیزی هنوز ادامه دارد.