22 قوس 1390 - مطلب ویژه 2, مقالات
روز جهانی مبارزه با فساد اداری با برگزاری مراسمی از سوی اداره عالی مبارزه با فساد اداری گرامی داشته شد. در حالی از روز جهانی مبارزه بافساد اداری گرامیداشت به عمل می آید که افغانستان از نظر معیارهای بین المللی در پله دوم سکوی فساد اداری میان کشورهای جهان ایستاده است.
اکنون فساد اداری در افغانستان به یک فرهنگ بدل شده و براساس آمارها دو بر سه از مأمورین عالیرتبه دولت، دارای دوسیه فساد اداری نزد ارگان های های قضایی و سارنوالی می باشند اما با توجه به فرهنگ معافیت در کشور و حمایت فرهنگ فساد از سوی مقامات بلندرتبه حکومت، این دوسیه ها کمتر به سرانجام رسیده است. باتوجه به این مسئله است که رئیس اداره عالی مبارزه با فساد اداری در کشور، این نهاد را به شیر بی دندانی تشبیه می کند که طعمه را به چنگ آورده اما توان خوردن ندارد.
فساد اداری گسترده کنونی در افغانستان بی پیشینه خوانده شده و براساس پژوهش های صورت گرفته، نیروهای نظامی و نهادهای کمک دهنده خارجی حاضر در افغانستان یکی از مهمترین عوامل گسترش فساد اداری در کشور می باشند. اعتراف چند روز پیش یک مقام مسئول کنگره آمریکا در امر تحقیق در خصوص فسادا اداری در افغانستان مبنی بر اینکه آمریکایی ها نقش بسیار مهمی در حیف و میل صدها میلیون دالر در افغانستان داشته اند، این واقعیت را مورد تأکید و تصدیق قرار می دهد.
از همین رو رئیس جمهور کرزی نیز در سخنان خود در محفل گرامیداشت از روز جهانی مبارزه با فساد اداری، خارجی ها را از مهمترین موانع حاکمیت قانون و عامل گسترش فساد اداری در افغانستان خواند. وی خاطرنشان کرد که نهادهای خارجی نه تنها در محو فساد اداری در افغانستان همکار نبوده اند بلکه خود موانعی برای تحقق حاکمیت قانون و عامل گسترش فساد اند. آقای کرزی کمپنی های خارجی را متهم کرد که با عقد قرارداد با خویشاوندان مقامات بلندپایه دولتی خود را از هرگونه پیگرد مصئون می کنند.
دولت افغانستان شرکت های خصوصی امنیتی را که عموما توسط خارجی ها اداره می شوند یکی از موانع حاکمیت قانون در کشور دانسته و بارها خواستار انحلال آنها شده است اما تاکنون و علیرغم اصرار دولت افغانستان و شخص رئیس جمهور بسیاری از آنها همچنان فعال هستند. آقای کرزی وجود این شرکت ها را مانع حاکمیت قانون و تقویت اردو و پولیس ملی می داند.
سخنان آقای کرزی در این خصوص در حالی ایراد می گردد که دور دوم انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای امنیتی افغان آغاز شده و مقامات خارجی ادعا می کنند که برای تجهیز و تعلیم اردو و پولیس افغان تلاش می کنند. اما با توجه به واقعیت های موجود و نابرابری امکاناتی که بعضا در نبرد نیروهای افغان با گروه های مخالف مسلح به چشم می خورد، سخنان رئیس جمهور بیشتر به واقعیت نزدیک بوده و این مسئله بیانگر آن است که نیروهای خارجی نه تنها در پی تقویت اردو و پولیس ملی نمی باشند که با تأسیس نهادهای موازی با نهادهای دولتی به دنبال تضعیف هرچه بیشتر دولت افغانستان به خصوص نیروهای امنیتی و نظامی افغان می باشند.
انتقادهای رئیس جمهور از کشورهای غربی ذیدخل در قضیه افغانستان و متهم کردن آنان به گسترش فرهنگ فساد اداری در کشور در حالی صورت می گیرد که بوغ و کرنای تبلیغاتی آنان برای کمک به بازسازی کشور و تجهیز و آموزش نیروهای امنیتی و نظامی افغان گوش فلک را کر کرده است.
براساس آمارها تاکنون نزدیک به 56 میلیارد دالر از سوی کشورهای کمک دهنده تحت عنوان کمک و بازسازی افغانستان به کشور سرازیر شده و 80 فیصد این کمک ها نیز به صورت مستقیم از سوی کشورهای کمک کننده و یا نهادهای مرتبط با آنها در پروژه های مختلف هزینه شده است اما به دلیل حیف و میلی که در سیستم کاری این نهادها وجود داشته 80 فیصد مبالغ کمک شده مجددا به کشورهای کمک دهنده عودت داده شده و تنها 20 فیصد باقیمانده آن هم در پروژه های روبنایی و موقتی هزینه شده اند که تأثیر ملموسی بر کیفیت زندگی شهروندان افغان نگذاشته است.