آیا به این زودی ها شاهد تشکیل کابینه خواهیم بود؟

یکی ازمسایلی که به شدت مورد توجه نقد و اعتراض قرارگرفته است، مساله تشکیل کابینه است. این موضوع درحدی جدی طرح شده که آن را به مثابه نقطه ضعف رهبران حکومت وحدت ملی دانسته اند. در این روزها رسانه های داخلی و همینگونه نشریات بین المللی مطالبی زیادی درمورد کابینه افغانستان نوشته اند و همه مطالب به یک نحوی اشاراتی به ناسازگاری سیاسی رهبران حکومت وحدت ملی دارد. این مساله بارها ازسوی رییس جمهور ورییس اجرایی رد شده و گفته اند که هیچ اختلافی درکار نیست.

پارلمان افغانستان نسبت به معرفی نامزد وزیران، سخنان بسیار تندی را بین شان رد بدل کرده اند ازجمله رییس مجلس صحبتهای غیر مسوولانه درمورد حکومت وحدت ملی داشته وقتی از افراد نزدیک به رییس مجلس پرسیده شده است که شما چرا چنین موضوعی را طرح کرده اید؟ و حکومت وحدت ملی را زیرسوال برده اید و رییس مجلس مساله سفارت خانه های خارجی را طرح کرده است درحالیکه خود پارلما با اکثریت قاطع سند همکاری امنیتی را درهمین چند روز قبل مورد تایید قرارداد. نزدیکان رییس مجلس گفته اند که رییس بخاطرایجاد شتاب و سرعت در معرفی کابینه، چنین اظهاراتی را کرده و هدف شان جز فشار چیزی دیگری نیست ولی واقعیت این است که نوع اظهارات رییس مجلس درمسیرایجاد فشار برحکومت وحدت ملی نیست وی مبناء حکومت را زیر سوال برده است.

بدون شک باید اذعان داشت که تاخیردرامر کابینه، علت اصلی دست کاریها و دست اندازیها و توطیه های زیادی شده و هرآنچه که ما امروزها می شنویم و می خوانیم تنها یک دلیل دارد و آن تاخیر بیش ازحد می باشد مردم حق دارند و پارلمان هم دراین مورد حق به جانب است و متحدان افغانستان هم به شدت منتظر هستند که کابینه و حکومت تازه افغانستان باید معرفی شود اما کاریکه متاسفانه تا کنون صورت نگرفته است. نکته اصلی دراین است که چه دلایلی برای تاخیروجود دارد و مردم حق دارد که به رمز و رازهای آن پی ببرند.

و اما دلایل تاخیر و تعلل

نکته اصلی دراین است که تمامی تصمیم گیریها و اختیارات در مورد معرفی اعضای کابینه دریک دایره بزرگتر، مرتبط به رییس جمهور و رییس اجرایی و معاونان شان قرارگرفته است یعنی این صلاحیت به آنها داده شده که درمورد اعضای کابینه تصمیم بگیرند. برخی رسانه ها صحبت از کمیته گزینش دارد درحالیکه این موضوع اصلا مطرح نیست. کمیته گزینشی درکار نیست. این درست است که دو جهت یک تیم را با عنوان کمیته انتقال موظف کرده بودند که روی پست های سیاسی کار نماید این کمیته دراین مورد نشستهای زیادی داشت و تمامی پست های سیاسی را که چیزی درحدود 219 پست می شود را دسته بندی کرده و در اختیار رهبران حکومت وحدت ملی قرارداد. “کمیته ترانزیشن” مدتها است که کار خود را تمام کرده و حالا تمامی مسایل برمی گردد به رهبران حکومت وحدت ملی.همان گونه که اشاره کردم در دایره تصمیم گیری دو حلقه کوچک و بزرگ و جود دارد. حلقه بزرگ همان روسایی حکومت و معاونان شان است و اما حلقه کوچک برمی گردد به تصمیم رییس جمهور و رییس اجرایی. می دانیم این مساله درتوافقنامه ذکرشده است.

دریک مورد در موافقتنامه تصریح شده که رییس جمهور و رییس اجرایی درمورد موضوعات کلان تصمیم می گیرند. یکی از مواردی که باید دو طرف درمورد آن تصمیم بگیرد همین مساله معرفی کابینه است. حالا هرآنچه مشکل و یا تحلیل و بررسی روی نامها صورت بگیرد، این مساله مستقیما برمی گردد به رییس جمهور و رییس اجرایی.همه دلایل دال براین هست که درحال حاضر و درمورد معرفی کابینه تنها و تنها رییس جمهور و رییس اجرایی، نقش اساسی دارند. دلایل تاخیر در مورد معرفی کابینه از منظر، دو مقام این است که آنها باید همه ملاحظات را در معرفی کابینه درنظر بگیرند.

ملاحظات درجامعه متکثرافغانستان منطقی است. حقیقتا کابینه حکومت وحدت ملی باید آینه تمام نمای وحدت ملی را نشان دهد این مساله وقت و زمان لازم دارد. ساخت ترکیب ملی کار بسیار سختی می باشد. گذشته از ترکیب و ملاحظات ملی، مساله مواصفات خود نامزد وزیران نیز مهم است. نامزد وزیران براساس موافقتنامه می باید واجد شرایط و مواصفات ذاتی باشند. دانایی و دانش، تخصص، صداقت و تعهد به منافع ملی ازجمله موضوعات و صفات یک وزیر درموافقتنامه ذکر شده است. رییس جمهور و رییس اجرایی به صورت جدی روی این مساله تاکید کرده اند و دنبال این موضوعات هستند.

نکته دیگری که سبب تاخیر شده مساله ملاحظات درون تیمی است. همه ما می دانیم که دو تیم انتخابات بخشهای زیادی از سیاست مداران و گروهای سیاسی را با خود همراه ساخت و به آنها وعده های داده و درمواردی اسناد و موافقتنامه های امضا کرده اند این تعهدات باید درعمل مد نظر گرفته شود این حرف اغراق آمیز نیست و رییس جمهور و رییس اجرایی درمورد ترکیب کابینه باید ملاحظات درون تیمی خود را داشته و قناعت آنها را بدست آورد. مساله سیاست، کار یک روز و دو روز نیست و یا فرصت طلبی که حالا خر شان از آب گذشته و در فکر دوستان درون تیمی خود نباشد و یا آنها را به نحوی جواب دهد این موضوع هم به دلیل سیاسی و هم به دلیل اخلاقی کار درستی نیست و همان کلوخ در آب گذاشتن و عبوراز روی آن هست و این کار را شاید رهبران حکومت وحدت ملی درشان و منزلت خود ندانند بنا براین درمورد معرفی کابینه و درموارد دیگر که مرتبط به مقامات سیاسی می شود، رهبران دو تیم انتخاباتی، ملاحظه دوستان درون تیمی خود را دارند و یکی از دلایلی تاخیر هم این می تواند باشد. جمع جورکردن این موضوعات وقت زیادی لازم دارد اما علیرغم همه این مطالب که موجه و منطقی می باشد، بازهم نمی تواند دلیل تاخیرو تعلل بیش ازحد شمرده شود.

اولویتهای ملی

اولویت های ملی همین است که کابینه حکومت وحدت ملی باید معرفی شود. این خواست همان گونه که اشاره کردم، بسیارجدی است. مردم صبر و حوصله شان بسر آمده برای مردم چهره های زید و عمر مهم نیست برای مردم مساله داخلی تیمها مساله معیارها و مسایل اختلافات تیم ها و … مهم نیست. این ها موضوعاتی هست که به نخبگان سیاست و مدیران جامعه برمی گردد و ربطی به مردم ندارد. مردم این را می خواهند که کابینه و حکومت خوب و خدمت گزارداشته باشد و تاحالا این مامول بدست نیامده خبری ازکابینه نیست. گفته شده است که اداره حکومت با سرپرستها ایجاد مشکل کرده و انگیزه های کار از مدیران سرپرست را گرفته است. زیرا اینجا افغانستان است سیاست مداران منافع شخصی خود را قربانی منافع ملی و قانون نمی کنند آنها درحین انجام وظیفه برای آب و نان خود هم فکر می کنند و قتی که بدانند که چند صباحی در حکومت بیش نیست آن وقت احساس مسوولیت نمی کنند و پاسخ گوی اداره و مشکلات مردم نستند. این مساله خیلی عریان دیده شده و خود مقامات حکومت وحدت ملی دراین مورد شکوه و شکایت دارند و بارها از مقامات سرپرست خواسته که بکار شان توجه داشته باشند.

علایم زیادی و جود دارد که علیرغم گذشت زمان طولانی، هنوز شرایط برای معرفی نامزدان فراهم نشده است. چالشهای زیادی دراین باب وجود دارد و حالا گفته شده که اختلافات نظر در داخل تیمها یکی از جدی ترین عامل تاخیر می باشد.

همان گونه که اشاره شد دشواریهای حکومت وحدت ملی یک بخش آن برمی گردد به مسایلی داخلی خود تیمها و اکنون روسایی حکومت وحدت ملی یک بخش از زمان را اختصاص به حل این چالشها داده و درمعرفی نامزد وزیران قناعت متحدان انتخاباتی شان را باید گرفته باشد که ظاهرا نگرفته است. قرار این بود که حد اقل گروه اول که شامل هشت وزارت خانه و ریاست امنیت ملی باشد را دو طرف به پارلمان معرفی نمایند ولی این مساله با مشکل برخورد کرده و دیروز آنها موفق نشدند که هشت نامزد وزیر را به مجلس معرفی نمایند.

برخی هم گفته اند که رهبران حکومت وحدت ملی منتظر یک مساله دیگر هم هست و آن اینکه احتمالا طالبان به صلح روی می آورند بنابراین باید چند وزارت به آنها نیزدرنظرگرفته شود همین مساله را خبرگزاریها به صورت مرتب ازما می پرسد و یک دلیل هم این شده که وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده که دیگر کاری به ملاعمر ندارد و وی را مورد حمله قرار نمی دهد این چرخش می تواند دال برای رویدادهای مهم پشت پرده مذاکرات آمریکا پاکستان و افغانستان باشد. برای کشتن ملاعمر ده میلیون دالر جایزه تعیین شده بود ولی حالا دیگر خبری ازآن نیست. علیرغم این گمانه زنیها که طالبان را شامل حکومت نمایند و به همین دلیل چند وزارت را برای آنها درنظرگرفته اند و عامل تاخیر یکی این می تواند باشد.

اما واقعیت این است که چالشهای عمده در میان تیمها و گفتگوها میان رهبران دو تیم، سبب تاخیرکار شده است. این مساله حتا برای معرفی همان گروه اول که شامل چند وزارت باشد صدق می کند و می بینیم که تاکنون همان گروپ و پکیچ اولی عملی و نهایی نشده است. بهرصورت معرفی نامزد وزیران یک اولویت ملی و جدی ترین مساله روز افغانستان می باشد. مردم منتظرهستند که دراین مورد رهبران دو تیم باید تصمیم بگیرند. آقای سید اسحاق گیلانی نماینده پارلمان با رسانه ها گفته است که رییس جمهور کوتاهی می کند و تاکنون موضوعات درون تیمی خودرا حل نکرده و دلیل تاخیررا وی اختلافات و تفاوت نظر درتیم رییس جمهور می داند. تاخیر دلایل و چالشهای خاصی خود را دارد و دراین خط مقاله به گفتگوهای درون تیمی، گفتگوی رهبران دو تیم، عامل بیرونی، مساله طالبان، بحث روی نامها و وزارت خانه ها به صورت مختصر اشاره شد.

محمد ناطقی