ایران و آمریکا تیغ دولبه ای بر گلوگاه کابل

برای تبیین دورنمای سیاست خارجی و مناسبات دیپلماتیک افغانستان با کشورهای همسایه، قدرت های منطقه و رقبای شرق و غرب می بایست به اهداف مشترک، منافع مشترک، مواضع مشترک یا برنامه های متداخل یا متناقض دوجانبه نگاهی تامل گرایانه داشت.

افغانستان و ایران گذشته از کیلومترها مرز مشترک، زبان مشترک، دین مشترک و اشتراکات فرهنگی و تاریخی، دو ملیت با چشم اندازی تقریبا یکسان از دایره اهداف و منافع ملی و مواضع سیاسی هستند که تناقض و تداخل برنامه ها در تهران کابل کمتر به چشم می خورد.

نظر به آنچه که از تیرگی یا تبلور روابط سیاست خارجی در سطح منطقه و جهان در حکومتداری دوازده ساله حامد کرزی بدست می آید؛ اشرف غنی با دور شدن از برخی قدرتهای منطقه و نزدیک شدن به دیگر کشورهای مغفول مانده در دهه گذشته قصد ترمیم و بهبود مواضع کابل را دارد.

ایران از منظر افغانستان مقصد و مبدأی توامان برای کالاهای ترانزیتی، بازرگانان دوجانبه، مهاجران و شهروندان مقیم در دو کشور و با بیشمار توافقنامه های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی هستند که تاکنون در ردیف سفرهای اشرف غنی قرار نگرفته است.

محمد جواد ظریف درحالی وارد کابل شده و مورد استقبال سران قرار گرفت که بسیاری از کارشناسان مسایل خاورمیانه و افغانستان منتظر سفر قریب الوقوع حکومت جدید به نهاد ریاست جمهوری در تهران بودند.

تنش های پیشین تهران کابل بر سر مهاجرین افغانستانی غیر قانونی و مشکلات نشات گرفته از آن، انتقال آب هیرمند از طریق سد دوستی، قاچاق مواد مخدر از مرز دوغارون و نیز انعقاد پیمان امنیتی با واشنگتن می تواند در دیدار ها و مذاکرات حکومت جدید ایران و افغانستان حل و فصل گردد یا بالعکس دامن زده شود.

اشرف غنی چندی قبل مواد مخدر و تروریسم را نه تنها باری بر دوش افغانستان که نیازمند حمایت و توجه کشورهای همسایه خوانده بود ولی جهت گیری های حکومت وحدت ملی نموداری متفاوت از این را می نمایاند. پر رنگ شدن نقش عربستان و ترکیه بجای ایران و پاکستان تیغ دولبه ای است که با کوچکترین اهمال یا غفلت اشرف غنی می تواند افغانستان را عرصه تاخت و تاز جنگ های نیابتی قدرت های رقیب سازد.

هرچند گوشه و کنایه های اشرف غنی به ایران را نمی توان نادیده گرفت اما ناآگاهی و عدم اطلاع وی در مقام ریاست جمهوری از روابط حسنه تهران کابل علیرغم حضور محسوس واشنگتن در قلب آسیا نشات گرفته از غرض ورزی های همان مگسان جمع شده گرد شیرینی ارگ می باشد که درصورت عدم رسیدگی به موقع دوستان و دشمنان افغانستان را در یک طیف قرار می دهد.