چهارم دسامبر سال جاری، بن آلمان پس از ده سال میزبان دومین نشست درباره افغانستان است. کانفرانسی که نتیجه فیصله های آن، وضعیت امروز کشور می باشد.
بنا به گفته مسئولان مربوطه، این کانفرانس بن، روابط افغانستان با جهان و تضمین کمکهای جامعه جهانی با افغانستان به مدت ده سال یعنی بعد از 2014 تا 2024 را مشخص خواهد نمود که اهمیت فراوانی برای کشور دارد.
اما زمانی فیصله های این نشست بین المللی ارزش پیدا می کند که روشن شود، آیا فیصله های کنفرانس بن اول به صورت درست عملی شده یا نه؟ چرا که کانفرانس بن در سال 2001 تا کانفرانسی که چند روز دیگر برگزار می شود، متفاوت است. در آن وقت دولت وجود نداشت ، لذا نمایند گان جامعهء جهانی طرح و برنامه هایی را برای پیشبرد امور افغانستان ارایه کرده و نظام سیاسی کشور را در آن پایه گذاری نمودند، ولی این کانفرانس برای حفظ و تقویت نظام و دولت موجود است.
بسیاری از حاضرین نشست بن اول معتقدند که فیصه های آن نشست ، عملی نشده و یا اگر شده بسیار ناقص است. آن زمان هیات های افغان با وجود اختلافات شدید، بر اثر فشار جامعه ی جهانی 9 روز به بحث و گفتگو پرداختند که حاصل آن توافقاتی در بخش های مختلف به خصوص تدوین قانون اساسی افغانستان، تقسیم قدرت، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورای ملی بود.
بر اثر مصوبات آن زمان، طی ده سال گذشته جامعه جهانی 56 میلیارد دالر به حکومت افغانستان مساعدت نمودند، که حکومت افغانستان تنها 18 میلیارد دالر آن را به دست آورده است که بابت همین مقدار هم بارها مورد ملامت خارجی ها قرار گرفته اند. در حالی که خارجی ها نیز هشتاد درصد این کمکها را حیف و میل نموده و یا از طریق ادارات موازی، وزارتخانه ها، ولایات و کمپنی های امنیتی آنگونه که می خواستند، مصرف کردند.
نداشتن یک پلان درست و دقیق برای نحوه بازسازی افغانستان، سبب گردید تا امروز شاهد باشیم که قانون تطبیق نشده، قوای امنیتی مستحکم نگردیده، ظرفیت های اداری ارتقاء نیافته، مشکلات بخش تعلیم و تربیه و صحت هنوز برطرف نشده است.
در اجلاس بن 2001 پیش بینی شده بود تا با ایجاد قوه قضائیه بی طرف و مترقی جلو بی عدالتی ها، فساد، قانون شکنی ها و نقض حقوق بشر را بگيرد ولی هرگز تحقق نيافت. بازسازی اقتصادی و خلع سلاح سرتاسری متوازن پيش بينی شده بود که کمترعملی شد. انتخاب نظام سياسی و قانون اساسی دموکراتيک مطابق به اراده آزاد مردم افغانستان، برگزاری انتخابات رياست جمهوری و پارلمانی آزاد و دموکراتيک در نظر گرفته شده بود، اما در عمل بگونه تحميلی و غير دموکراتيک صورت گرفت.
لذا بسياری ها معتقدند اگر از فرصت های طلايی که بعد از شکست طالبان نصيب مردم افغانستان شده بود، استفاده خردمندانه می شد و بسياری از فيصله های بن انحراف نمی یافت، بدون ترديد دولت کرزی به دست آوردهای چشمگير نايل شده، افغانستان امروز کمتر به چالش های بی امنيتی، فساد اداری، کُندی باز سازی، افزايش فقر و انکشاف توليد قاچاق مواد مخدر مواجه می بود.
در حالی که عده ای از هموطنان مدعی هستند که ما از کانفرانس بن هیچ خیری ندیده ایم زیرا روز به روز حملات انتحاری افزایش می یابد، برخی دیگر تمام انکشافات در عرصه نظامی و سیاسی در ده سال گذشته را از برکت کانفرانس بن اول می دانند.
به هر حال کانفرانس بن دوم بايد بهای اشتباهات و بازی های سیاسی دولتمردان افغانستان در ده سال اخیر را بپردازد و نگرانی های امنيتی، فساد لجام گيسخته اداری، روند کُند بازسازی، تشديد فقر، قاچاق مواد مخدر، و تداوم نقض حقوق بشر را مورد بحث قرار دهد.
ولی امیدواریم فیصله های این کانفرانس که چشم انداز چهارده سال آینده افغانستان است، طوری حاصل شود که از اشتباهات گذشته درس گرفته و از تکرار آنها جلوگیری نماید.
