کانفرانس بن عامل تغییرات اساسی در پاکستان خواهد شد!

کانفرانس بن دوم سرانجام با حضور نمایندگان و رهبرانی از صد کشور دنیا و همچنین بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل برگزار شد و به پایان رسید.

برگزاری این کانفرانس دو هدف عمده داشت: اول آشتی ملی با طالبان و پیگیری مذاکرات صلح به شکلی جدی تر و یافتن راه حلی برای پایان دادن به جنگ افغانستان و دوم ایجاد تسهیلاتی برای انعقاد پیمان استراتژیک افغانستان با آمریکا، فرانسه و انگلستان و در مجموع کشورهای عضو ناتو.

اما نکتۀ قابل توجه اینجاست که عدم شرکت پاکستان در این کانفرانس و بالطبع عدم حضور طالبان به عنوان مهمترین بازیگر صحنۀ افغانستان نمی تواند مذاکرات صلح و آشتی ملی را به نتیجۀ مثبتی رسانده و از این رو به نظر می رسد که اجلاس بن نیز همانند سایر نشست ها دستاورد قابل توجهی را به دنبال نداشته باشد.

اما در خصوص هدف دوم که خواست آمریکا و دولت افغانستان است یعنی امضای سند استراتژیک، ظاهرا یکی از بندهای پیشنهادی که در بن دوم تصویب شد، به این مسئله اشاره دارد که نیروهای ناتو و آمریکا می توانند بعد از سال 2014 – که طبق گفتۀ اوباما قرار بود آمریکا و ناتو نیروهایشان را از افغانستان خارج کنند- نیز به مدت 10 سال دیگر در افغانستان بمانند.

هدف از باقی ماندن بخشی از نیروهای ناتو، آموزش نیروهای نظامی افغان اعلام شده است که احتمالا در پشت پرده نیز در حملات پولیس افغانستان علیه نیروهای مهاجم نیز شرکت خواهند داشت. لذا در این هدف به نظر می رسد از دید دولت افغانستان و آمریکایی ها بن دوم حامل دستاورد خوبی بوده باشد.هرچند نمی تواند پیام خوبی برای همسایگان افغانستان( اعم از روسیه، پاکستان، چین و ایران) داشته باشد.

از سوی دیگر باید دید عدم حضور پاکستان در این اجلاس تا چه اندازه می تواند در تحولات افغانستان تأثیر داشته باشد. در مقطع فعلی مناسبات واشنگتن- اسلام آباد بسیار تیره است و باید زین پس حتی شاهد تیره تر شدن آن نیز باشیم زیرا همگان به این نتیجه رسیدند که تا زمانی که پاکستان از طالبان و القاعده حمایت می کند، نمی توان به برقراری امنیت و صلح در افغانستان امیدوار بود. با این اوصاف این احتمال وجود دارد که در کوتاه مدت شاهد تشدید جنگ در افغانستان باشیم که عملیات انتحاری در روز عاشورا نمونه بارزی از این ادعاست.

اما اسلام آباد نباید فراموش کند که با شرکت نکردن در این اجلاس اشتباه بزرگی را مرتکب شد. عدم شرکت پاکستان در اجلاس بن دوم ارتباط پاکستان با تروریزم را در اذهان غرب و آمریکا تقویت کرد و زین پس باید شاهد فشار بیشتر آمریکا بر پاکستان باشیم. اینکه ارتش پاکستان تا چه زمانی می تواند این فشارها را تحمل کند؛ موضوع مهمی است.

هرچند که رابطه پاکستان و آمریکا رابطه نوکر و اربابی است، اما آمریکا برای فریب اذهان عمومی هم که شده گزینه نظامی را بر علیه اسلام آباد مطرح خواهد کرد تا بگوید ما برای مبارزه با تروریزم حاضریم حتی با پاکستان هم بجنگیم. البته پاکستان هم سعی می کند تا عدم حضور خود در اجلاس بن را به دلیل فشار
گروههای داخلی پاکستان بیان نماید و اینگونه تظاهر کند که خط فکری دولت پاکستان این نیست.

در هر حال پاکستان در موقعیت بسیار دشواری قرار دارد. با توجه به تحولات و فراز و نشیب هایی که اسلام آباد و شخص آصف علی زرداری در طول چند ماه اخیر آن را تجربه کرد، بدون شک در انتخابات آینده، حزب مردم (حزب حاکم) اولین بازنده بوده و به احتمال قوی حتی نمی تواند دورۀ باقیمانده خود را به پایان برساند.

قطعا در صورت برگزاری هر نوع انتخابات در این کشور، حزب مردم جایگاهی را که در زمان خانم بی نظیر بوتو داشت، پیدا نخواهد کرد و این احتمال وجود دارد که نواز شریف با توجه به ارتباطاتش با آمریکا، عربستان سعودی و اروپا و توان بیشتر برای حل مسئله طالبان، در آینده قدرت را در دست گیرد