اعتماد دوباره به پاکستان گناه نابخشودنی است

پس از آنکه روابط میان کابل – واشنگتن در اواخر حکومت حامد کرزی به تیرگی نهاده بود، با ورود جناب اشرف غنی به ارگ ریاست جمهوری غنچه ی همکاری ها و دیدارهای دو جانبه میان مقام های افغانستان، آمریکا و پاکستان شکوفا شده و هر روز یکی می رود و یکی می آید تا دوباره اعتماد از دست رفته، حاصل گردد.

در چند ماهی که از تشکیل دولت وحدت ملی می گذرد، سفرهای متعددی میان مقام های دو کشور افغانستان و پاکستان صورت گرفته که قراردادهای همکاری متعددی نیز امضا شده است. بدون اینکه مشخص گردد چگونه دو کشوری که از هر لحاظ با هم روابط شکننده دارند، خواهان همکاری با یکدیگر می باشند؟

این رفت و آمدهای سیاسی در حالی است که درگیری بین نیروهای امنیتی در سرحدات افغانستان و پاکستان، نشان می دهد که روابط میان دو کشور همواره شکننده می باشد و آمریکا در این میان تصمیم گیرنده اصلی است نه پاکستان.

تجربه ی پنجاه ساله نشان داده که سایر همسایگان نیز نباید به رفتار و اخلاق سیاسی اسلام ‌آباد اعتماد کنند. زیرا پاکستان هرگز به امنیت افغانستان و ثبات سیاسی کشور ما علاقه و پا‌یبندی نداشته است که حمایت صددرصدی از گروه های شبه نظامی دلیل این مدعا است.

حال چگونه جناب اشرف غنی می خواهد به این پاکستان اعتماد کند، جای سوال دارد. هرچند عده ای می گویند مشکل دو کشور ماجرای دیورند است، اما باید گفت این تنها و یگانه مشکل اختلاف نیست بلکه عوامل متعددی وجود دارد که عمده ترین آن حس خودبرتر بینی پاکستانی ها نسبت به ما می باشد. پاکستانیها گمان می کنند چون از لحاظ هسته ای قدرتی در منطقه محسوب می شوند، باید دارای نفوذ فوق العاده ای هم در افغانستان باشند تا کشور ما گذرگاهی برای عبور کالاهای تجاری و تولیداتشان به آسیای میانه باشد.

نکته ای که در این میان قابل ذکر است اینکه همیشه اهداف و منافع پاکستان در تضاد با صلح و ثبات در افغانستان است. پاکستان به دنبال قدرت یافتن یک دولت پشتون به همراه تفکر طالبانیسم در کشور ما است تا از این طریق راحت تر بتواند منافع خود را تضمین نماید. اگر بصورت میدانی تحقیقات گسترده ای صورت گیرد به آسانی قابل اثبات خواهد بود که از مجموع اهداف پاکستان، نمی ‌توان هیچ هدف مشترکی با دولت کابل استخراج کرد.

حتی روابط اقتصادی بین دو کشور نیز صرفا جنبه رقابت و تخریب دارد نه جنبه همکاری. به طور نمونه از یک طرف پاکستان خواهان روابط تجاری با افغانستان است و از طرف دیگر طی موارد متعددی در این سال‏ها، هزاران کانتینر حامل اموال تجاری تاجران افغانستانی به دلایل واهی از سوی مقامات پاکستانی در پشت بنادر گمرکی این کشور متوقف شده و این توقف حتی برای ماه‏ها به طول انجامیده است که در هر نوبت، ده‏ها میلیون‏ها دالر برای تاجران افغانستانی خسارت وارد کرده است.

مشکل دیگر در روابط تجاری افغانستان و پاکستان، استفاده‏ پاکستان از راه‏ها و شیوه‏های غیرمتعارف در روابط است. پاکستان برای اینکه اقتصاد افغانستان را همچنان وابسته به خود نگه دارد از راه‏های غیر متعارف و غیر قانونی سود جسته است. از یک ‏سو، قسمت عمده مبادلات تجاری پاکستان با افغانستان از طریق غیر قانونی، به صورت قاچاق و غیر رسمی صورت می ‏گیرد و حجم مبادلات واقعی میان دو کشور، بسیار بیش ‏تر از میزان رسمی آن است.

این گفته ی آگاهان مسایل اقتصادی کشور است که پاکستان همواره تلاش کرده با استفاده از هر فرصتی، تجارت وابسته افغانستان به خود را با تهدید و تحریم روبرو سازد که حاصل آن شرایط وخیم اقتصادی در داخل کشور است. بنابراین، با توجه به تحولات سال‏های گذشته در روابط تجاری و اقتصادی و سیاسی میان افغانستان و پاکستان، دیگر هیچ شکی وجود ندارد که پاکستان به هیچ توافق و قراردادی با افغانستان پایبند نمی باشد.

حال با این توصیفات جناب اشرف غنی و نزدیکانش قصد دارند اشتباهی را تکرار کنند که سالهای اول حکومت کرزی انجام شد و حاصلش امروز این است که می بینیم. هرچند که رییس ایشان است و کسی را یارای مقابله با جنابش نیست.