آریانا نیوز: یکی از اصلی ترین فاکتورهای مرتبط با مرگ و میر ناشی از کرونا ویروس، شاخص سن است. به صورتی که هرچه سن فرد بالاتر باشد احتمال مرگ وی در اثر کرونا ویروس نیز افزایش می یابد…
یکی از اصلی ترین فاکتورهای مرتبط با مرگ و میر ناشی از کرونا ویروس، شاخص سن است. به صورتی که هرچه سن فرد بالاتر باشد احتمال مرگ وی در اثر کرونا ویروس نیز افزایش میابد. براساس آخرین داده های موجود 7 فیصد از مردم افغانستان به صورت تقریبی در سن بالای 55 سال قرار دارند. به عبارت دیگر جمعیتی بالغ بر 2 ملیون و 449 هزار و 740 نفر در افغانستان در معرض ریسک مرگ ناشی از سن بالا پس از تماس با ویروس کرونا استند.
شاخص دیگری که مرتبط با این بحران است، شاخص مریضی های ریوی است. مریضی های ریوی میتواند در اثر تداوی نشدن مریضی هایی مانند سل و یا عفونتهای ریوی و یا آلوده گی هوا ایجاد شود.
بررسی وضعیت آب و هوایی در افغانستان نشان میدهد که به صورت خاص شهر کابل از وضعیت هوایی وخیمی برخوردار است که ناشی از فعالیت واحدهای صنعتی و سوزاندن مواد بی کیفیت برای ایجاد گرمایش است. داده های مرتبط با عساکر امریکایی نیز نشان میدهد که بخش عمده ای از نیروهای امریکایی پس از به کارگیری در افغانستان درگیر مشکلات و مریضی های ریوی شده اند. به صورتی که گزارش های متعددی نشان میدهد که عساکر در اثر این عوارض در ورزش و فعالیت های عمومی ابراز ناتوانی کرده اند.
میتوان حدس زد که در خصوص ساکنین شهر کابل که به صورت روزانه با هوای آلوده این شهر سر و کار دارند چنین امرازی، شایع و فراگیر است. به همین دلیل میتوان جمعیت حدودا 4 ملیون نفری شهر کابل را جمعی در معرض خطر فوت و یا امراض بلند مدت ناشی از این ویروس دانست. بررسی های سازمان جهانی صحت نیز نشان میدهد که سالیانه حدود 38 هزار نفر در افغانستان در اثر آلوده گی هوا جان خود را از دست می دهند.
از سوی دیگر داده های موجود نشان میدهد که عساکر و نیروهی امریکایی و نیروهای خارجی نیز با وجود عدم تماس گسترده با بومیان و همچنین رعایت مسایل صحّی، نشانه هایی از ویروس کرونا را بروز داده اند. این امر نشان میدهد که وضعیت فراگیری ویروس کرونا در افغانستان وخیم تر از آماری دانست که مسوولان آن را نشر میکنند و بسیار از افراد به دلیل ترس و یا دور افتادگی خود را به مراکز صحّی معرفی نمیکنند. از این رو جامعه افغانستان میتواند در آینده ای نزدیک با انفجار ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از آن رو به رو شود.
از این رو براساس فاکتور سن، مریضی های ریوی و عوامل صحّی و فرهنگی در بهترین حالت میتوان فراگیری 70 تا 80 فیصدی را در افغانستان برای این مریضی تصور کرد. کشورهای پیشرفته همچون جرمنی نیز از فراگریری 60 تا 70 فیصدی در کشورهای خود خبر میدهند.
همچنین در زمینه مرگ و میر بایستی انتظار مرگ و میر نزدیک به 5 فیصد را در افغانستان انتظار داشت. اما این آمار ممکن است به دلایل فرهنگی، عدم تشخیص و عدم اطلاع رسانی، هیچ گاه رسانه ای و نشر نشود.
مدتی است خبرهای مختلفی درباره شیوع مریضی کرونا در افغانستان نشر می شود. اما سوالات اساسی در این زمینه وجود دارد که باید پاسخ داده شود. اولین پرسش این است که کرونا در افغانستان دقیقا چی زمانی آغاز شد؟
اولین مورد از اعلام رسمی شناسایی کرونا به تاریخ 24 فبریوری باز می گردد. زمانی که اعلام شد یک فرد بازگشته از ایران در هرات دچار این مریضی شده است. اما برای پاسخ دقیقتر بایستی به زمانی عقب تر بازگشت. زمانی که در 19 فبریوری اعلام شدکه 23 طفل در بخشان جان خود را در اثر شیوع یک مریضی مرموز از دست داده اند. اما اندکی بعد اعلام شد که این اطفال از سینه بغل مرده اند. این اطفال همگی تب داشته و شـش های آنها نیز همانند مریضی کرونا درگیر شده است. در آن زمان طبیعی بود که مسوولان از اعلام نام مریضی ناتوان باشند. همچنین موارد بسیاری نیز وجود دارد که درمناطق دور دست و ولسوالی ها افراد دچار این مریضی شده اما به دلایلی از جمله نبود امکانات صحی یا وحشت مردم، آنها در خانه جان داده اند و هیچگاه این موارد خبری نشده است.
شیوع کرونا در افغانستان همچون یک بم ساعتی پنهان است. چرا که از یک سو در نواحی دور دست امکان تشخیص مریضی وجود ندارد. از سوی دیگر حتی آب سالم نیز در برخی از مناطق یافت نمی شود و عدم دسترسی به امکاناتی همچون مواد ضدعفونی کننده و ماسک امری طبیعی قلمداد می شود. همچنین به دلایل فرهنگی و ترس از قرنطینه احتمال پنهان کاری در مریضی در بین افراد وجود دارد همه اینها می تواند زمینه سرایت گسترده مریضی و ظهور ناگهانی علایم آن را در پی داشته باشد.
ابتدا اینکه مسوولین بایستی پذیرای این حقیقت باشند که زیرساختهای صحی افغانستان در برابر این ویروس بسیار آسیب پذیرند. حتی امکان غربالگری صحیح در سراسر کشور برای شناسایی افراد مریض نیز وجود ندارد. بخش عمده ای از مناطق از کنترول دولت خارج بوده و دولت نظارتی در این مناطق ندارد. همچنین آمار وضعیت مریضی هایی مانند پولیو نیز نشان میدهد که با وجود واکسین برای این مریضی، تا ریشه کن شدن آن در افغانستان راهی بسیار است. از این رو وضعیت مریضی همه گیر و عفونی مانند کرونا بسیار حاد است و پنهان کاری مسوولین و فرافکنی آنها تنها می توانند خطری بزرگتر برای جامعه افغانستان ایجاد کند.
