افغانستان میدان رقابت امریکا و روسیه

روسیه به افغانستان پیشنهاد حمایت مالی و نظامی برای مبارزه با تروریسم داده است. روسیه با این کار می خواهد با آمریکا رقیب جهانی اش مبارزه کند.

اگر آمریکاعلاقمند به تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان نیست و قرار نیست که افغانستان نیری هوایی داشته باشد، قطعاً کشورهای منطقه چه آنهایی که در رقابت با آمریکا قرار دارند و چه آنهایی که در حالت بی طرفی قرار دارند می توانند افغانستان را مورد حمایت قرار دهند

روسیه به افغانستان پیشنهاد حمایت مالی و نظامی برای مبارزه با تروریسم داده است. روسیه با این کار می خواهد با آمریکا رقیب جهانی اش مبارزه کند. آیا افغانستان این پیشنهاد را می پذیرد؟ آیا پذیرفتن این پیشنهاد به نفع افغانستان است؟ آمریکا ب عنوان هم پیمان امنیتی افغانستان آیا اجازه چنین کاری به افغانستان خواهد داد؟

لطیف نظری استاد دانشگاه در برنامه «آماج» گفت: در حال حاضر افغانستان با چالش های مختلف امنیتی رو به رو شده است. از یک طرف شاهد قدرت گیری دوباره طالبان هستیم که در عین زمان این روند روابط افغانستان و پاکستان را پرتنش ساخته و از طرف دیگر بحث مشروعیت یابی و نفوذ یابی گروه تروریستی داعش به تدریج چالش های جدیدی را برای منافع ملی افغانستان بازتولید می کند. با وجود اینکه دولت افغانستان با آمریکا پیمان استراتژِیک امضا کرده است، ولی این پیمان آنگونه که مردم افغانستان انتظار داشتند نتوانست تحولات امنیتی را به نفع افغانستان رقم بزند.

وی در خصوص نحوه تصمیم گیری حکومت افغانستان اظهار کرد: دولت افغانستان تلاش می کند که تغییری در سیاست و سیمای سیاست خارجی خود ایجاد کند تا آمریکا ترغیب شود که اگر تهدید و تجاوزی متوجه افغانستان شود در قبال تعهدی که در پیمان امنیتی به افغانستان کرده، دولت را بیشتر مورد توجه و دقت نظر قرار دهد. این توجه می تواند هم در بعد آموزشی و هم در بعد مشورتی و هم در تجهیز نیروهای امینتی افغانستان باشد.

نظری معتقد است پیشنهاد روسیه می تواند برای تشکیل یک اجماع منطقه ای به نفع افغانستان مفید باشد و افزود: فراموش نکنیم که چالشی که میان سیاست خارجی افغانستان با پاکستان وجود دارد چالشی است که به تدریج منافع و امنیت ملی ما را با چالش های بیشتر رو به رو می سازد و این به شدت نگران کننده است. آمریکایی ها بر اساس تعهدی که در پیمان امنیتی کرده اند می توانند در بعد دیپلماتیک به گونه ای پاکستان را زیر فشار قرار دهند تا دست از هراس افکنی در افغانستان بردارد. بنابراین وقتی افغانستان به یک آدرس دیگر، آن هم رقیب آمریکا در منطقه و در تحولات بزرگ نظام بین الملل مراجعه می کند ، قطعاً می تواند به عنوان یک اهرم فشار هم آمریکایی را ترغیب وهم تحت فشار قرار دهد که اگر علاقمند به تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان نیست و قرار نیست که افغانستان نیری هوایی داشته باشد، قطعاً کشورهای منطقه چه آنهایی که در رقابت با آمریکا قرار دارند و چه آنهایی که در حالت بی طرفی قرار دارند می توانند افغانستان را مورد حمایت قرار دهند. از این طریق افغانستان یک اجماع منطقه ای را شکل می دهد که در آن روسیه می تواند نقشی برجسته و سازنده داشته باشد.

استاد دانشگاه در خصوص دلیل حضور روسیه در افغانستان عنوان کرد: بدون شک آمریکا علاقه ندارد که پای روسیه به تحولات سیاسی و امنیتی افغانستان کشانیده شود. در حال حاضر رقابت بین آمریکا و روسیه در سه حوزه ژیواستراتژیک جریان دارد. روسیه احساس می کند که اگر تحرکات سیاسی و امنیتی خود را در منطقه افزایش ندهد روز به روز در تنگناهای بیشتر و در محاصره همه جانبه غرب و آمریکا قرار می گیرد. به این جهت است که در حال حاضر روسیه به عنوان منتقد سیاست یک جانبه گرایی آمریکا در نظام بین الملل تبدیل شده است و تلاش می کند که نظام چند جانبه گرا را به جای نظام یک جانبه گرایی در محیط بین المللی حاکم بسازد و در این ارتباط ایتلاف جدیدی را در مبارزه با تروریسم شکل داده است که در آن عراق،ایران ،سوریه و لبنان شریک هستند.

به باور نظری افغانستان باید تصمیمی قاطع در این مورد گرفته و گفت: افغانستان باید این نکته را درک کند که مناسبات قدرت های بزرگ همیشه رقابت برای برتری بوده است. بنابراین در افغانستان هم این رقابت وجود دارد. در واقع برداشت روسیه این است که طی این چهارده سال گذشته حضور غرب و آمریکا را در منطقه تحمل کرده است بنابراین در حال حاضر باید روسیه در تحولات منطقه شریک ساخته شود و دیدگاه روسیه مورد توجه آمریکا قرار بگیرد. این در حالی است که آمریکایی ها دیدگاه روسیه را قبول ندارند و روسیه متهم به نقض حقوق بشر و هنوز دموکراسی است. به این ترتیب سیاست آمریکا هنوز راهبرد دربرگیری در پیرامون روسیه است. افغانستان در چنین فرآیندی به عنوان یک دولت مستقل این حق را دارد که براساس منافع ملی خود تصمیم بگیرد اما این کار، کاری پرچالش و دشوار برای دولت افغانستان خواهد بود. دولت باید طوری تصمیم بگیرد که منافع ملی زیر پای رقابت های روسیه و آمریکا نشود.